Source Code là gì? Kiến thức cơ bản cần biết về lập trình

Source Code là gì?

Source Code (Mã nguồn) là nền tảng của mọi chương trình máy tính được viết bởi lập trình viên. Quá trình viết source code thường được gọi là “coding” hoặc “programming”. Các lập trình viên viết source code bằng ngôn ngữ lập trình máy tính (chẳng hạn như C++ hoặc Python), để source code xuất hiện ở định dạng văn bản mà con người có thể đọc được.

Lập trình viên có thể sử dụng trình soạn thảo văn bản đơn giản để viết source code hoặc cũng có thể sử dụng các công cụ phức tạp hơn như môi trường tích hợp dùng để viết - IDE. IDE có thể cải thiện cú pháp bằng cách đánh dấu, tự động hoàn thành các câu lệnh và gỡ lỗi source code.

Tất cả source code của một chương trình có thể được lưu trữ trong một tệp duy nhất, nhưng đối với các chương trình lớn, chia source code thành nhiều tệp khác nhau sẽ tốt hơn, giúp lập trình viên dễ quản lý hơn.

Điều thú vị là source code không nhất thiết phải được lưu trữ kỹ thuật số trong một tệp nào đó, mà nó có thể xuất hiện trong một cuốn sách chứa các đoạn code.

Các loại Source Code

• Mã nguồn biên dịch: Khi lập trình viên viết code, trình biên dịch sẽ trực tiếp chuyển đổi code đó thành source code để máy tính có thể thực thi hiệu quả hơn.Khi muốn sửa code, lập trình viên cần viết lại code với các thay đổi và chạy lại code thông qua trình biên dịch. Hai ngôn ngữ lập trình C và C++ sử dụng loại source code này.
• Mã nguồn thông dịch: Trình thông dịch sẽ phân tích code và sau đó tải code lên máy. Nó đi qua từng dòng code để thực thi từng lệnh. Java, Python và PHP là các ngôn ngữ lập trình sử dụng loại source code này.

Ví dụ Source Code

Một trong những chương trình đơn giản nhất hiện nay và quen thuộc với hầu hết người có kinh nghiệm lập trình chính là “Hello, World!”, chương trình chỉ xuất thông báo đơn giản “Hello, World!” khi thực hiện.

Chương trình “Hello, World!” thường được sử dụng trong quá trình giảng dạy; là chương trình đầu tiên trong khóa học lập trình.

• Ví dụ: “Hello, World!” chương trình bằng Python sẽ như sau:

print("Hello, World!")

• Và đây là phiên bản của nó trong C++ :

#include <iostream>

int main()
{
  std::cout << "Hello, World!\n";
  return 0;
}

Ai sử dụng Source Code?

Thông thường, các lập trình viên máy tính là người viết và sử dụng source code. Lập trình viên máy tính là một chuyên gia công nghệ viết code cho các website và ứng dụng. Họ có thể phát triển và triển khai source code trong hầu hết ứng dụng hoặc chương trình, tùy thuộc vào công ty và quy mô dự án. Họ cũng có thể dùng các công cụ khác nhau để tạo source code mới, như công cụ lập trình trực quan, trình soạn thảo văn bản hoặc IDE.

Các lập trình viên máy tính thường sử dụng source code khi viết một bộ code cho các chương trình nhỏ, hoặc tạo nhiều bộ source code nếu đó là chương trình quy mô lớn. Trong trường hợp chương trình quy mô lớn, có thể lập trình viên sẽ cần sử dụng đến các loại ngôn ngữ lập trình khác nhau để hỗ trợ các lệnh phức tạp. 

Ngôn ngữ lập trình viết Source Code là gì?

