Những nhóm ngành được hưởng lợi nhờ giảm lãi suất

Chứng khoán khởi sắc trong nửa cuối năm 2023 

Theo Báo Tin tức, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định, doanh nghiệp sản xuất và bán lẻ là đối tượng chịu tác động trực tiếp vì đây là những doanh nghiệp có lượng vay vốn lưu động lớn. 

Trong khi đó, doanh nghiệp bất động sản luôn chịu sự chi phối về vấn đề lãi suất cao thì trước mắt sẽ chưa được hưởng lợi từ việc giảm lãi suất. Do các ngân hàng thương mại vẫn tiếp tục áp lãi suất cao đối với nhóm doanh nghiệp này do có nhiều rủi ro. Ngoài ra, doanh nghiệp bất động sản còn đối mặt với áp lực từ đáo hạn trái phiếu. 

Đối với doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính dù chưa hưởng lợi hoàn toàn từ việc giảm lãi suất. Tuy nhiên, khi mặt bằng lãi suất giảm xuống thì các nhóm như ngân hàng sẽ có cơ hội, áp lực về thanh khoản sẽ giảm xuống, tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) của các ngân hàng cũng được nới lỏng hơn. 

Theo ông Minh, Việt Nam hiện đang có dư địa để giảm lãi suất. Lạm phát tại Việt Nam cũng đang rất thấp và trong tầm kiểm soát, mức lãi suất có tăng mạnh trong cuối năm 2022 nhưng vẫn thấp hơn trung bình của 15 năm. 

Giám đốc Chứng khoán Yuanta Việt Nam lạm phát của Việt Nam sẽ còn giảm xuống nữa, do đó vẫn còn dư địa để giảm lãi suất. Dự đoán này được đưa ra dựa trên tình hình thế giới hiện nay, như tại châu Âu, lạm phát rất cao nên không thể nới lỏng chính sách tiền tệ như Việt Nam. Trong khi đó, tỷ giá hạ nhiệt hơn thời gian trước cũng là cơ sở để Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất. 

Sau những đổ vụ của các ngân hàng tại Mỹ và Thụy Sỹ khiến các ngân hàng trung ương trên thế giới rất dè chừng trong việc tăng lãi suất. Khả năng trong 6 tháng cuối năm nay, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ không tăng lãi suất, thậm chí quay đầu giảm để hỗ trợ nền kinh tế lớn nhất thế giới phục hồi trở lại. 

Trong quý I/2023, GDP của Việt Nam tăng trưởng thấp, do đó việc giảm lãi suất sẽ góp phần kích thích tăng trưởng kinh tế trở lại. Việc kích cầu, giảm lãi suất, bơm cung tiền trong thời gian tới sẽ giúp chỉ số GDP của Việt Nam tăng trưởng khả quan trở lại. 

Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau 3 năm phong tỏa phòng chống dịch Covid-19. Đồng thời, Trung Quốc cũng tung ra hàng loạt chương trình kích cầu nên thị trường chứng khoán sẽ có chuyển biến tích cực hơn. 

Cần tiếp tục giảm lãi suất điều hành

Kể từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã có 4 lần liên tiếp giảm lãi suất điều hành, động thái này của cơ quan điều hành được nhóm phân tích đến từ Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam cho rằng sẽ thúc đẩy dòng tiền sang các kênh đầu tư, trong đó có thị trường chứng khoán. 

Mặc dù vậy, công ty chứng khoán này nhận định việc lãi suất giảm chưa tác động nhiều tới thị trường do đà giảm không nhiều, thời gian chưa đủ lâu, mặt bằng thương mại thì vẫn ở mức cao, thị trường giai ­đoạn này chịu áp lực từ nhiều yếu tố nằm ngoài chính sách tiền tệ, bao gồm: Khó khăn của các doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bất ­động sản, cho vay tiêu dùng, rủi ro chính trị.

Do đó, công ty này đánh giá việc giảm lãi suất điều hành cần duy trì trong thời gian kéo dài, với mức độ giảm mạnh mẽ hơn thì tác động lên thị trường chứng khoán mới rõ ràng, đặc biệt là trong bối cảnh có nhiều yếu tố nằm ngoài chính sách tiền tệ đang ảnh hưởng rất tiêu cực lên thị trường hiện nay. 

Tuy nhiên, nhìn chung, tổng thể vĩ mô Việt Nam đang tương đối ổn định và khả năng cao có thể duy trì trong phần còn lại của năm 2023. Lạm phát có xu hướng giảm dần và tỷ giá ổn định tạo dư địa lớn cho Ngân hàng Nhà nước tiếp tục giảm thêm lãi suất điều hành. 

Tổng thể vĩ mô Việt Nam đang tương đối ổn định và có khả năng cao có thể duy trì trong phần còn lại của năm 2023. Lạm phát có xu hướng giảm dần và tỷ giá ổn định tạo dư địa rất lớn cho Ngân hàng Nhà nước tiếp tục giảm thêm lãi suất điều hành. Cùng với đó, việc Fed bày tỏ lập trường về việc sớm kết thúc lộ trình tăng lãi suất và tiến tới giảm lãi suất trong năm 2024 sẽ tạo không gian tiền tệ lớn cho nhà điều hành độc lập hơn trong điều tiết lãi suất tiền đồng, theo hướng có lợi cho tăng trưởng của thị trường chứng khoán. 

