Ngành thép đã đến thời kỳ khó khăn như "cảnh báo" của Chủ tịch Trần Đình Long khi lợi nhuận quý 2/2022 giảm mạnh

Ngành thép đã đến thời kỳ khó khăn như "cảnh báo" của Chủ tịch Trần Đình Long

Cũng tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2022 của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát (mã:HPG) được diễn ra vào hồi tháng 5, chủ tịch Trần Đình Long đã từng nhận định hoạt động của ngành thép năm 2022 sẽ gặp nhiều khó khăn dù kết quả kinh doanh trong quý 1 khá tốt. 

Nguyên văn lời chia sẻ của ông Trần Đình Long như sau: "Quý cổ đông cứ đợi kết quả kinh doanh quý 2, quý 3, quý 4 rồi sẽ thấy. Lúc này ngành thép đang không thuận lợi. Đợi hai tháng nữa sẽ có kết quả kinh doanh quý 2, cổ đông sẽ thấy tình hình thê thảm thế nào". Trên thực tế, một loạt doanh nghiệp ngành thép đã báo lãi quý 2 giảm sâu và thậm chí là thua lỗ. 

Mới đây, Tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán:HPG) vừa công bố kết quả kinh doanh quý 2/2022 với doanh thu 37.714 tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng nhẹ 6%. Mặc dù vậy, lợi nhuận sau thuế lại giảm đến 59% so với quý 2 năm ngoái xuống còn 4.023 tỷ đồng. Tính chung trong 6 tháng đầu năm, Tập đoàn Hòa Phát đã ghi nhận 82.118 tỷ đồng doanh thu và 12.229 tỷ lợi nhuận sau thuế, so với cùng kỳ năm trước tăng tương ứng 24% và giảm 27%. 

Thời điểm trước đó, doanh nghiệp thép đầu tiên công bố báo cáo quý 2 chính là Đầu tư Thương mại SMC (mã chứng khoán:SMC) cũng đã ghi nhận lợi nhuận giảm đến 92% so với cùng kỳ xuống còn 42,5 tỷ đồng. Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, lợi nhuận sau thuế của SMC đạt 123 tỷ đồng, giảm hơn 83% so với nửa đầu năm ngoái. 

Trong khi đó, giải trình về việc lợi nhuận sau thuế quý 2 giảm đến 93% so với cùng kỳ còn vỏn vẹn gần 1,7 tỷ đồng, Thép Mê Lin (mã chứng khoán: MEL) cho biết, khi bước sang quý 2/2022 do chịu tác động của giá thép trên thị trường thế giới và trong nước giảm mạnh, sản lượng bán của công ty khá thấp nên doanh thu giảm và lợi nhuận cũng giảm theo. 

Cũng tương tự, Gang thép Thái Nguyên (mã chứng khoán: TIS) cũng báo lãi quý 2 giảm đến 90% so với cùng kỳ xuống còn gần 6 tỷ đồng dù cho doanh thu chỉ giảm 10% xuống 3.190 tỷ đồng. Tính chung trong 6 tháng đầu năm, công ty đã ghi nhận 6.923 tỷ đồng doanh thu, tăng nhẹ 6% nhưng lợi nhuận sau thuế giảm đến 66% xuống 34,9 tỷ đồng.

Và không khả quan hơn là mấy, lợi nhuận sau thuế quý 2 của Gang thép Cao Bằng (mã chứng khoán: CBI) cũng giảm đến 88% xuống còn 17,7 tỷ đồng. Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, lãi ròng sau thuế của công ty chỉ đạt ở mức 43 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm 2021 giảm 80%.

Trong khi đó, Thép Thủ Đức (mã chứng khoán: TDS) là doanh nghiệp thép đầu tiên báo lỗ trong quý 2 với lợi nhuận sau thuế âm gần 2 tỷ đồng trong khi cùng kỳ lãi 34 tỷ đồng. Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, công ty đã ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 6,1 tỷ đồng, so với cùng kỳ giảm hơn 87%. Thép Thủ Đức cho hay, giá cả đầu ra giảm sâu liên tục từ đầu quý 2 đến nay, lượng thép tiêu thụ giảm mạnh dẫn đến công công ty ngừng sản xuất, giá thép tồn kho tăng cao từ các tháng trước làm ảnh hưởng đến giá vốn. Ngoài ra, việc tiêu thụ chậm cũng đã làm ảnh hưởng đến dòng tiền đồng thời, việc siết chặt tín dụng, lãi suất tăng cao so với cùng kỳ cũng đã góp phần làm cho chi phí tài chính đặc biệt là lãi vay tăng cao. 