Dưới đây là một số ngôn ngữ lập trình máy tính phổ biến mà các lập trình viên có thể sử dụng để viết source code:

• C: là ngôn ngữ lập trình được sử dụng để thiết kế hệ điều hành và cơ sở dữ liệu (database). Lập trình C là ngôn ngữ phù hợp cho người mới bắt đầu học cách viết code.
• C ++: Ngôn ngữ này tương tự như C nhưng có thêm các tính năng để phát triển code mở rộng hơn. Lập trình viên có thể sử dụng C++ để phát triển ứng dụng di động, trò chơi và trình duyệt web.
• Java: Ngôn ngữ này dựa trên cú pháp của C và C++. Mã Java có thể chạy trên một số thiết bị, chẳng hạn như điện thoại, máy tính, thiết bị y tế và máy chơi game.
• JavaScript: Các lập trình viên chủ yếu sử dụng JavaScript để viết code bởi nó cho phép người dùng tương tác với website. Ví dụ như hiển thị hình ảnh, phóng to và thu nhỏ hình ảnh và hiển thị ít hơn hoặc nhiều nội dung hơn chỉ với một cú nhấp chuột.
• Pascal: Các lập trình viên sử dụng ngôn ngữ này để học code. Các ứng dụng của Pascal chủ yếu về học thuật vì chúng dễ hiểu, sử dụng ngôn ngữ có cấu trúc và tạo ra các chương trình hiệu quả.
• Python: là ngôn ngữ có thể sử dụng để tạo nhiều chương trình khác nhau. Các ứng dụng phổ biến của Python gồm phân tích dữ liệu, phát triển website và tự động hóa tác vụ.
• BASIC: là một ngôn ngữ viết code dễ đọc, thường được sử dụng để giảng dạy về khái niệm lập trình cơ bản.
• PHP: là một ngôn ngữ mã hóa nguồn mở, chủ yếu được dùng để phát triển web.

Tại sao Source Code quan trọng?

Khía cạnh quan trọng nhất của source code là nó cung cấp nền tảng cơ bản để tạo ra phần mềm. Tính năng này của source code mở rộng ra nhiều trường hợp sử dụng khác. 

Ví dụ: source code cho phép lập trình viên chỉnh sửa, tùy chỉnh hoặc phát triển thêm phần mềm. Những tác vụ vốn không thể thực hiện (hoặc rất khó để thực hiện) nếu không có source code, ngay cả khi bạn sở hữu phần mềm đang chạy trên máy tính đó.

Với tất cả các lý do kể trên, source code của chương trình giúp việc phát triển phần mềm tương tự trên các hệ điều hành khác trở nên dễ dàng hơn; đồng thời giúp nhiều người, thậm chí là một cộng đồng lớn, có thể cùng phát triển phần mềm. 

Các ứng dụng phổ biến của Source Code

Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của source code:

Xây dựng nền tảng website

Các lập trình viên và thiết kế web có thể sử dụng source code để xây dựng nền tảng cho các website mới, bằng cách kết hợp với HTML. HTML (Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản) là ngôn ngữ lập trình dùng để xác định cấu trúc nội dung trên website. Nó cho phép các lập trình viên web xác định và thay đổi website trên các khía cạnh như các đoạn nội dung chính, tiêu đề, văn bản in đậm, in nghiêng…

Thêm chức năng cho chương trình

Một cách sử dụng phổ biến khác cho source code là bổ sung chức năng cụ thể vào chương trình máy tính, ứng dụng hoặc website. Nhiều chuyên gia công nghệ cho rằng đây là cách sử dụng chính của source code, vì nó ảnh hưởng đến chức năng và hình thức của các chương trình phát triển. 

Chia sẻ thuật toán

Các lập trình viên cũng có thể chia sẻ các thuật toán khi sử dụng source code. Điều này có thể xảy ra vì hầu hết lập trình viên viết source code trong trình soạn thảo văn bản, cho phép họ in các bản sao của code hoặc lưu nó thành tệp tài liệu. Sau đó, họ có thể chia sẻ các tệp này với các lập trình viên khác. Một số lập trình viên cũng in source code trong sổ tay hướng dẫn hay sách thông tin để dạy người khác cách viết code.

4 Công cụ thiết lập Source Code thiết kế website

Có rất nhiều công cụ hiện nay hỗ trợ thiết lập source code, dưới đây là 4 công cụ thường được dùng để tạo source code khi thiết kế website.

WordPress

WordPress không còn xa lạ gì đối với các lập trình viên nói riêng và giới công nghệ nói chung. WordPress là nền tảng sử dụng mã nguồn mở, dễ dùng, dễ cài đặt. Bên cạnh đó, WordPress còn tích hợp kho giao diện đa dạng với rất nhiều plugin miễn phí. Người dùng có thể chủ động chọn và chỉnh sửa tùy ý nhanh chóng và thuận tiện.

