Nhu cầu mua sắm cho Tết Quý Mão đẩy CPI tháng 1 tăng cao 

Giá xăng đẩy CPI tăng cao 

Theo zingnews.vn, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, CPI của tháng 1 tăng không chỉ đến từ việc người dân mua sắm nhiều hơn cho dịp Tết Nguyên đán mà còn do giá xăng tăng từ ngày 1/1/2023 giá xăng dầu được điều chỉnh theo mức thuế bảo vệ môi trường và theo giá nhiên liệu thế giới. 

Cụ thể, trong tháng 1/2023 có 8 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng; 2 nhóm hàng có chỉ số giá giảm và 1 nhóm hàng giữ giá ổn định. 

Ở nhóm hàng hóa, dịch vụ gia tăng thì nhóm giao thông có chỉ số giá tăng cao nhất, lên tới 1,39% so với tháng trước, làm CPI chung tăng 0,13 điểm phần trăm. Nguyên nhân do giá xăng dầu trong tháng 1 được điều chỉnh tăng 3 lần vào ngày 1/1, 3/1 và 11/1 theo giá nhiên liệu thế giới và điều chỉnh theo mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết 30/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội áp dụng từ ngày 01/01/2023 đến hết ngày 31/12/2023 làm cho giá xăng tăng 2,31%. Trong đó giá xăng A95 tăng 1.450 đồng/lít, giá xăng E5 tăng 1.380 đồng/lít. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, giá dầu diezen giảm 2,15% so với tháng trước.

Bên cạnh đó, chỉ số giá của nhóm phụ tùng trong tháng 1 tăng 0,48% so với tháng trước; dịch vụ khác đối với phương tiện vận tải cá nhân tăng 0,56%; dịch vụ giao thông công cộng tăng 8,81%.

Nhóm đồ uống và thuốc lá trong tháng 1 có chỉ số giá tăng cao thứ hai, với mức tăng 1,12% so với tháng trước do nhu cầu tiêu dùng và sử dụng làm quà biếu tặng trong dịp Tết Nguyên đán khiến giá rượu bia tăng 1,66%; thuốc hút tăng 0,71%; đồ uống không cồn tăng 0,49%.

Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tháng 01/2023 tăng 0,82% so với tháng trước, tác động làm CPI chung tăng 0,27 điểm phần trăm. Bởi đây là những mặt hàng thiết yếu trong Tết. Trong đó lương thực tăng 0,89%, tác động tăng 0,03 điểm phần trăm; thực phẩm tăng 0,95%, tác động tăng 0,2 điểm phần trăm; ăn uống ngoài gia đình tăng 0,46%, tác động tăng 0,04 điểm phần trăm.

Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tháng 1 tăng 0,62% so với tháng trước do nhu cầu mua sắm quần áo mới dịp Tết âm lịch. Trong đó, quần áo may sẵn tăng 0,65% so với tháng trước; may mặc khác tăng 0,46%; mũ nón tăng 0,44%; giày dép tăng 0,62%; dịch vụ may mặc tăng 0,6%; dịch vụ giày dép tăng 1,73%.

Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,7%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,42%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,36%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,07%.

Hai nhóm hàng hóa, dịch vụ có chỉ số giá giảm là giáo dục; nhà ở và vật liệu xây dựng. Chỉ số giá của nhóm giáo dục trong tháng 1/2023 giảm 0,15%, khiến CPI chung giảm 0,01 điểm phần trăm. Trong đó, dịch vụ giáo dục giảm 0,2% với nguyên nhân chủ yếu do ngày 20/12/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết 165 yêu cầu các địa phương giữ ổn định mức thu học phí năm 2022-2023 như năm 2021-2022 để tiếp tục hỗ trợ người dân nên một số địa phương đã điều chỉnh giảm mức học phí sau khi đã thu theo Nghị định 81/2021 của Chính phủ.

Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng giảm 0,12% do giá gas giảm 4,69%, giá dầu hỏa giảm 2,12% và giá nước sinh hoạt giảm 0,35%. Trong khi đó, giá điện sinh hoạt tăng 0,08% do nhu cầu dùng điện để sưởi ấm tăng khi thời tiết chuyển lạnh, giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,23%, giá dịch vụ sửa chữa nhà ở tăng 0,9% do nhu cầu sửa chữa, bảo dưỡng nhà ở tăng vào dịp Tết Nguyên đán Quý Mão. 

Nhóm bưu chính viễn thông là nhóm hàng hóa, dịch vụ duy nhất giữ giá ổn định trong tháng 1/2023. 

Lạm phát tăng hơn so với tháng trước

Theo số liệu của cơ quan thống kê, lạm phát cơ bản tháng 1 đã tăng 0,46% so với tháng trước đó và tăng 5,21% so với cùng kỳ năm 2022. Mức tăng này cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 4,98%), nguyên nhân chủ yếu do lạm phát cơ bản từ tháng 7/2022 đến tháng 12/2022 có mức tăng so với tháng trước cao hơn CPI chung do giá xăng dầu và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng CPI trong các tháng. Những nhóm hàng hóa, dịch vụ này thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản. Lạm phát cơ bản tháng 01/2023 ở mức nền cao hơn CPI chung nên có mức tăng so với cùng kỳ năm trước cao hơn.

Tổng cục Thống kê cho biết, giá vàng trong nước có những biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Tính đến ngày 20/1/2023, bình quân giá vàng thế giới ở mức 1.885 USD/ounce, tăng 4,32% so với tháng 12/2022. Nguyên nhân là do thông tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất lên khoảng 5-5,25% trong năm 2023 và sau đó sẽ được giảm dần. Đây là yếu tố sẽ khiến USD giảm và vàng tăng lên. 

Bên cạnh đó, nhu cầu tìm đến vàng trong năm nay dự báo cao hơn do nhà đầu tư lo ngại kinh tế thế giới rơi vào suy thoái. Trong nước, nhu cầu mua sắm vàng trước Tết Nguyên đán tăng làm chỉ số giá vàng tháng 1 tăng 0,51% so với tháng trước và tăng 3,57% so với cùng kỳ năm trước.

Trên thị trường thế giới, đồng USD giảm trong bối cảnh lạm phát tại Mỹ trong tháng 12/2022 tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến ngày 20/1/2023, chỉ số đô la Mỹ trên thị trường quốc tế đạt mức 102,9 điểm, giảm 1,4 điểm phần trăm so với tháng trước.

Trong nước, giá USD bình quân trên thị trường tự do quanh mức 23.690 VND/USD. Chỉ số giá USD tháng 01/2023 giảm 2,05% so với tháng trước; tăng 3,18% so với cùng kỳ năm trước.