Trung Quốc khẳng định vị thế lớn mạnh trong ngành cảng biển, doanh nghiệp phương Tây sẽ mất hàng tỷ USD nếu muốn rời đi

Theo Nhịp sống thị trường, tờ Financial Times (FT) cho biết trong ngành cảng biển, Trung Quốc ở một vị thế hoàn toàn khác ở châu Á. Điều này khiến các doanh nghiệp phương Tây gặp khó khi muốn dịch chuyển sản xuất.

Trung Quốc không chỉ là công xưởng của thế giới, nền kinh tế lớn thứ 2 trên toàn cầu mà còn là nhà xuất khẩu số một hành tinh. Do đó, tại đây cơ sở hạ tầng luôn thuộc hàng “trùm” tại châu Á.

Không thể đem ra so sánh vị thế của Trung Quốc

Theo tờ FT, nhiều doanh nghiệp phương Tây muốn tránh căng thẳng Mỹ Trung nên đang tìm cách dịch chuyển nhà máy của họ từ Trung Quốc tới Ấn Độ hoặc các quốc gia Đông Nam Á khác. Tuy nhiên, việc dịch chuyển sản xuất sẽ tiêu tốn khoản đầu tư khổng lồ về cơ sở hạ tầng, nhất là cảng biển. Trong khi cảng biển lại chính là thế mạnh của Trung Quốc trong nhiều năm qua.

Theo số liệu của Liên Hiệp Quốc (UN), có hơn 80% hàng hóa trên toàn cầu được vận chuyển bằng đường biển. Mặt khác, theo báo cáo của hãng nghiên cứu Drewry, những thị trường sản xuất châu Á, ngoại trừ Trung Quốc lại đang thiếu đi khả năng dỡ hàng ở các cảng biển để có thể tiếp tục duy trì dòng thương mại với phương Tây.

Hiện nay, Trung Quốc có tới 76 cảng biển đủ sức để hỗ trợ cho những tàu chở hàng chứa tới hơn 14.000 chiếc container 20ft (container có chiều dài khoảng hơn 6 mét). Mặt khác, Đông Nam Á và Nam Á chỉ có tổng cộng 31 cảng biển đủ sức để làm điều đó.

Theo báo cáo của hãng MDS Transmodal, những tàu chở hàng cỡ lớn chiếm tới ⅔ tổng trọng tải của dịch vụ vận tải Đông Á tới phương Tây.

Giám đốc Mike Garratt của MDS thậm chí còn khẳng định rằng nếu không cần vốn và thời gian để đầu tư cơ sở hạ tầng cảng biển thì các nền kinh tế mới nổi của châu Á chắc chắn sẽ đối mặt với nhiều khó khăn khi xử lý những tàu trọng tải lớn như ở Trung Quốc.

Và vị giám đốc cũng nhấn mạnh rằng điều này là chắc chắn, không cần phải bàn cãi thêm.

Giám đốc điều hành Glenn Koepke của tập đoàn kinh doanh chuỗi cung ứng FourKites cũng có cùng quan điểm khi cho rằng ngành sản xuất Trung Quốc và khả năng vận hành, chuyển hàng của họ đang ở mức độ đỉnh cao, không thể đem ra so sánh nổi.

Theo số liệu của MDS, Thượng Hải là cảng biển lớn nhất của Trung Quốc khi phục vụ tới 51 đơn hàng vận tải (Port Service: bao gồm nhận hàng, dỡ hàng, xử lý và vận chuyển đến tận kho trong đất liền cho khách) hàng tuần tới Bắc Mỹ. Tần suất cao hơn gấp đôi khi so sánh với bất kỳ cảng biển nào tại Đông Nam Á và Nam Á.

Mặt khác, thành phố Hồ Chí Minh - Việt Nam - cảng biển kết nối tốt nhất của Đông Nam Á tới Bắc Mỹ cũng chỉ phục vụ được 19 đơn hàng hàng tuần.

Công sức xây dựng

Theo nhận định của tờ FT, sự khác biệt quá lớn về công suất các cảng biển giữa Trung Quốc với các thị trường khác chỉ ra rằng chính quyền Bắc Kinh đã bỏ ra nhiều công sức để xây dựng, đầu tư và tốn thời gian như thế nào đối với chuỗi cung ứng. Không phải ngẫu nhiên mà Trung Quốc được xem là công xưởng của toàn cầu.

Theo số liệu của Viện nghiên cứu công nghiệp Qianzhan (QIRI), nền kinh tế lớn thứ 2 toàn cầu đã rót ít nhất 40 tỷ USD trong khoảng 2016-2021 để tạo dựng cơ sở hạ tầng ven biển.

Theo nghiên cứu của Dynamar và UN, khoản đầu tư này đã giúp 275 triệu container 20ft được xử lý ở các cảng biển Trung Quốc trong năm vừa qua, cao hơn tối thiểu 80% tổng lưu lượng xử lý container tại tất cả những cảng biển ở Đông Nam Á và Nam Á cộng lại.

Do đó, giám đốc Garratt của MDS đưa ra nhận định rằng các nền kinh tế mới nổi của châu Á sẽ phải tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc mới có thể theo kịp tốc độ của Trung Quốc về công suất cảng biển. Điều đó còn chưa kể tới việc chính quyền Bắc Kinh tiếp tục đầu tư mở rộng cơ sở hạ tầng ven biển.

Theo Giám đốc Garratt, một nhà vận hành cảng biển thường sẽ cần 5 năm để xây dựng một cổng dỡ hàng mới (Terminal).

Khó có thể rời đi

FT cho biết nhiều doanh nghiệp ngần ngại khi dịch chuyển sản xuất trong nỗ lực tránh xung đột thương mại vì sức mạnh quá lớn của ngành cảng biển tại Trung Quốc.

Theo Giám đốc Dheeraj Bhatia của Hapag Lloyd tại Trung Đông, Ấn Độ vẫn cần làm rất nhiều thứ nữa để cải thiện hạ tầng cơ sở cảng biển dù hãng muốn dịch chuyển sản xuất sang quốc gia này.

Giám đốc Bhatia nhấn mạnh rằng việc dịch chuyển sản xuất sẽ khó có thể diễn ra nhanh chóng, và ít nhất sẽ mất tới vài năm để đầu tư xây dựng.

CEO Rodolphe Saade của CMA-CGM cũng có quan điểm tương tự. Vị này nói với FT rằng Đông Nam Á và Ấn Độ sẽ cần 5-10 năm để nâng cấp cảng biển xử lý tàu chở hàng cỡ lớn. Từ đó, mới có thể nắm giữ vai trò lớn hơn trong sự dịch chuyển sản xuất và chuỗi cung ứng được.

Và một điều trớ trêu là Trung Quốc cũng đang rót vốn mạnh vào cơ sở hạ tầng, cảng biển tại nhiều quốc gia châu Á qua dự án “Một vành đai, Một con đường”.

Theo chia sẻ của Giám đốc Chen Yipeng của hãng vận hành cảng biển quốc doanh COSCO Shipping Ports, họ hiểu được rõ xu thế dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang khu vực Đông Nam Á của các doanh nghiệp. Hiện nay, họ cũng đang tích cực chuẩn bị rót vốn đầu tư để tận dụng cơ hội đó.