Tuy nhiên, nếu muốn phát triển website theo hướng chuyên nghiệp thì bạn nên tuyển thêm lập trình viên giàu kinh nghiệm về quản lý và chỉnh sửa source code. Nếu không, website của bạn rất dễ bị trục trặc khi vận hành, gây ảnh hưởng không nhỏ đến thương hiệu và doanh thu.

Drupal

Nếu bạn muốn tối ưu nguồn tài nguyên của hệ thống thì mã nguồn Drupal có thể đáp ứng yêu cầu này, đồng thời vẫn đảm bảo được hiệu suất hoạt động. Ưu điểm là các lập trình viên có thể dựa vào mã nguồn Drupal và thoả sức mở rộng chức năng của website. Bên cạnh đó, Drupal còn được trang bị giao diện thân thiện với SEO. Tuy nhiên hiện công cụ này chỉ chạy tốt trên hệ điều hành Linux.

Một điểm cần lưu ý khi dùng mã nguồn Drupal là lập trình viên cần có nhiều kinh nghiệm và phải vững tay. Ngoài ra, khả năng mở rộng thành phần tại Drupal khá hạn chế vì phụ thuộc nhiều vào nhà cung cấp. 

WooCommerce và OpenCart

WooCommerce và OpenCart là hai sự lựa chọn phổ biến tiếp theo cho những ai đang tìm mã nguồn mở. Mã nguồn tại hai nền tảng này được đánh giá có tính ổn định cao, dễ cài đặt và đưa vào hoạt động. Với WooCommerce và OpenCart, các lập trình viên sẽ có nhiều cơ hội để nâng cao khả năng sáng tạo bằng cách tạo ra những giao diện độc đáo với những tác vụ mới mẻ.

Bên cạnh những ưu điểm hấp dẫn, bảo mật thông tin và khả năng nâng cấp lại là những hạn chế lớn của hai nền tảng này. Đặc biệt là vấn đề nâng cấp, tốn khá nhiều thời gian và công sức của lập trình viên. Thêm đó, vấn đề tùy biến website của ai công cụ này cũng khá phức tạp, do đó, để chắc chắn, từ đầu bạn nên chọn source code phù hợp với nhu cầu thiết kế của mình.

Joomla

Joomla là nền tảng phù hợp với cả lập trình viên chuyên nghiệp lẫn người chưa có kinh nghiệm. Cũng gần giống Drupal và WordPress, Joomla sở hữu thư viện ứng dụng khổng lồ với rất nhiều ứng dụng miễn phí.

Tuy nhiên, hạn chế của Joomla khá nhiều, như source code không thân thiện với SEO, dung lượng lớn, tốn rất nhiều tài nguyên hệ thống… Ngoài ra, quản trị website cũng diễn ra khó khăn hơn vì Joomla không có tính năng Multiple Site.

Các lựa chọn thay thế Source Code

Có thể bạn nghĩ rằng viết source code là cách duy nhất để tạo ra một chương trình. Tuy nhiên, hiện có nhiều lựa chọn thay thế khác.

Những lựa chọn thay thế này gồm các công cụ lập trình trực quan cho phép lập trình viên tạo phần mềm một cách trực quan. Các công cụ lập trình trực quan có thể là “no code”, nghĩa là không cần viết code; hay “low code”, nghĩa là, có thể yêu cầu hoặc không yêu cầu viết source code. Ví dụ: LabVIEW, Simulink và Bubble…

Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ lập trình dựa trên ô, chẳng hạn như Excel hoặc Google Sheets, trong đó các lệnh và hướng dẫn được ghi vào các ô của bảng tính.

Có thể nói source code - mã nguồn chính là “xương sống” của toàn bộ website, một source code càng thân thiện sáng tạo sẽ càng tạo ra một website mới lạ độc đáo.

Trên đây là toàn bộ giải đáp cho Source Code là gì. Tóm lại, Source Code chính là “xương sống” của website, source code càng thân thiện, càng sáng tạo thì website càng mới lạ và độc đáo.