ECB buộc phải tăng lãi suất sau 11 năm

Kìm hãm lạm phát

ECB, Ngân hàng Trung ương của 19 quốc gia sử dụng chung đồng tiền chung euro, đã gây bất ngờ cho thị trường khi đẩy lãi suất chuẩn của mình lên 50 điểm cơ bản, đưa lãi suất tiền gửi về 0. Các nhà giao dịch đã kỳ vọng mức tăng nhỏ hơn 25 điểm cơ bản.

“Hội đồng thống đốc đánh giá rằng việc thực hiện bước đầu tiên lớn hơn trên lộ trìnhfac bình thường hóa lãi suất chính sách so với báo hiệu tại cuộc họp trước đó là phù hợp”, ECB cho biết trong một tuyên bố hôm 21/7.

Tổ chức Frankfurt, Đức, đã giữ lãi suất ở mức thấp lịch sử kể từ năm 2014, khi họ đối phó với cuộc khủng hoảng nợ của khu vực và đại dịch COVID-19.

Đồng euro đã tăng lên mức cao trong phiên khi có tin tức về việc tăng lãi suất mạnh mẽ hơn, giao dịch ở mức 1,0257 USD. Lợi tức trái phiếu Ý kỳ hạn 10 năm cũng tăng theo thông tin này, kéo dài mức tăng sau khi phản ứng trước việc Thủ tướng Mario Draghi từ chức vào ngày 21/7.

ECB cũng cho biết động thái lãi suất này “sẽ hỗ trợ việc lạm phát quay trở lại mục tiêu trung hạn của Hội đồng thống đốc bằng cách tăng cường việc duy trì kỳ vọng lạm phát và bằng cách đảm bảo rằng các điều kiện nhu cầu điều chỉnh để đạt được mục tiêu lạm phát trong trung hạn.” Mục tiêu lạm phát của ngân hàng trung ương là 2%.

ECB trước đó đã báo hiệu rằng họ sẽ tăng lãi suất vào tháng 7 và tháng 9 khi giá tiêu dùng tiếp tục tăng, nhưng không rõ liệu nó có đi xa đến mức đưa lãi suất về 0 hay không. Lãi suất huy động của ngân hàng hiện là 0%, lãi suất tái cấp vốn chính là 0,5% và lãi suất cho vay cận biên là 0,75%.

Phát biểu sau khi quyết định được công bố, Chủ tịch ECB Christine Lagarde đã trình bày lý do biện minh cho mức tăng lớn hơn, cho biết: “Lạm phát tiếp tục ở mức cao không thể tránh khỏi và dự kiến ​​sẽ duy trì trên mục tiêu của chúng tôi trong một thời gian. Dữ liệu mới nhất cho thấy tốc độ tăng trưởng chậm lại, cho thấy triển vọng cho nửa cuối năm 2022 và hơn thế nữa”.

Seema Shah, chiến lược gia trưởng tại chính Nhà đầu tư toàn cầu, cho biết qua email rằng ECB không thắt chặt chính sách của mình trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ “và chắc chắn không đi kèm với những nụ cười ăn mừng.”

“ECB đang bước vào một nền kinh tế chậm lại đáng kể, đối mặt với lạm phát đình trệ nghiêm trọng khi lạm phát cao và tăng trưởng thấp cú sốc nằm ngoài tầm kiểm soát của nó, đồng thời phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị ở Ý dẫn đến một tình thế tiến thoái lưỡng nan về rủi ro chủ quyền”, cô cho biết, nói thêm “không có Ngân hàng Trung ương ở thị trường phát triển nào khác ở vị thế tồi tệ hơn ECB”.

Carsten Brzeski, người đứng đầu toàn cầu về vĩ mô tại ING Đức, cho biết: “Lần đầu tiên kể từ năm 2011, Ngân hàng đã tăng lãi suất và đã làm như vậy một cách mạnh mẽ. Việc tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản và hướng dẫn về phía trước giảm nhẹ cho thấy ECB cho rằng cửa sổ cho một loạt các đợt tăng lãi suất đang đóng lại nhanh chóng”.

Lạm phát gia tăng

Lạm phát khu vực trong tháng 6 cho thấy mức cao kỷ lục 8,6%. Tuy nhiên, một số nhà đầu tư tỏ ra nghi ngờ về hành động của ECB khi họ dự đoán một cuộc suy thoái vào cuối năm nay. Trở lại vào tháng 6, dự báo của ECB cho thấy tỷ lệ lạm phát là 6,8% trong cả năm nay và 3,5% vào năm 2023. Về tăng trưởng, ngân hàng trung ương ước tính tỷ lệ GDP là 2,1% cho năm nay và năm tới.