Từ những phân tích trên, Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam nhận định thị trường chứng khoán sẽ tích cực hơn trong nửa cuối năm 2023. 
Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 17/5/2023, đã mua được lượng lớn ngoại tệ với hơn 6 tỷ USD để bổ sung dự trữ ngoại hối. Tổ chức tín dụng hủy mua 1,74 tỷ USD từ Ngân hàng Nhà nước, qua đó góp phần để lại lưu thông một lượng lớn tiền đồng tương ứng.

Bà Nguyễn Thị Thùy Linh, Giám đốc Trung tâm Phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán An Bình cho biết, những giải pháp nêu trên đã góp phần quan trọng vào việc tạo thanh khoản dư thừa trên thị trường, từ đó bình ổn mặt bằng lãi suất thị trường liên ngân hàng, hỗ trợ tổ chức tín dụng giảm lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay đối với nền kinh tế.

Mặc dù vậy, hiện trạng vĩ mô trên thế giới vẫn duy trì các yếu tố tiêu cực như rủi ro suy thoái kinh tế ở Mỹ, châu  u, giảm phát và thu hẹp sản xuất tại Trung Quốc… lạm phát tăng cao kỷ lục ở nhiều quốc gia trên thế giới. 

Tại thị trường Việt Nam trong nước ghi nhận tổng cầu có sự cải thiện ở tiêu dùng trong nước, đầu tư công so với cùng kỳ… Mặc dù vậy, khu vực sản xuất vẫn tiếp tục thu hẹp, xuất khẩu giảm so với cùng kỳ, tiêu dùng trong nước và xuất khẩu hồi phục yếu so với tháng trước. Đầu tư công so với cùng kỳ dù có tăng trưởng nhưng tốc độ hoàn thành kế hoạch năm chưa cải thiện. 

Mặt bằng lãi suất đã và đang trên đà giảm sẽ giúp giảm chi phí vốn cho nền kinh tế, đồng thời giúp cải thiện dòng tiền của nhà đầu tư nội trên thị trường chứng khoán. Ngược lại, các nhà đầu tư ngắn hạn nước ngoài lo ngại về diễn biến tỷ giá gây bất lợi cho họ nên đã tăng mạnh rút vốn khỏi các quỹ ETF (quỹ hoán đổi danh mục) Việt Nam. 

Từ thực tế đó, Công ty cổ phần Chứng khoán An Bình kỳ vọng, các định chế tài chính sẽ được củng cố sức mạnh thông qua việc các ngân hàng và công ty chứng khoán lớn của Việt Nam bắt đầu lên kế hoạch tăng vốn bán cho cổ đông chiến lược. Cùng đó là việc sửa đổi Luật các tổ chức tín dụng (giảm tỷ lệ cho vay tối đa với người vay có liên quan, tăng giới hạn sở hữu nước ngoài cho nhà đầu tư chiến lược…).

Đối với doanh nghiệp trong các ngành bất động sản và công nghiệp nặng có tỷ lệ nợ cao và đang chịu áp lực thanh toán trái phiếu doanh nghiệp thu xếp được các khoản vay từ các định chế tài chính hoặc bán vốn, bán tài sản giúp giảm áp lực lên thị trường tài chính. 

Giám đốc Trung tâm Phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán An Bình nhận định, trong thời gian vừa qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm gỡ khó cho thị trường bất động sản, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường vốn… với kỳ vọng gỡ nút thắt pháp lý, hỗ trợ doanh nghiệp tái cấu trúc nợ, tiếp cận với nguồn tín dụng mới.

Khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp còn thấp

Theo bà Nguyễn Thị Thùy Linh, tất cả các chính sách thời gian qua vẫn cần thời gian để phát huy tác dụng lên nền kinh tế thực và phản ánh vào kết quả kinh doanh các doanh nghiệp.

Việc giảm lãi suất là động thái tích cực từ phía ngân hàng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, tuy nhiên trong thực tế khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp là vấn đề đáng quan tâm hiện nay. 

Bởi sau 4 lần hạ lãi suất điều hành từ đầu năm nhưng tăng trưởng tín dụng vẫn thấp. Mới đây, tại họp báo thông tin kết quả 6 tháng đầu năm của Ngân hàng Nhà nước, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, tăng trưởng tín dụng vẫn chậm do nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan từ cả doanh nghiệp và ngân hàng. 

Về phía doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, hàng tồn kho nhiều, một số doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, giá nhiên liệu đầu vào tăng, sức mua và sức cầu trong nước và thế giới đều giảm. Những điều này đã tác động đến việc điều hành chính sách tiền tệ.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho rằng, khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế của ngành ngân hàng đầy đủ và sẵn sàng. Việc hấp thụ vốn chậm bởi cả tính khách quan và chủ quan của ngân hàng và doanh nghiệp. 

Tính đến ngày 15/6, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt khoảng 12,32 triệu tỷ đồng, tăng 3,36% so với cuối năm 2022, tăng 8,94% so với cùng kỳ năm trước. Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước con số 3,36% chưa phải là mức tăng trưởng nhanh, nhưng không phải vì thế ngân hàng tăng trưởng tín dụng bằng hạ chuẩn tín dụng. Thay vào đó tăng trưởng tín dụng vẫn đảm bảo an toàn và hiệu quả tín dụng.

Ông Tú nhận định, về cơ bản mặt bằng lãi suất đã ổn định, lãi suất tiền gửi và cho vay mới có xu hướng giảm dần. Lãi suất tiền gửi bình quân của các ngân hàng thương mại ở mức khoảng 5,8%/năm, giảm 0,7% so với cuối năm 2022. Lãi suất cho vay bình quân VND ở mức khoảng 8,9%/năm, giảm 1%/năm so với cuối năm 2022.