Nguy cơ AI có thể trở thành “kẻ thù” của con người

Theo Zingnews, AI được kỳ vọng sẽ hỗ trợ trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Thế nhưng, nó cũng là cánh tay đắc lực của các thế lực công nghệ có ý đồ xấu. Theo ông Bruce Schneier, chuyên gia bảo mật máy tính, chúng ra cần chuẩn bị kỹ càng để đối mặt với những hậu quả khó lường gây ra bởi AI.

Hack bằng AI

Việc ứng dụng AI vào hack có khả thi hay không phụ thuộc vào mục tiêu được nhắm đến. Chẳng hạn như AI cũng cần nhận được phản hồi về độ hiệu quả với những lựa chọn như đúng - sai, hay có - không.

Các AI sẽ cần rất lâu nữa mới có thể tự mô phỏng cách thức mà con người làm việc. Dẫu vậy, việc ứng dụng AI để hack đang đến gần hơn với thế giới.

Máy tính đã tăng tốc hoạt động hack trên 4 khía cạnh bao gồm quy mô, tốc độ, phạm vi và mức độ phức tạp. Và xu hướng này sẽ được thúc đẩy nhanh hơn nữa bởi AI.

Đầu tiên là tốc độ. Con người có thể mất hàng tháng hay hàng năm để thực hiện quá trình hack, tuy nhiên AI có thể thúc đẩy điều này chỉ còn hàng ngày, hàng giờ hay thậm chí là vài giây.

Khi bạn cung cấp cho AI tất cả mã số thuế của Mỹ và ra lệnh cho nó tìm ra mọi cách mà một người có thể giảm thiểu nghĩa vụ thuế của mình, điều gì sẽ xảy ra?

Hay ở một tập đoàn đa quốc gia, AI có thể phân tích cũng như tối ưu hóa mã số thuế của toàn cầu. Có rất nhiều cách thức để AI có thể lợi dụng lách luật một cách khó lường.

Thứ 2 là quy mô. AI sẽ có thể mở rộng quy mô rất nhanh khi các hệ thống tự học được khả năng hack. Do đó, khi AI bắt đầu phá vỡ các hệ thống tài chính và chúng sẽ trở thành những kẻ thống trị.

Mã số thuế, thị trường tín dụng và luật nói chung thường có lợi đối với những người giàu và AI sẽ thúc đẩy sự bất bình đẳng đó. Những người đầu tiên có thể dùng AI để lợi dụng hệ thống tài chính để theo đuổi lợi nhuận là ngân hàng toàn cầu, quỹ phòng hộ và nhà tài phiệt.

Đối với phạm vi, hệ thống xã hội xử lý các vụ hack là có, tuy nhiên những hệ thống này được phát triển khi hacker còn là con người và những vụ tấn công diễn ra với tốc độ của con người. Trong khi chúng ta không có hệ thống quản trị nào có thể xử liệu hàng trăm, hàng nghìn lỗ hổng được AI phát hiện một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Sau cùng là sự phức tạp. Các vụ tấn công được hỗ trợ bởi AI sẽ mở ra cánh cửa cho những chiến lược phức tạp. Theo các nhà phân tích, thống kê tinh vi của AI có thể khai thác những lỗ hổng mà chuyên gia giỏi nhất cũng chưa thể nhận ra.

Với sự tinh vi đó, AI có thể thao túng hệ thống pháp luật, thị trường chứng khoán, hay tạo điều kiện cho các thế lực đứng đằng sau nó. Việc hack sẽ trở thành một vấn đề mà chúng ta không thể quản được nữa với 4 khía cạnh của máy tính như đã đề cập bên trên.

Rủi ro tiềm ẩn

Ở thời điểm hiện tại, việc thế giới có nhiều các hacker dùng AI vẫn là một kịch bản xa vời. Dẫu vậy, đó vẫn là một lời cảnh báo dành cho các chuyên gia an ninh khi AI đang phát triển với tốc độ như vũ bão.

Dù AI là vấn đề tương lai nhưng con người cần bắt đầu nghĩ về các giải pháp hiện tại vì hậu quả lớn có thể xảy ra nếu chúng ta chậm trễ.

Các hệ thống tài chính có thể là nơi đầu tiên xuất hiện các vụ hack về AI bởi những quy tắc đó được thiết kế để có thể điều khiển bằng thuật toán. Ví dụ ban đầu là các thuật toán giao dịch cao tần, nó sẽ trở nên phức tạp hơn nhiều trong tương lai.

Nhiều khả năng chúng ta sẽ thấy các vụ hack giữa AI và con người trong tương lai không xa. AI có thể nhận ra một lỗ hổng có thể khai thác, rồi luật sư thuế hay kế toán viên sẽ dùng kinh nghiệm và khả năng của mình để tìm hiểu xem lỗ hổng đó liệu có thể bị khai thác không.

Việc tìm ra những bản hack mới cần có thời gian, chuyên môn, may mắn và sự sáng tạo. Điều đó sẽ thay đổi khi AI biết được cách hack. AI sẽ không bị hạn chế theo cách như con người.

Đối phó với AI

Một số nhà nghiên cứu bày tỏ lo ngại rằng AI có thể vượt qua được những hạn chế đặt ra bởi con người và có thể thống trị xã hội. Chúng ta vẫn cần xem xét và đối phó với rủi ro dù điều này vẫn chỉ có trong những bộ phim viễn tưởng.

Việc lạm dụng AI trong tương lai gần sẽ được thực hiện bởi những người có quyền lực. Tất cả hệ thống AI đều được lập trình bởi những ông lớn, đó là vì lợi nhuận của họ hơn. Chẳng hạn như Alexa có thể đem lại nhiều tiện ích, tuy nhiên hãy nhớ rằng nó được thiết kế để bán những sản phẩm từ Amazon.

Đến thời điểm này, vẫn chưa có quy định nào về việc hạn chế sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Việc lợi dụng AI trong các vụ hack là khó tránh khỏi. Do đó, chúng ta cần xây dựng các cấu trúc quản lý mạnh mẽ có thể phản ứng hiệu quả và nhanh chóng, và vô hiệu hóa vụ hack bằng AI.

Thách thức này đặt ra những câu hỏi khó hơn và sâu hơn so với việc AI sẽ phát triển ra sao, hoặc cách các tổ chức có thể đối phó với nó. Những vụ hack nào sẽ là có lợi, hại và ai quyết định? Theo một số quan điểm, các vụ tấn công có thể làm giảm khả năng kiểm soát của chính phủ thường là tốt.

Chưa chắc việc các Big Tech đứng lên nắm quyền thay cho các thế lực chính trị đã là tốt. Cần có nhiều chuyên gia đánh giá các vụ hack trước khi chúng được tích hợp vào xã hội, nhất là đối với tập đoàn và tổ chức giúp cho những vụ hack đó xảy ra.

Điều đó lại làm dấy lên những câu hỏi như các vụ tấn công do AI tạo ra nên được quản lý cục bộ hay toàn cầu, bởi cách trưng cầu dân ý hay thông qua quản trị viên. Việc trao quyền dùng AI cho một số tổ chức và cá nhân sẽ định hình tương lai. Đồng thời, cần đảm bảo quyền lực đó được dùng một cách thông minh.