Quý 3/2022, doanh nghiệp thuỷ sản báo lãi tăng bằng lần so với cùng kỳ

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong nửa đầu năm nhờ vào nhu cầu bùng nổ thì xuất khẩu thủy sản Việt Nam bước vào giai đoạn điều chỉnh mạnh dưới tác động của lạm phát cùng một số nền kinh tế cũng đang có dấu hiệu suy thoái. 

Số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP) cho thấy, trong tháng 9, xuất khẩu thủy sản ước đạt trên 850 triệu USD. Mặc dù vẫn cao hơn 36% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng đây vẫn là lần đầu sau thời gian 7 tháng xuất khẩu thủy sản rơi xuống mức dưới 900 triệu USD. Và tính đến hết quý 3/2022, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ghi nhận chạm mốc 8,5 tỷ USD, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 38%. 

Cũng theo đó, lạm phát đang tác động đã làm giảm nhu cầu thủy sản nên xuất khẩu sang các thị trường chính đều tăng trưởng chậm lại trong tháng 9. Điển hình như thị trường Mỹ với kim ngạch giảm 11% so với cùng kỳ mặc dù điểm này ở năm ngoái, hoạt động xuất khẩu thủy sản của Việt Nam giảm sút bởi ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19. Mặc dù vậy thì Mỹ vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong số các thị trường tiêu thụ thủy sản của Việt Nam. 

Các doanh nghiệp tôm chịu thiệt hại kép

Có thể thấy, nhu cầu thủy sản hạ nhiệt cũng đã ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp ở trong ngành đặc biệt là các tra và tôm - đây là hai mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất. 

Trong tháng 9, xuất khẩu tôm đạt gần 350 triệu USD, tăng 13% và đây là mức tăng thấp nhất trong các sản phẩm chính. Lý do đến từ việc thiếu tôm nguyên liệu trong khi đó nhu cầu ở các thị trường đang có sự chững lại bởi lạm phát diễn ra. 

Chia sẻ từ một doanh nghiệp vài tháng qua cho thấy, tình hình nuôi tôm ở Đồng bằng sông Cửu Long đang gặp khó khăn bởi nước ngọt thượng nguồn đổ về sớm đã làm mất đi độ mặn ở một số vùng nuôi và khiến cho quy mô thả giống giảm. 

Cùng với đó là tỷ lệ nuôi thành công, năng suất và sản lượng đều không được như mong muốn. Có nhiều lãnh đạo doanh nghiệp chế biến tôm than phiền vì nguyên liệu không đáp ứng được nhu cầu chế biến kịp thời trả đơn hàng trong khi đó giá tôm nguyên liệu duy trì ở mức khá cao. 

Và trong báo cáo tài chính của công ty mẹ, Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho thấy doanh thu thuần giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái 2.422 tỷ đồng còn lợi nhuận gộp giảm 17% xuống 373 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp của công ty ở trong kỳ cũng ở mức 15,4%, giảm 1,2 điểm phần trăm. Và sau khi đã khấu trừ đi các khoản chi phí thì lợi nhuận sau thuế của công ty giảm 15% xuống còn 197 tỷ đồng bởi doanh thu ở trong kỳ có giảm sút. 

Cũng tại ngày 30/9, hàng tồn kho của Minh Phú đã tăng lên gấp đôi so với hồi đầu năm lên đến hơn 2.031 tỷ đồng, chủ yếu là thành phẩm hàng hoá (ghi nhận 1.928 tỷ đồng), còn lại là nguyên vật liệu, dụng cụ (ghi nhận 103 tỷ đồng). Được biết, tất cả các hàng tồn kho dùng để thế chấp ở các ngân hàng thương mại để có thể đảm bảo cho các khoản vay của tập đoàn. 

Còn đối với Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta (Mã chứng khoán: FMC) dù cho hoạt động kinh doanh trong quý 3 tăng trưởng so với nền thấp của cùng kỳ năm ngoái bởi ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 nhưng so với quý 2 lại đi lùi. 

Cũng theo đó, trong cùng kỳ doanh nghiệp đã ghi nhận mức doanh thu thuần là 1.752 tỷ đồng còn lợi nhuận sau thuế 80 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước tăng lần lượt 7,8%, 25,4%. Dù vậy thì nếu so với quý 2, lợi nhuận của Sao Ta giảm 32% xuống mức 80 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp trong quý 3 đạt mức 10,9%, so với quý 3/2021 cải thiện. 

Lũy kế trong 9 tháng đầu năm 2022, Sao Ta đã đạt mức 4.491 tỷ đồng doanh thu thuần và gần 240 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, so với cùng kỳ năm trước lần lượt gần 19,6% và 35,6% so với cùng kỳ năm ngoái và hoàn thành khoảng 80% kế hoạch kinh doanh năm 2022. 

Hoạt động tiêu thụ ở các thị trường lớn của Sao Ta và đặc biệt là EU, Nhật, Mỹ đang gặp khó khăn lớn bởi vì tình trạng lạm phát tăng cao đồng tiền ngoại tệ cũng mất giá trong khi đó chi phí bán hàng lại quá lớn. 

Chủ tịch HĐQT của Sao Ta - ông Hồ Quốc Lực cho biết tỷ giá đồng Yên/VND giảm 16% trong khi đó đồng EUR/VND cũng giảm tới 12%. Chính vì thế mà việc bán hàng sang các thị trường này cũng đều bất lợi bởi vì tiền mất giá. 

Ông Lực nhấn mạnh: “Riêng ở thị trường EU, cước tàu tăng lên giá “trên trời”, chi phí đầu vào sản xuất thì đều tăng cao trong khi tiêu thụ giảm vì suy thoái kinh tế nên chúng tôi bán hàng gần như hoà vốn”. 

