Mối lo nợ xấu tăng khi lãi suất tăng liên tục

Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN) đã đưa ra báo cáo chiến lược mới phát hành cho thấy Fed đã nâng lãi suất điều hành thêm 3 điểm phần trăm trong 9 tháng đầu năm, đạt 3-3,25%, đồng thời hướng tới mức 4,4% vào cuối năm. Điều này đã khiến đồng USD tăng giá 17,2% so với hồi đầu năm và gây sức ép lên Ngân hàng trung ương các quốc gia khác, trong đó có cả ngân hàng nhà nước Việt Nam. Theo đó, NHNN buộc phải nâng lãi suất nhằm ứng phó với áp lực lạm phát với tỷ giá tăng đột biến.

MASVN cho biết tiền đồng đã mất giá hơn 4,8% so với USD so với hồi đầu năm. Khi dự trữ ngoại hối giảm còn khoảng 3,1 tháng nhập khẩu tính tới cuối tháng 6 năm nay, tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn. Bởi vậy, ngân hàng nhà nước buộc phải tăng lãi suất điều hành và trần huy động cho kỳ hạn dưới nửa năm lên 1 điểm phần trăm vào hôm 23/9. Đặc biệt, trong phiên 21/9, lợi suất kỳ vọng của TPCP đã tăng đáng kể, điều này cho thấy những thành phần tham gia thị trường đã đặt cược vào việc nâng lãi suất.

MASVN đưa ra nhận định: “Để nhiều ngân hàng nhỏ có thể linh hoạt hơn trong việc điều tiết thanh khoản ngắn hạn, việc tăng trần huy động ngắn hạn là điều cần thiết. Nhóm ngân hàng này ghi nhận lãi suất huy động ngắn hạn đã chạm trần 4% trong nhiều tháng gần đây”.

Nhóm phân tích cho biết có thể sẽ xảy ra thêm các đợt tăng lãi suất trong quý 4 năm nay hoặc nửa đầu năm sau do lãi suất điều hành của Việt Nam so với lãi suất của Fed vẫn còn cách mốc trước dịch 1 điểm %. Ngoài ra, Fed cũng có dự định cho những đợt tăng tiếp theo ở phần còn lại của năm 2022. Do đó, rất có thể ngân hàng nhà nước sẽ tiếp tục nâng lãi suất điều hành trong nước. Thế nhưng, mốc thời gian tăng sẽ phụ thuộc vào diễn biến tỷ giá và vấn đề thanh khoản.

Theo kỳ vọng của các chuyên gia phân tích, tăng lãi suất sẽ giúp tiền gửi của ngân hàng tăng nhanh hơn so với tốc độ tăng của tín dụng và ổn định tỷ giá. Theo đó, chênh lệch giữa tăng trưởng huy động và tín dụng trong suốt 2 năm qua sẽ được thu hẹp lại.

Dẫu vậy, theo MASVN, khi việc thắt chặt tiền tệ và tăng lãi suất sẽ làm gia tăng chi phí huy động của các tổ chức tín dụng, tỷ lệ thu nhập lãi cận biên của các ngân hàng có thể giảm nhẹ. Thế nhưng, từ giữa năm 2022, các ngân hàng thương mại cũng đã điều chỉnh lãi suất huy động, do đó tác động từ việc nâng lãi suất lên NIM của ngân hàng sẽ không quá tồi tệ.

Trong khi đó, nợ xấu nội bảng đã tăng đột biến (gần gấp 2 lần) ở lần tăng lãi suất điều hành gần đây nhất từ mức 7% lên 13% vào năm 2011. Mặc dù việc tăng lãi suất không hoàn toàn là lý do gây ra tăng nợ xấu nhưng chi phí vay gia tăng sẽ tác động tiêu cực đến khả năng trả nợ của người vay, nhất là khi những nền kinh tế lớn rơi vào suy thoái.