Thị trường EU "khát" năng lượng, giá viên nén gỗ tăng lên gấp đôi

Thị trường EU khát năng lượng

Theo Nhịp sống kinh tế, từ tháng 3/2022 khi Chính Phủ Nga ban hành lệnh cấm xuất khẩu một số sản phẩm gỗ, trong đó có viên nén và gỗ tròn để trả đũa các lệnh trừng phạt của các nước Châu Âu thì nguồn cung viên nén xuất khẩu 2,4 triệu tấn/năm từ thị trường Nga bị mất hoàn toàn. Điều này đã buộc các nước đang nhập khẩu viên nén từ Nga (chủ yếu là EU) đã phải tìm kiếm nguồn cung thay thế. Viên nén gỗ chính là một loại nhiên liệu tái tạo được dùng khá phổ biến trên thế giới làm từ chất thải của gỗ thông, gỗ cao su (mùn cưa, dăm gỗ,...) nén dưới áp lực lớn bằng dây chuyền viên nén. Nó đã được đánh giá là loại nhiên liệu có thể giảm đáng kể lượng khí thải CO2 so với nhiên liệu hóa thạch. Wood Resources International LLC cho biết, tại EU, 40% lượng viên nén gỗ được sử dụng để sưởi ấm khu dân cư và 36% được dùng làm nguyên liệu cho nhà máy điện, 14% được dùng để sưởi ấm các tòa nhà thương mại. Có thể thấy, nhu cầu đối với viên nén gỗ có khả năng tăng từ 30 - 40% trong thời gian 5 năm tới. Cũng tùy thuộc vào cách thức phát triển mà nhu cầu viên gỗ nén của Châu Âu có thể tăng lên đến 10 triệu tấn. Thời điểm trước đây, Việt Nam chủ yếu tập trung xuất khẩu viên gỗ nén sang Hàn Quốc và Nhật Bản (chiếm đến 99,8% tổng kim ngạch xuất khẩu) nhưng với nhu cầu cao từ Châu Âu lúc này, giá xuất khẩu viên gỗ nén ở Việt Nam đã tăng vọt từ 1,8 - 2 theo chia sẻ của ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Viforest). 

Không những chỉ tăng giá khả quan ở thị trường EU, trong báo của nhóm nghiên cứu từ các Hiệp hội gỗ và tổ chức Forest Trends còn cho hay trong những tháng đầu năm 2022 giá viên nén xuất khẩu sang Hàn Quốc cũng đã tăng mạnh. Lý do là do các giá nhiên liệu nhu than, dầu đều tăng và nhu cầu viên nén gỗ của các nhà máy nhiệt điện tại thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản cũng tăng lên. 

Viforest cho biết, viên nén chính là mặt hàng mới nổi của ngành chế biến, xuất khẩu gỗ Việt Nam nhờ vào lợi thế về nguồn nguyên liệu. Với quy trình đơn giản, không có yêu cầu cao, để sản xuất viên nén gỗ các cơ sở sản xuất tận dụng các phế phẩm của mình như mùn cưa, gỗ mẩu, gỗ dăm,... và thậm chí là tận dụng cả những chế phẩm khác như vỏ trấu, rơm, bã mía, thân cây, vỏ hạt,...

Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu viên nén thứ hai trên thế giới và đứng sau Mỹ với sản lượng cùng giá trị liên tục tăng. Tính riêng trong năm 2021, lượng xuất khẩu đạt trên 3,5 triệu tấn đã mang về 400 triệu USD cho ngành gỗ.

Doanh nghiệp Việt góp mặt trong top 5 thị trường viên nén gỗ

Cũng tại thị trường viên nén gỗ, Tập đoàn An Việt Phát (AVP Group) do bà Bùi Lan Hương - đây là người được truyền thông đặt tên là nữ hoàng rơm rạ và là một trong những cái tên nổi tiếng nhất. Đến hiện tại, ông Bùi Anh Tuấn là Tổng giám đốc của công ty. Và theo báo cáo thường niên, mặc dù mới thành lập từ năm 2014 thì AVP Group đã vươn lên là nhà sản xuất viên nén gỗ số 1 ở  Châu Á và đứng trong TOP 5 doanh nghiệp cung cấp viên nén gỗ lớn nhất trên thế giới năm 2020. Cũng từ thành công trong ngành năng lượng sạch thì Tập đoàn này đã mở rộng kinh doanh sang các ngành công nghiệp khác như than đá, gỗ, giấy và bìa carton các loại. Để có thể phục vụ cho các hoạt động kinh doanh khác như than đá, gỗ, giấy thì An Việt Phát cũng khá thành công trong việc trồng rừng. 

Chỉ tính riêng trong năm 2021, Tập đoàn này đã đưa Nhà máy sản xuất, chế biến lâm sản tiêu thụ nội địa và xuất khẩu An Việt Phát Hà Tĩnh (giai đoạn 1) đi vào hoạt động ở khu kinh tế Vũng Áng. Nhà máy này có tổng vốn đầu tư là 1.287 tỷ đồng do Công ty TNHH MTV Năng lượng An Việt Phát (trực thuộc Tập đoàn An Việt Phát) làm chủ đầu tư. 

Được biết, nhà máy này có diện tích trên 155.000m2 với tổng mức đầu tư trên 1.287 tỷ đồng và công suất gỗ xẻ đạt mức 56.160 tấn/năm và ván ép là trên 187.200 tấn/năm, sản lượng phế phẩm từ hoạt động khai thác gỗ xẻ và ván ép ghi nhận là 224.640 tấn/năm, công suất viên gỗ nén đạt mức 150.000 tấn/năm và các sản phẩm, dịch vụ cung cấp gỗ xẻ, ván ép, viên gỗ nén. 

Đến thời điểm hiện tại, An Việt Phát đang sở hữu 9 nhà máy sản xuất viên gỗ nén ở Bình Dương, Đồng Nai, Phú Thọ cùng 2 nhà máy liên doanh ở Quy Nhơn - Bình Định cùng 2 kho chứa gỗ ở Miền Nam, 1 kho gia công sản xuất giấy tại Củ Chi - TP. Hồ Chí Minh. 

Và tại Kỳ Anh - Hà Tĩnh, vào hồi tháng 3/2022, Tập đoàn An Phát Việt cũng đã đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận địa điểm nghiên cứu, khảo sát dự án nhà máy điện sinh khối với tổng vốn đầu tư là 8.500 tỷ đồng. Và theo đề xuất của nhà đầu tư, dự án nhà máy điện sinh khối An Việt Phát Hà Tĩnh sở hữu công suất là 112 MW với diện tích sử dụng là 30ha, thời gian hoạt động của dự án là 50 năm. Trong báo cáo thường niên của công ty cũng cho thấy quá trình tăng vốn điều lệ rất nhanh của công ty này từ mức 100 tỷ đồng (năm 2017) lên mức 800 tỷ đồng (cuối năm 2020). Doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp cũng đã tăng vọt vào năm 2018, đến năm 2020 ghi nhận đạt lần lượt là  2.440 tỷ đồng và 127 tỷ đồng.