Nga vượt mặt Saudi Arabia về lượng xuất khẩu dầu tới Trung Quốc, trở thành nhà cung cấp số 1 của quốc gia tỷ dân

Vừa qua, Tổng Cục Hải quan Trung Quốc đã công bố dữ liệu rằng Nga đã vượt mặt Saudi Arabia để giành vị trí nhà cung cấp dầu mỏ hàng đầu cho Trung Quốc.

Theo đó, 2,02 triệu thùng dầu/ ngày từ Nga đã được vận chuyển tới Trung Quốc trong tháng 5/2022. Con số này tăng hơn 30% so với tháng liền trước và 55% so với tháng 5 năm ngoái.

Ở một mặt khác, lượng dầu từ Saudi Arabia đến Trung Quốc chỉ đạt 1,88 triệu thùng/ ngày, giảm 12,5% so với mức 2,15 triệu thùng của tháng 4/2022. Đáng chú ý, Saudi Arabia trước đây từng là nhà cung cấp dầu mỏ lớn nhất của Trung Quốc. Giờ đây, đã nhường thị phần cho Nga, UAE và Oman.

Wei Cheong Ho, phó chủ tịch tại Rystad Energy nhận xét rằng: “Không còn kỳ vọng nào về việc giao dịch dầu thô của Nga sẽ bị dừng trên thị trường quốc tế. Ngược lại, dầu thô đại hạ giá của Nga sẽ là yếu tố giúp các tàu chở dầu chuyển hướng sang các thị trường tiềm năng mới”.

“Tất nhiên, do Nga bị loại khỏi hệ thống tài chính phương Tây nên chi phí vận hành tàu chở dầu và duy trì hoạt động thương mại tăng đáng kể. Thế nhưng, các nhà lọc dầu không thể lờ đi vì giá dầu Urals giảm tới mức vô cùng hấp dẫn.”

Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới nhập 1,13 triệu thùng dầu/ngày từ Iraq, 982.000 thùng/ngày từ UAE và 956.000 thùng từ Oman trong tháng 5 vừa qua. So với tháng 4, lượng dầu từ UAE và Oman tới Trung Quốc đều tăng khoảng 30%.

Sau Mỹ và Saudi Arabia, Nga hiện là nước sản xuất dầu mô lớn thứ 3 toàn cầu, chiếm khoảng 12% tổng sản lượng trên thế giới.

Trái ngược với động thái giảm nhập khẩu và chấm dứt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga từ Mỹ và EU để phản đối việc Nga gây ra chiến sự tại Ukraine hồi tháng 2, Ấn Độ và Trung Quốc là những quốc gia đã tranh thủ gom dầu giá rẻ của Moscow. 

Trước những lệnh trừng phạt của phương Tây, Nga đã cắt đứt nguồn cung khí đốt tới một số nước châu Âu khi họ không chịu trả bằng đồng Rúp. EU là khách hàng nhập khẩu khí đốt nhiều nhất của Nga với hơn 70% kim ngạch xuất khẩu. Còn Nga có thể đáp ứng 40% nhu cầu khí đốt tự nhiên của khối này.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết Nga đã đạt được doanh thu xuất khẩu dầu mỏ tăng 11% lên mức 20 tỷ USD trong tháng 5. Đó là nhờ giá năng lượng tăng có thể bù đắp lại lượng xuất khẩu giảm đi. Như vậy, doanh thu mảng này của Nga đã về lại như mức trước khi xung đột tại Ukraine xảy ra. Một điều có thể khẳng định rằng Ấn Độ và Trung Quốc đã giúp Nga lấp đầy khoảng trống xuất khẩu mà các nước EU bỏ lại.

Moscow chỉ chiếm khoảng 8% và 3% lượng dầu tiêu thụ tại Anh và Mỹ tương ứng nhưng hồi đầu tháng 3, hai nước này cũng tuyên bố không nhập khẩu dầu mỏ của Nga.

Nga chiếm khoảng 25% lượng dầu mà EU nhập khẩu. Vừa qua, EU cũng đã thống nhất cấm nhập khẩu một phần dầu mỏ từ Nga, trừ Hungary. Dù Moscow tuyên bố sẽ tìm các quốc gia nhập khẩu khác để bù đắp lại khoảng trống nhưng lệnh cấm của EU vẫn có thể khiến Nga thất thu khoảng 10 tỷ USD hàng năm, tờ Bloomberg ước tính.

Trong tình thế này, giá dầu vẫn đang có giao dịch đắt nhất trong gần 1 thập kỷ khi vượt 120 USD/ thùng. Giá khí đốt tự nhiên tại châu Âu cũng đạt mức kỷ lục, so với cùng thời điểm năm ngoái thì đã đắt hơn 300%.