Nền công nghiệp "mềm" Trung Quốc đang phát triển khắp toàn cầu như thế nào?

Ba thập kỷ trước, những thương hiệu tiên phong Trung Quốc đã bắt đầu vươn ra thị trường nước ngoài, những doanh nghiệp này hầu hết sản xuất hàng tiêu dùng lâu bền hay thậm chí là cả đàn piano.

Nhưng khi đó, người tiêu dùng, giới báo chí và chuyên gia tại những nước phát triển đã thẳng thừng hắt hủi nhãn hiệu "Made in China", một biểu tượng được họ gắn liền với những sản phẩm kém chất lượng và vi phạm sở hữu trí tuệ.

Vì vậy, nhiều thương hiệu Trung Quốc đã chọn cách theo đuổi tham vọng toàn cầu bằng cách xâm nhập vào thị trường nghách hoặc trở thành những bên gia công thiết bị đặc biệt cho các thương hiệu ngoại.

Nhiều nước phát triển phần lớn đã đánh giá quá thấp tiềm năng chinh phục toàn cầu của thương hiệu như Huawei và Haier chỉ tới bây giờ khi họ không thể phớt lờ những đối thủ này nữa.

Nối gót thành công, gần đây những thương hiệu "mềm" của Trung Quốc thuộc những nghành từ thời trang, truyền thông kỹ thuật số tới video games đã dần nắm được thị trường toàn cầu, tới nỗi nhiều thương hiệu quốc tế phải nghiên cứu học hỏi thậm chí là sao chép nguyên mẫu những phát minh của người Trung Quốc.

Sự vươn lên và phát triển của những thương hiệu này hiện đang tiếp lực cho "sức mạnh mềm" của Trung Quốc. Tuy vậy, lại một lần nữa, có vẻ thế giới hiện đang phát triển đang đánh giá thấp tiềm năng của quốc gia này.

Minh chứng cho quan điểm này đó là thương hiệu thời trang nhanh của Trung Quốc - Shein. Shein đã đánh bại những thương hiệu phương Tây lớn như H&M, Nike, Uniqlo và Zara, thậm chí là cả Amazon để trở thành ứng dụng mua hàng được tải về nhiều nhất nước Mỹ vào năm ngoái.

Lượt tải xuống cũng quan trọng nhưng doanh số mới được coi là tất cả. Theo tờ Financial Times đưa tin rằng vào tháng 10 vừa qua, Shein đã vượt qua những đối thủ như H&M và Zara để trở thành nhà bán lẻ thời trang nhanh lớn nhất tại Mỹ.

Shein đã thắng thế trong nhóm người tiêu dùng thuộc thế hệ Gen Z tại hơn 100 quốc gia bằng việc tận dụng ưu thế dẫn đầu của Trung Quốc trong phong trào thương mại điện tử trên điện thoại.

Công ty này đã mang tới những mẫu mã phù hợp với giớ trẻ đa dạng hơn nhiều những đối thủ của mình. Đặc biệt hơn, họ mang những mẫu mã này qua thiết bị yêu thích của giới trẻ đó là điện thoại di động.

Theo một bài phỏng vấn doanh nghiệp vào cuối năm ngoái cho biết, Shein đã thử nghiệm hàng ngàn sản phẩm cùng một lúc, từ tháng 7 tới tháng 12, những doanh nghiệp này đã cho thêm từ 2000 tới 10000 sản phẩm phong cách riêng biệt tích hợp vào ứng dụng của mình.

Viện nghiên cứu công nghệ bán lẻ Edited đã khẳng định rằng tổng số lượng sản phẩm sẵn có của Shein vào giữa năm ngoái đã lên tới nửa triệu, cao hơn cả số lượng sản phẩm bốn hãng quần áo đó là AOS, Fashion Nova, H&M và Zara cộng lại.

Công ty này hiện đang giữ chân người tiêu dùng bằng những tính năng tương tác ngày càng tăng. Thực hiện được điều đó đòi hỏi cả sự thông thạo về công nghệ lẫn người dùng. Công ty Shein đã ứng dụng những kinh nghiệm thu hút người dùng thành công của Trung Quốc như phát coupon, điểm thưởng cho tương tác người dùng, đưa game và những đề xuất vào ứng dụng mua sắm, hay sử dụng nguồn dữ liệu dồi dào sẵn có để xây dựng nên chân dung người dùng, từ đó dễ dàng đón trước như cầu riêng biệt của từng nguời.

Ngoài ra, Shein đã tạo nên một nhóm những người tiêu dùng dẫn đầu xu hướng (Key Opinion Customer - KOC) nhằm thúc đẩy mua sắm sản phẩm. Theo tờ Financial Times, những KOC này đã đăng những đoạn clip nhỏ với tiêu đề như "đập hộp sản phẩm của Shein", bày ra hàng loạt những bộ đồ cho những fan trên mạng của mình. Những video mua hàng Shein vô cùng lý tưởng khi đăng lên những nền tảng video như TikTok, giúp công ty giới thiệu tới những khách hàng những trang phục, phụ kiện xu hướng với giá thành vừa phải.

Công ty mẹ của hãng thời trang toàn cầu Zara - Intidex là người đi đầu trong nghành thời trang nhanh những thập kỷ trước đã thành công nhờ giảm thiểu nhất có thể thời gian thiết kế và bán sản phẩm, đã giúp công ty đó nđầu xu hướng trên thị trường bên cạnh việc giảm chi phí lưu kho.

