Chủ tịch Jerome Powell nhận định suy thoái do tăng lãi suất là "một khả năng"

Suy thoái có thể mang đến những rủi ro lớn

Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu trước Ủy ban Ngân hàng Thượng Viện vào ngày 22/6 như sau: "Tại Fed, chúng tôi hiểu được tình trạng lạm phát tăng cao đang gây khó khăn cho cuộc sống người dân ra sao. Chúng tôi cam kết sẽ hạ nhiệt lạm phát và đang khẩn trương hành động. Chúng tôi có những công cụ cần thiết và quyết tâm để bình ổn giá cả thay cho hàng triệu người dân và doanh nghiệp Mỹ”.

Song song với việc bày tỏ quyết tâm chống lạm phát thì ông Jerome Powell cho biết điều kiện kinh tế nhìn chung đang khá thuận lợi, thị trường lao động ổn định và nhu cầu tuyển dụng liên tục tăng cao, theo CNBC. Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren (Đảng Dân chủ) cảnh báo ông Powell rằng nếu tiếp tục tăng lãi suất, nền kinh tế có thể bị đẩy suy thoái mà Fed cũng không ngăn chặn được tình trạng lạm phát. Bà Warren nhấn mạnh: "Ông biết rõ rằng điều tồi tệ hơn cả lạm phát cao và tỷ lệ thất nghiệp thấp chính là lạm phát tăng nóng và suy thoái kinh tế, hàng triệu người có thể mất việc. Tôi hy vọng Fed sẽ cân nhắc điều đó trước khi đẩy nền kinh tế Mỹ xuống vực sâu”. Dù chủ tịch Fed nói ông tin rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới đang rất vững mạnh, bản thân ông vẫn thừa nhận một cuộc suy thoái có thể xảy ra. Ông Powell cho hay: "Đó chắc chắn là một khả năng, suy thoái hoàn toàn không phải là kết quả mà chúng tôi muốn nhưng rõ ràng là một khả năng. Thẳng thắn mà nói thì những sự kiện diễn ra trên thế giới trong thời gian vài tháng qua đã khiến cho chúng tôi khó hoàn thành hai mục tiêu cốt lõi chính là đưa lạm phát về mức 2% và duy trì được một thị trường lao động ổn định". 

Có thể hạ cánh mềm nền kinh tế Mỹ hay không?

Vị thuyền trưởng của ngân hàng trung ương Mỹ cũng nói thêm rằng, để có thể hạ cánh mềm nền kinh tế tức là thắt chặt chính sách tiền tệ mà không gây ra hiệu quả kinh tế nghiêm trọng như suy thoái thì sẽ rất khó nhọc. Ông Powell cho biết thêm: "Đó là mục tiêu của chúng tôi. Mọi việc sẽ rất thách thức, bởi các sự kiện trong vài tháng qua như chiến sự tại Ukraine, giá hàng hóa leo thang và chuỗi cung ứng vẫn đứt đoạn. Ở một mức độ nào đó, liệu chúng tôi có thể hạ cánh mềm nền kinh tế Mỹ hay không sẽ phụ thuộc vào các yếu tố mà chúng tôi không kiểm soát được". 

Chủ tịch Fed khẳng định, lạm phát đang quá nóng và cần phải được hạ nhiệt. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong 5 tháng nay đã tăng 8,6% so với cùng kỳ năm ngoái lên mức cao nhất kể từ tháng 12/1981. Ông Powell cho hay: "Trong những tháng tới, chúng tôi sẽ tìm kiếm những bằng chứng thuyết phục rằng lạm phát đang đi xuống phù hợp với mục tiêu của Fed. Chúng tôi dự đoán rằng việc tăng lãi suất đang diễn ra là vừa phải, tốc độ điều chỉnh lãi suất sẽ phụ thuộc vào dữ liệu cũng như triển vọng phát triển của nền kinh tế".

Ông Powell lưu ý rằng cuộc chiến tại Ukraine và việc doanh nghiệp tạm dừng hoạt động do COVID-19 tại Trung Quốc đang làm tăng thêm áp lực lạm phát. Đồng thời cũng nói thêm rằng vấn đề giá cả này không chỉ xảy ra tại Mỹ mà còn đang ảnh hưởng đến nhiều nền kinh tế của toàn cầu. Bình luận của ông Powell xuất hiện tại một thời điểm đặc biệt nhạy cảm đối với chính sách của Fed. Và cũng trong ba cuộc họp vừa qua, ngân hàng trung ương Mỹ đã tiến hành nâng lãi suất tổng cộng 150 điểm cơ bản với mục đích khống chế lạm phát đang ở mức đỉnh hơn 40 năm. Mức tăng 75 điểm cơ bản vào hồi tuần trước đã đánh dấu đợt nâng lãi suất mạnh tay nhất của Fed kể từ năm 1994. Theo đó, các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng đã thúc giục ông Powell kiềm chế lạm phát và hỏi liệu các chính sách của Nhà trắng như quy định kìm kẹp ngành năng lượng có đang gia tăng sức ép lên giá cả hay không. Theo lời Thượng nghị sĩ John Kennedy (Đảng Cộng hoà): "Lạm phát đang đè nặng lên đôi vai của người tiêu dùng…Chúng ta đang có một mớ hỗn độn. Chủ tịch Fed Jerome Powell là người đàn ông quyền lực nhất nước Mỹ, thậm chí có thể là trên thế giới”.

Chủ tịch Powell trả lời rằng: "Việc siết chặt chính sách tiền tệ chính là công cụ hiệu quả để chống lại lạm phát". Và ông Powell nghĩ rằng nền kinh tế Mỹ đang ở vị thế tốt để có thể chịu được việc lãi suất đi lên. Tuy nhiên thì ông Powell cũng đưa ra lưu ý rằng lãi suất cao sẽ không làm giảm được chi phí thực phẩm và xăng dầu. 

Bên cạnh đó, một số vết nứt đã xuất hiện trong nền kinh tế Mỹ ngay từ đầu năm 2022 cho thấy việc tăng lãi suất diễn ra khi nền kinh tế đang có dấu hiệu chững lại. GDP quý 1/2022 đã giảm 1,5% so với cùng kỳ năm 2021, tốc độ chuẩn hóa theo năm. Fed chi nhánh Atlanta cũng dự đoán tăng trưởng GDP trong quý 2 sẽ đi ngang. Ở chiều hướng khác, doanh số bán nhà đang giảm mạnh và có một số dấu hiệu cho thấy thị trường việc làm đang dần giảm tốc ngay tại thời điểm mức lương đã được điều chỉnh theo lạm phát giảm 3% trong năm qua. Và bất chấp những biến động của nền kinh tế, ông Powell cùng các đồng nghiệp chia sẻ rằng Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất. Các dự báo đưa ra tại cuộc họp tuần trước cho thấy mức lãi suất cho vay ngắn hạn chuẩn của Fed sẽ đi từ 1,5 - 1,75 hiện nay lên 3,4% vào cuối năm 2022.