Nguyên nhân do đâu?

Theo tìm hiểu, một trong những nguyên nhân khiến cho ngành thép khó khăn được ông Long nêu ra chính là giá nguyên vật liệu tăng mạnh do xung đột Nga - Ukraine, đặc biệt là giá than luyện tăng cao. Việc nhiên liệu đầu vào chiếm tỷ trọng cao nhất trong quá trình sản xuất gang thép đã liên tục tăng cao ảnh hưởng lớn đến chi phí đầu vào sản xuất, qua đó làm giảm lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành thép. Và theo dữ liệu từ tradingeconomics, giá than sau khi điều chỉnh vào cuối quý 1 đã liên tục tăng mạnh trở lại và đang dao động quanh đỉnh. 

Còn ở chiều hướng ngược lại, giá thép đã hạ nhiệt và quay đầu giảm mạnh sau khi đạt đỉnh. Còn tại thị trường thế giới, giá HRC đã giảm gần 40% trong 4 tháng qua do ít hoạt động xây dựng và sản xuất hơn. Tại thị trường Trung Quốc, giá thép thanh vằn tương lai hiện đang lao dốc quanh mức 3.800 nhân dân tệ/tấn, so với mức đỉnh giảm 35% và đánh mất toàn bộ đà tăng trong năm trước. Và không nằm ngoài xu hướng tển, giá thép nội địa cũng đã giảm liên tiếp 10 lần trong 10 tuần với tổng mức giảm cao nhất khoảng hơn 3,6 triệu đồng/tấn tùy vào từng thương hiệu, từng loại thép và vùng miền. Giá thép trong khi giá nguyên liệu đầu vào vẫn leo thang đã khiến cho biên lợi nhuận ngành thép bị ảnh hưởng dù doanh thu vẫn được hỗ trợ bởi sản lượng tiêu thụ.

Tính đến hết tháng 5/2022, lượng thép tồn kho nội địa đã đạt mức kỷ lục là 1,49 triệu tấn tương đương sản lượng tháng 5/2021, cao hơn nhiều so với mức 56% sản lượng tháng trung bình của 3 năm 2019 - 2021. Mirae Asset cho hay, việc lượng hàng tồn kho quá cao đã khiến cho các công ty thép buộc phải hạ giá bán với mục đích kích cầu và khiến cho giá thép giảm từ đầu tháng 6. 

Mirae Asset đã hạ ngành thép 6 tháng cuối năm 2022 từ tích cực xuống trung tính. Nguyên nhân là do áp lực từ nguồn cung than cốc lẫn giá than tăng cao, bào mòn từ 3 - 6% biên lợi nhuận của các công ty thép, lạm phát chưa có dấu hiệu dừng lại và ngành bất động sản chững lại trong năm 2022. Hơn thế, ngành thép và tôn mạ cũng sẽ tiếp tục đối diện nhiều rủi ro như biến động giá nguyên liệu. Và theo ước tính chi phí nguyên liệu chiếm đến 65 - 75% giá thành sản xuất. Các công ty thép và tôn mạ thường có yếu tố đầu cơ giá quặng sắt và HRC, nếu như giá HRC giảm mạnh cũng sẽ khiến cho giá bán của công ty tôn mạ và ống thép điều chỉnh. Còn về lợi nhuận của cả năm 2022, SSI Research cũng dự báo Hòa Phát có thể đạt 26.500 tỷ đồng, so với cùng kỳ giảm hơn 23% chủ yếu là do giả định giá thép giảm. Lợi nhuận dự phóng trong năm 2022 của Hoa Sen Group (mã chứng khoán:HSG) cũng ghi nhận giảm 67% so với cùng kỳ, dự kiến ở mức 1.400 tỷ đồng chủ yếu là do sản lượng tiêu thụ, xuất khẩu giảm. Cũng tương tự, Thép Nam Kim (mã chứng khoán:NKG), lợi nhuận trong năm 2022 cũng được dự báo sẽ giảm 39% so với cùng kỳ xuống chỉ còn 1.350 tỷ đồng.