Điều này đã mang về cho Inditex hàng tỷ đô, biến công ty trở thành một hình mẫu lý tưởng được dạy tại những ngôi trường kinh doanh và kính nể bởi giới tư vấn. Đây cũng chính là điều mà công ty Dell đã làm với sản phẩm máy tính cá nhân hồi thập niên 90 - giá thành rẻ với tính năng hiện đại.

Ngày nay, Shein đã nâng cấp thêm mô hình của mình lên một tầm cao mới, phối hợp cùng chuỗi cung ứng nhỏ lẻ trên khắp thế giới lẫn địa phương Trung Quốc trở thành một tổ hợp đủ sức đánh bại hãng thời trang nhanh toàn cầu Zara.

Chuỗi cung ứng của Shein có những đặc điểm nổi bật chính như nhà máy bên cung ứng phần lớn có tại Quảng Đông, trung tâm gia công sản xuất của thế giới, với những nguồn cung hàng hạng cao, hệ thống kho vận sát sườn và sân bay quốc tế.

Tất cả những điều này giúp thúc đẩy hiệu quả chung của hệ thống và giảm thiểu chi phí. Trớ trêu thay, những nhà máy này lại học hỏi được cách thức đáp ứng được tiêu chuẩn của người tiêu dùng thế giới phát triển bằng cách làm thuê cho những doanh nghiệp Amazon và eBay. Bây giờ, họ đang dùng chính khả năng thấu hiểu thị trường và sự nhạy bén có được qua hơn 10 năm hợp tác với đối tác quốc tế để hỗ trợ cho sự phát triển của Shein.

Cả hệ sinh thái của Shein đang được tích hợp vào hệ thống quản lý chuỗi cung ứng đám mây, cho phép những nhà máy cung ứng của công ty kịp thời đón sóng những xu hướng tiêu dùng hiện đang nổi trội trên TikTok và điều chỉnh chuỗi sản phẩm theo xu hướng đó. Mô hình này thường được gọi là người tiêu dùng tới nhà sản xuất (consumer to manufacturer - C2M) đã được khởi xướng đầu tiên bởi gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc Pindoudou.

Về phần mình, Shein đã đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc để liên tục "seeding" những hình ảnh sản phẩm mới lên ứng dụng của mình, mạng lại những khách hàng liên tục.

Những nhà máy cung ứng của Shein thường bắt đầu bằng cách sử dụng một lượng rất ít sản phẩm mới, có tiềm năng nhân rộng nhanh chóng để đáp ứng bất cứ tăng trưởng nào về nhu cầu.

Họ sẵn sàng làm điều này vì Shein đã trả tiền cho những bên cung ứng nhanh hơn cả tiêu chuẩn nghành và vừa mang lại cho họ tiếp cận được tiện ích của Shein.

Việc vận chuyển hàng không tới khách hàng quốc tế đã dần trở nên tiết kiệm hơn, những nhà cung ứng của Shein đã chuyển sản phẩm trực tiếp tới khách hàng, vừa tránh được phí duy trì và vận hành cửa hàng vật lý và tránh được những loại thuế đánh lên hàng vận chuyển thương mại tới những cửa hàng.

Một số người đã cho rằng Shein hiện đang có lợi về thuế và đây cũng là một hình thức né thuế. Họ cho rằng mô hình kinh doanh của công ty thật đáng lên án vì bóc lột công nhân và làm hại môi trường. Thái độ của công ty với luật sở hữu trí tuệ cũng đang có vấn đề.

Những cáo buộc về lượng chất thải khổng lồ do công ty thải ra cả từ phía sản xuất và cả đường lối chủ trương của công ty khi đã khuyến khích thái độ mặc một lần rồi bỏ.

Ngành thời trang thể thao hiện cũng đang phải đối mặt với vấn đề này khi trong năm nay, Nike và một số hãng khác cũng đang bị cáo buộc sử dụng hình thức thuê ngoài trong lĩnh vực sản xuất tại những khu nhà máy tồi tàn.

Những chỉ trích này hợp lý và đáng được cân nhắc nhưng không vì thế mà chúng đe doạ tới sinh mạng của công ty và sẽ còn phải chờ thêm xem những thử thách này tác động tới sự phát triển của Shein như thế nào.

Thực tế cho thấy, khi thành công của công ty Shein đã sinh ra hàng loạt những người bắt chước. Trong một khảo sát năm 2021 của Sixth Tone, có tới ít nhất 10 công ty thời trang đang noi theo mô hình Shein trên quy mô toàn cầu, bao gồm Cider, Urbanic, ChicV, Doublefs, Cupshe và JollyChic.

Sự vùng dậy của nghành công nghiệp mềm Trung Quốc đang không chỉ giới hạn ở mảng thời trang. Trong những năm vừa qua, Facebook và Google đang thi nhau bắt chước những ý tưởng của gã khổng lồ Tencent. Thậm chí Amazon còn đang học hỏi Alibaba.

Snapchat hoặc Instagram đang phải nhìn và học tập theo ứng dụng TikTok để tìm ra cách tương tác với những thổ đĩa kỹ thuật số được tốt hơn. Thống kê của Cloudflare cho thấy TikTok hiện là tên miền nổi tiếng nhất 2021, vượt mặt Facebook và Google.

Hệ sinh thái thương mại điện tử của Trung Quốc sẽ là tương lai của mua sắm, và ngay giờ đây thị hiếu người tiêu dùng Trung Quốc đã trở thành nhân tố định hướng toàn cầu.