CPI Việt Nam sẽ diễn biến như thế nào khi giá dầu leo thang, giá heo chạm đáy

CPI Việt Nam cả năm nằm trong khoảng 3 - 3,5%

Theo báo cáo mới nhất của Công ty Cổ phần Chứng khoán ACB (ACBS) cho hay: "CPI Việt Nam trong năm 2021 đạt 1,8% - đây là mức tăng thấp nhất trong 5 năm qua". Cùng với đó, chi phí vận tải tăng và giá ngũ cốc cũng tăng, trong khi đó giá thịt lợn giảm từ mức bình quân 77.000 đồng/kg vào đầu năm 2021 còn khoảng 49.000 đồng/kg, ghi nhận giảm 36,4% gần bằng với mức giá năm 2019 trước khi dịch tả lợn xuất hiện. 

Trong báo cáo cũng kỳ vọng CPI Việt Nam sẽ ở mức 3 - 3,5% trong năm 2022, so với năm 2021 ghi nhận cao hơn trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng trong khi giá thịt lợn có thẻ tăng so với mức hiện nay. Lý do là người nuôi heo bị lỗ nặng bởi vì giá thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y tăng trong khi đó giá heo chạm đáy là 35.000 đồng/kg đẫn đến việc người nuôi giảm đàn. 

Theo ACBS, CPI của Việt Nam trong năm 2022 sẽ chịu áp lực từ 2 yếu tố sau: 

Yếu tố 1: Giá dầu leo thang gần đây do ảnh hưởng của việc nối lại các hoạt động sản xuất sau dịch bệnh COVID-19 cũng như căng thẳng địa chính trị Nga - Ukraine. Giá dầu tăng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá xăng dầu trong nước từ đó gây áp lực tăng đối với ngành giao thông vận tải và gián tiếp tạp áp lực tăng lên giá các mặt hàng khác thuộc nhóm khác nhau trong rổ CPI. Theo ước tính thì giá dầu nhiều khả năng sẽ tăng lên mốc 115 USD/thùng và CPI bình quân trong năm 2022 của ngành giao thông vận tải ước tính tăng không quá 15%, đóng góp 1,2 ptđ vào mức tăng CPI của năm 2022. 

Yếu tố 2: Giá gas bán lẻ cũng ghi nhận tăng theo giá dầu thế giới và cũng sẽ gây nên áp lực tăng trực tiếp lên nhóm nhà và vật liệu xây dựng ở mức cao 5%, đống góp 0,8 pđt vào CPI trong năm 2022. Ngoài ra, giá gas cũng có tác động gián tiếp đến lĩnh vực thực phẩm, ăn uống. Tuy nhiên lạm phát của Việt Nam được kỳ vọng sẽ duy trì mức mục tiêu 4% của Chính Phủ đề ra trong năm 2022. Cụ thể: 

+ Giá lương thực, thực phẩm sẽ ổn định khi hoạt động vận tải và chuỗi cung ứng hàng hóa được bình thường hóa hoặc tưng nhẹ và áp lực trong của ngành lương thực, dịch vụ ăn uống vào năm 2022 tối đa 5%, đóng góp khoảng 1,5 pđt vào CPI trong năm 2022. 

+ Lương thực và dịch vụ ăn uống sẽ ít biến động hơn do sản xuất thịt lợn hồi phục nhờ dịch tả lợn đã được kiểm soát và đàn lợn của Việt Nam dần hồi phục. Cùng với đó, các loại lương thực, thực phẩm khác sẽ bị thiếu cung do cung cầu tăng mạnh và gián đoạn dây chuyền sản xuất hoặc do năng suất sản xuất thấp. 

+ Chính phủ cũng phê duyệt gói kích thích tài khóa và tiền tệ tổng cộng hơn 337 nghìn tỷ đồng nhằm hỗ trợ chương trình hồi phục và phát triển kinh tế - xã hội sau tác động của Đại dịch COVID-19. Cụ thể, gói kích cầu này cũng sẽ được phân bổ đều vào năm 2022 và một số phần nhỏ trong năm 2023, tốc độ tăng cung tiền do kích cầu gây ra tương đối nhỏ. Chính vì thế áp lực lạm phát từ gói kích cầu này sẽ tương đối nhỏ. ACBS cũng đưa ra ước tính chỉ số CPI bình quân của Việt Nam trong năm 2022 dựa trên các giả định. Theo đó, dự báo CPI Việt Nam sẽ hơi cao trong 6 tháng đầu năm 2022 và cuối năm sẽ ổn định, điều này đưa CPI cả năm nằm trong khoảng 3 - 3,5% và vẫn nằm trong mục tiêu của Chính Phủ đề ra là 4%. 

Hoạt động sản xuất tại Việt Nam sẽ phục hồi

Chính nhờ vào việc tiêm chủng được triển khai nhanh chóng cùng với đó là chiến lược mới chung sống với COVID-19, các biện pháp giãn cách xã hội được nới lỏng tại hầu hết các trung tâm công nghiệp Việt Nam như Đồng Nai, Bình Dương,... đã thúc đẩy chỉ số IIP và PMI của Việt Nam lấy lại sắc xanh trong quý 4/2021, đạt mức cao nhất là 8,7% đối với IIP và 52,5 đối với PMI trong tháng 12/2021. 

Theo ghi nhận, tính đến cuối năm 2021, chỉ số IIP của Việt Nam tăng trưởng 4,8% dẫn đầu là khu vực sản xuất tăng 6% - trong đó có nguyên liệu cơ bản, than cốc và hoạt động lọc dầu, sản phẩm điện tử và quang học, xe có động cơ và dệt may chính là những ngành đóng góp lớn. Cũng từ đó dẫn đến hoạt động sản xuất và phân phối điện, cấp nước cũng như xử lý nước tăng lên khi các nhà máy đi vào hoạt động trở lại. 

Bên cạnh đó, sự cải thiện của chỉ số PMI Việt Nam trong quý 4/2021 cũng khẳng định hiệu quả cao hơn từ các doanh nghiệp còn tồn tại để có thể bù đắp cho giai đoạn ngừng hoạt động nghiêm ngặt cũng như lấp đầy sự thiếu hụt hàng tồn kho để có thể đáp ứng nhu cầu cao hơn của mùa cuối năm và Tết Nguyên đán. Tính đến thời điểm tháng 12, chỉ số PMI của Việt Nam ghi nhận trên mức 50 - đây là mức phát triển cho cả quý. Kịch bản tương tự cũng được áp dụng cho Philippines, Malaysia, Indonesia, Singapore. Cả 4 quốc giá này đều có sự phục hồi mạnh mẽ từ lĩnh vực sản xuất trong quý cuối năm. 

Còn về lâu dài thì các chuyên gia nhấn mạnh, chỉ số IIP và PMI của Việt Nam sẽ tiếp tục nằm trong khoảng phát triển và được thúc đẩy bởi dòng vốn FDI dự kiến sẽ tăng trong những năm tới. Nguy cơ các chỉ số này sẽ đi ngang hoặc sụt giảm trong năm 2022 có thể đến từ một đợt bùng phát nghiêm trọng mới từ các biến thể COVID-19 mới khác. Đồng thời có thể khiến cho nền kinh tế tạm dừng hoạt động sản xuất để phòng chống dịch bệnh dẫn đến chậm trễ trong việc phục hồi hoạt động.