Ủy quyền bán nhà như thế nào khi chủ sở hữu đang ở nước ngoài?

Hỏi:

“Mẹ tôi sinh sống tại Mỹ được hơn 1 năm, vẫn còn quốc tịch Việt Nam. Ba và mẹ đã ly hôn hơn 10 năm và hiện nay ông đã chết. Hiện nay mẹ tôi đang muốn bán 1 căn nhà do bà sở hữu đứng tên tại Việt Nam. Vì lý do không thể về Việt Nam được nên mẹ tôi làm ủy quyền mua bán cho tôi. Vậy hình thức ủy quyền như thế nào? Mẹ tôi phải có giấy xác nhận tình trạng hôn nhân tại Mỹ và cả giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của mẹ tại Việt Nam thì mới tiến hành mua bán được. Vậy tôi có thể đi làm thay mẹ tôi giấy xác nhận tình trạng hôn nhân tại Việt Nam không? Tôi xin chân thành cảm ơn” - Võ Thị My.

Trả lời:

Liên quan đến câu hỏi của chị My, Luật sư Lê Văn Quyền - Đoàn Luật sư TP Hà Nội xin tư vấn như sau:

Trường hợp mẹ chị My là người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì sẽ được quyền sử dụng đất tại Việt Nam theo điểm b khoản 2 Điều 186 Luật Đất đai 2013.

1. Văn bản ủy quyền

Căn cứ khoản 6 Điều 63 Nghị định số 71/2010/NĐ-CP ngày 23/6/2010 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở, thì: Hợp đồng ủy quyền quản lý, trông coi, sử dụng nhà ở, uỷ quyền bán, cho thuê nhà ở phải có công chứng hoặc chứng thực. 

Nếu mẹ chị muốn ủy quyền cho chị My bán nhà tại Việt Nam thì phải được lập thành văn bản và công chứng văn bản ủy quyền tại cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật Việt Nam.

Thẩm quyền công chứng: Nếu người bán nhà không thể về nước thực hiện các thủ tục công chứng, thì có thể yêu cầu công chứng tại cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài để công chứng văn bản ủy quyền theo quy định tại Điều 65 Luật Công chứng.

Hình thức văn bản: Theo Điều 18 Nghị định số 04/2013/NĐ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Công chứng:

- Việc ủy quyền có thù lao, có nghĩa vụ bồi thường của bên được ủy quyền hoặc để chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản phải được lập thành hợp đồng ủy quyền. Khi công chứng các hợp đồng ủy quyền liên quan đến bất động sản, công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra kỹ hồ sơ, giải thích rõ quyền và nghĩa vụ của các bên và hậu quả pháp lý của việc ủy quyền đó cho các bên tham gia.

- Trong trường hợp bên ủy quyền và bên được ủy quyền không thể cùng đến một tổ chức hành nghề công chứng thì bên ủy quyền yêu cầu tổ chức hành nghề công chứng nơi cư trú của họ công chứng hợp đồng ủy quyền; bên được ủy quyền yêu cầu tổ chức hành nghề công chứng nơi họ cư trú công chứng tiếp vào bản gốc hợp đồng ủy quyền này, hoàn tất thủ tục công chứng hợp đồng ủy quyền.

Như vậy, mẹ chị có thể yêu cầu Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ công chứng hợp đồng ủy quyền của mình, sau đó gửi về Việt Nam. Chị My có thể yêu cầu tổ chức công chứng tại Việt Nam tiếp tục công chứng hợp đồng này. Hợp đồng ủy quyền sẽ có hiệu lực kể từ ngày chị hoàn tất thủ tục công chứng tại Việt Nam.

2. Xác nhận tình trạng hôn nhân của mẹ chị tại Việt Nam

Thủ tục cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân được thực hiện theo Điều 67 Nghị định số 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 về đăng ký và quản lý hộ tịch:

- Người yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân phải nộp Tờ khai (theo mẫu quy định).

- Sau khi nhận đủ giấy tờ hợp lệ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc viên chức Lãnh sự ký và cấp cho đương sự Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (theo mẫu quy định).

- Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân có giá trị 6 tháng, kể từ ngày xác nhận.

Tờ khai để làm thủ tục xin Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân được làm theo Mẫu TP/HT-2010-XNHN.1 ban hành kèm theo Thông tư số 08.a/2010/TT-BTP ngày 25/3/2010 của Bộ tư pháp về việc ban hành và hướng dẫn việc ghi chép, lưu trữ, sử dụng sổ, biểu mẫu hộ tịch. Theo quy định nêu trên và theo mẫu TP/HT-2010-XNHN.1 thì người yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân không bắt buộc phải chính là người được xác nhận tình trạng hôn nhân. 

Như vậy, chị My có thể làm thủ tục xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân tại Việt Nam thay cho mẹ.