Bên cạnh đó thì vị này cũng nói thêm rằng tình hình kinh tế ở châu Âu khó khăn trong khi đó tôm chế biến lại là mặt hàng cao cấp có giá bán cao nên sức tiêu thụ cũng bị ảnh hưởng. 

Vị Chủ tịch Sao Ta cũng nói thêm rằng, dẫu sao hợp đồng bán hàng cũng đã ký và khách hàng châu Âu trước đến nay vẫn giữ được cam kết khá tốt và chỉ có giao hàng là hơi chậm. Hiện tại thì chúng tôi vẫn đang cố duy trì được thị trường này bằng cách nhắm đến hệ thống phân phối cao cấp để có thể đánh vào đối tượng là khách hàng có thu nhập cao bởi sản phẩm xuất sang thị trường này có giá trị gia tăng cao như tôm luộc, tôm bao bột,...

Đối với thị trường Mỹ thì đồng tỷ giá USD/VND tăng 2%. Về lý thuyết, xuất khẩu sang thị trường này cũng có lợi thế nhưng trên thực tế lại hoàn toàn ngược lại bởi cước tàu cao cấp nhiều lần so với thời điểm trước dịch. Trong khi đó thì các đối thủ lớn như Ecuador và Ấn Độ cũng vừa có lợi thế về cước tàu bởi vì ở vị trí gần lại vừa có tôm giá rẻ.

Ông Lực nhấn mạnh, từ năm 2021 đến nay, Ecuador đã liên tục tăng sản lượng nuôi tôm khiến cho giá bán sang Mỹ lại càng giảm thêm. Còn tôm Việt Nam cũng không thể cạnh tranh ở phân khúc tôm thô hoặc chế biến ở mức độ trung bình, giá rẻ mà chủ yếu là đánh vào thị trường tôm chế biến chất lượng cao. 

Cá tra cũng không thoát khỏi vòng xoáy lạm phát

VASEP cho biết, lạm phát và sự mất giá tiền tệ ở nhiều thị trường nhập khẩu cũng đã đến giai đoạn ngấm sâu và ảnh hưởng nặng nề đến với tầng lớp khiến cho người tiêu thụ có mức thu nhập thấp hoặc trung bình khiến cho họ phải cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng. Chính vì thế đây chính là thời điểm lạm phát làm giảm đi nhu cầu đối với cả các mặt hàng thực phẩm có giá vừa phải như cá tra vốn dĩ phù hợp với túi tiền của đa số người dân các nước. 

Xuất khẩu cá tra hiện vẫn đang giữ ở mức tăng trưởng cao nhất, đạt mức 161 triệu USD tăng 97%. Mặc dù xuất khẩu cá tra trong tháng 9 cao gấp đôi so với cùng thời điểm năm 2021 nhưng vẫn là mức giá thấp nhất kể từ đầu năm. Hơn thế thì thông thường hàng năm vào tháng 9 sắp vào mùa cao điểm có nhiều đơn hàng cho dịp lễ cuối năm và năm mới nhưng trong năm nay kim ngạch cá tra tháng 9 lại thấp hơn tháng 8 hơn 15%. 

Có thể thấy, xu hướng này diễn ra tương tự với tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp ở trong ngành. Và trong báo cáo tài chính hợp nhất quý 3/2022 của Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (mã chứng khoán:VHC) đã cho thấy kết quả kinh doanh tăng mạnh so với cùng kỳ nhờ vào việc tăng giá bán. 

Cụ thể, doanh thu thuần của Vĩnh Hoàn đã tăng 46% lên mức 3.261 tỷ đồng. Còn giá vốn bán hàng cũng tăng với mức 45%, thấp hơn so với mức tăng của doanh thu thuần. Biên lãi gộp cũng đạt mức 19,1%, so với con số 18,4% cùng kỳ năm ngoái tăng 0,7 điểm. 

Mặc dù vậy thì cả doanh thu và lợi nhuận gộp, biên lãi gộp đều giảm mạnh so với mức kỷ lục doanh nghiệp đã thiết lập vào hồi quý 2 - đây là thời điểm mà công ty đã tiến hành đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Mỹ để có thể được hưởng lợi từ sự thiếu hụt thủy sản. 

Tính đến ngày 30/9, hàng tồn kho là 2.805 tỷ đồng, so với đầu năm tăng 56%. Có thể thấy, lượng hàng tồn kho này cũng tương đương 34% tài sản ngắn hạn. Các khoản phải thu ngắn hạn tăng 39% lên mức 2.943 tỷ đồng, hầu hết là do khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng đi lên.

Và trong báo cáo phân tích mới đây, Chứng khoán SSI dự báo doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế của Vĩnh Hoàn trong năm 2022 lần lượt là 14.000 tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng 54% và 2.300 tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng 109%. Cho năm 2023, doanh thu thuần cũng như lợi nhuận sau thuế có thể lần lượt đạt 12.900 tỷ đồng  và 1.700 tỷ đồng, so với 2022 giảm 8% và 27%. 

Tình hình tương tự với Công ty Cổ phần Nam Việt (mã chứng khoán: ANV) khi doanh thu thuần tăng 89% so với cùng kỳ lên mức hơn 1.238 tỷ đồng chủ yếu là nhờ doanh thu bán thành phẩm tăng 93% trong khi đó doanh thu từ việc bán điện mặt trời giảm 16% về 27 tỷ đồng. Cũng trong quý, biên lãi gộp của Nam Việt đã được cải thiện tù mức 10,5% của quý cùng kỳ lên mức 23,2%. Công ty cũng lãi sau thuế gần 120 tỷ đồng, so với mức lỗ 13 tỷ đồng quý 3/2022 có sự cải thiện. Mặc dù vậy thì kết quả này đã giảm so với hai quý đầu năm.