Sớm triển khai 2 tuyến đường vành đai quan trọng ở Hà Nội và TP.HCM

Những tuyến vành đai chiến lược

Tầm quan trọng 2 tuyến đường vành đai của 2 đô thị lớn nhất nước Hà Nội và TP.HCM, hồi đầu năm 2022, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chủ trì nhiều cuộc họp về việc đầu tư xây dựng dự án đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội và trước đó là chủ trương đầu tư xây dựng đường vành đai 3 và đường vành đai 4 TPHCM.

Theo đó, để hoàn thành 2 dự án đường vành đai nêu trên trước năm 2030, theo Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm giai đoạn 2021-2030, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 đã được Đại hội XIII của Đảng thông qua; Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục chỉ đạo các bộ, ngành cùng các địa phương liên quan khẩn trương xây dựng các cơ chế, chính sách đẩy nhanh việc triển khai 2 dự án này.

Vì vậy, với những cơ chế, chính sách đang được các cơ quan chức năng đề xuất triển khai cũng như những bước chuẩn bị của TP. Hà Nội, TPHCM trong việc chuẩn bị xây dựng đường vành đai 4 TP. Hà Nội và vành đai 3 TPHCM đang được triển khai thế nào?

Tại buổi Tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Kết nối giao thông vành đai liên vùng - động lực cho phát triển bứt phá", Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho rằng, tất cả căn cứ về mặt chủ trương chiến lược, đều cho thấy việc cần sớm triển khai 2 dự án (Vành đai 3 TPHCM, Vành đai 4 Thủ đô Hà Nội) phù hợp với quy hoạch, kế hoạch triển khai trong giai đoạn 2021-2025.

“Trên thực tế, số lượng đường cao tốc tại Việt Nam hiện nay khá thấp so với yêu cầu phát triển của đất nước. Chính vì vậy, đặt ra mục tiêu hoàn thành 2 tuyến đường Vành đai 3 TPHCM và Vành đai 4 TP. Hà Nội tại thời điểm hiện nay là chín muồi và mang ý nghĩa rất lớn khi gắn với mục tiêu phát triển đất nước”, ông Phương khẳng định.

Trong khi đó, PGS.TS. Trần Đình Thiên cho rằng, việc Chính phủ đề xuất Quốc hội xem xét quyết định phải làm 2 tuyến đường vành đai cho thấy tầm nhìn của Chính phủ.

Theo ông Thiên, đây là 2 trong 5 dự án ưu tiên hàng đầu của quốc gia về giao thông. Việc đặt ra ưu tiên như vậy và đưa thành nhiệm vụ cấp bách quốc gia cũng như chuyển hướng chiến lược nhằm phát triển vùng Thủ đô và vùng TPHCM, cả hai trung tâm tăng trưởng bậc nhất, không chỉ có mục tiêu kinh tế mà cả không gian đô thị, tầm cao đô thị phát triển.

“Việc này sẽ giải quyết tình trạng tắc nghẽn giao thông của hai trung tâm kinh tế lớn suốt thời gian vừa qua, kìm hãm tốc độ tăng trưởng kinh tế cũng như phát triển đô thị do thiếu đường giao thông, thể hiện rõ nhất ở đường tuyến đường vành đai. Thêm vào đó, sau thời gian 2 năm bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, chúng ta phục hồi kinh tế, 2 tuyến đường vành đai này sẽ tạo ra đột phá cho 2 đô thị lớn nhất nước", PGS.TS. Trần Đình Thiên nhận định.

Liên quan đến công tác đầu tư tuyến đường vành đai 4 Hà Nội, ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết: “Thủ đô Hà Nội là hạt nhân của vùng Thủ đô, đồng thời cũng là trung tâm của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Hà Nội hiện có 6 cao tốc hướng tâm, khu vực vành đai 4 sẽ kết nối phía bắc, với cao tốc Bắc-Nam phía đông, kết nối với vành đai 3 TPHCM, cho phép Thủ đô Hà Nội hướng tới chỉnh thể của toàn bộ hệ thống cao tốc”. 

Cũng tại buổi tọa đàm này, ông Trần Quang Lâm - Giám đốc Sở Giao thông vận tải TPHCM khẳng định, tuyến đường vành đai 3 TPHCM có vai trò hết sức quan trọng kết nối 4 địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm phía nam.

Ông này cho rằng,  vùng kinh tế trọng điểm phía nam có vai trò rất lớn trong phát triển kinh tế cả nước. Phát triển kinh tế chiếm 45% GDP, cũng như chiếm 43% nộp ngân sách. Nơi đây cũng là đầu mối giao thông với Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, lớn nhất cả nước và hệ thống cảng biển chiếm 1/4 cả nước, trong đó có Cảng Cát Lái là 1 trong 20 cảng lớn nhất thế giới.

“Do đó, việc triển khai tuyến đường vành đai 3 TPHCM sẽ giải quyết ùn tắc giao thông vùng nội đô các tỉnh; giúp mở rộng không gian phát triển, kéo dãn mật độ dân cư, đặc biệt là các khu chế xuất, khu công nghiệp; tăng cường kết nối giao thông các tỉnh trong vùng từ Đông sang Tây; hoàn thành hệ thống cao tốc đi các nước bạn; cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế", ông Lâm nói.

Nguồn vốn thực hiện dự án

Liên quan đến công tác nguồn vốn đầu tư các dự án này, Dương Bá Đức , Vụ Phó Vụ Đầu tư Bộ Tài chính cho biết:  Rất may mắn khi 2 tuyến đường này đi qua 2 vùng kinh tế trọng điểm. Quốc hội cũng đã cho cơ chế đặc thù cho phép các địa phương thực hiện quyết định đầu tư, nguồn vốn giao trực tiếp cho các địa phương thực hiện nguyên tắc tại chỗ. Thực tế qua số thu ngân sách của 7 địa phương đã có bức tranh rất sáng. Điều này thể hiện sự đồng thuận từ Trung ương và các địa phương.

"Hiện nay có kiến nghị của địa phương giao tăng phần cân đối địa phương. Đây là điều đáng mừng vì cho thấy các địa phương đều quyết tâm tăng nguồn vốn ngân sách để chia cho đầu tư hạ tầng", ông Dương Bá Đức nói.

Trong khi đó, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng: “Cần phân cấp, phân quyền cho địa phương có nhiều thách thức nhưng xét về lợi ích sẽ lớn hơn. Để làm được việc này thì vai trò điều phối của Trung ương và của Bộ Giao thông vận tải rất quan trọng”.

Ông Lê Đình Thọ, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, phân cấp tổ chức thực hiện dự án là 1 trong 4 nhóm cơ chế đặc thù mà Bộ GTVT đã phối hợp cùng TPHCM và Hà Nội kiến nghị Chính phủ đề xuất lên Quốc hội bao gồm: Phân cấp tổ chức thực hiện; nguồn vốn đầu tư; cơ chế chỉ định thầu; khai thác vật liệu xây dựng.

Theo ông Thọ, về phân cấp tổ chức thực hiện dự án sẽ phân chia Dự án thành các dự án thành phần và do các địa phương quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện. Trình tự, thủ tục thực hiện các dự án thành phần tương tự dự án nhóm A theo quy định pháp luật về đầu tư công. Giao UBND TPHCM chịu trách nhiệm là cơ quan đầu mối tổ chức thực hiện Dự án đường Vành đai 3 TPHCM, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ toàn Dự án.