Valdis Dombrovskis, phó chủ tịch điều hành khu vực châu Âu cho biết: "Những gì chúng tôi thấy là tăng trưởng kinh tế đang tỏ ra khá ổn định trong năm nay. Tuy nhiên, người ta có thể mong đợi một số điều chỉnh đi xuống và thậm chí nhiều hơn nữa trong năm tới vì nhiều bất ổn và rủi ro".

Một trong những bất ổn lớn nhất trong tương lai là liệu Nga có cắt hoàn toàn nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên cho châu Âu hay không. Moscow đã bị cáo buộc vũ khí hóa nhiên liệu hóa thạch khi EU áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với Điện Kremlin vì cuộc xung đột với Ukraine.

Các tổ chức tài chính khác, chẳng hạn như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), cũng đã cảnh báo về lực cản mà cuộc chiến ở Ukraine sẽ ảnh hưởng đến các nền kinh tế Khu vực đồng tiền chung châu Âu.

Dòng khí đốt tự nhiên đã giảm khoảng 60% kể từ tháng 6 và một đường ống quan trọng, Nord Stream 1, đã chứng kiến ​​nguồn cung tiếp tục vào thứ Năm sau khi bảo trì - mặc dù công suất giảm .

Ủy viên kinh tế châu Âu, Paolo Gentiloni, đã nói rằng việc cắt giảm hoàn toàn nguồn cung từ Moscow, với việc châu Âu phụ thuộc rất nhiều vào hydrocacbon của Nga, có thể đẩy khu vực đồng euro vào một cuộc suy thoái trong năm nay, mặc dù đây không phải là kịch bản cơ bản của EU hiện tại.

Lagarde cho biết hôm thứ Năm rằng “việc kéo dài cuộc chiến ở Ukraine vẫn là một nguồn rủi ro giảm đáng kể đối với tăng trưởng, đặc biệt là nếu nguồn cung năng lượng từ Nga bị gián đoạn đến mức dẫn đến việc phân chia khẩu phần ăn cho các công ty và hộ gia đình”.

Ủy ban châu Âu, cơ quan điều hành của EU, hôm 20/7 đề nghị các quốc gia EU nên cắt giảm tiêu thụ khí đốt của họ ít nhất 15% cho đến tháng 3 để họ có thể đối phó tốt hơn với nguồn cung ít hơn từ Nga trong mùa đông này.

Công cụ chống phân mảnh

Trong khi đó, các nhà đầu tư chú ý đến các chi tiết liên quan đến công cụ chống phân mảnh mới của ECB, nhằm hỗ trợ những quốc gia có nợ chồng chất và chi phí đi vay cao, như Ý.

Ngân hàng trung ương gọi công cụ mới này là TPI (Transmission Protection Instrument) . Nó có thể được kích hoạt để chống lại “các động lực thị trường mất trật tự, không chính đáng, gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với việc truyền tải chính sách tiền tệ trên toàn khu vực đồng euro”.

“Quy mô mua TPI phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các rủi ro phải đối mặt với việc truyền tải chính sách”, ECB nói thêm.

Thông tin chi tiết được công bố sau đó hôm 21/7 cho thấy công cụ này có thể được sử dụng khi các quốc gia trải qua chi phí đi vay tăng cao mà được cho là không phải do lỗi của họ. Điều kiện chính là họ sẽ tuân thủ “các chính sách kinh tế vĩ mô và tài khóa lành mạnh và bền vững”.

Điều này trở nên đặc biệt quan trọng trong bối cảnh chính trị Ý, nơi các cuộc bầu cử nhanh dự kiến ​​sẽ diễn ra vào mùa thu sau khi Thủ tướng Mario Draghi từ chức. Một chính phủ đáng tin cậy bám sát các mục tiêu đã thỏa thuận với Ủy ban Châu Âu sẽ rất quan trọng nếu họ được hưởng lợi từ công cụ mới.

ECB cũng tuyên bố rằng các giao dịch mua sẽ tập trung vào các tài sản của khu vực công với thời gian đáo hạn còn lại từ 1 đến 10 năm. ECB nói thêm: “Việc mua chứng khoán của khu vực tư nhân có thể được xem xét, nếu thích hợp. Việc mua hàng sẽ bị chấm dứt khi có sự cải thiện lâu dài về đường truyền hoặc dựa trên đánh giá rằng căng thẳng dai dẳng là do các nguyên tắc cơ bản của quốc gia”.