Giải mã lý do công ty năng lượng mặt trời bị ghét nhất nước Mỹ

Theo Nhịp sống kinh tế, Auxin Solar Inc. đang khiến cho toàn bộ ngành năng lượng tái tạo của Mỹ rơi vào khủng hoảng mặc dù đây chỉ là một doanh nghiệp sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời nhỏ bé và gặp nhiều khó khăn.

"Đơn độc” dũng cảm lên tiếng công khai

Vào tháng 3, Mỹ phải mở một cuộc điều tra ngay khi đơn kiện mà Auxin đệ trình lên Bộ Thương mại cáo buộc các công ty Trung Quốc lách thuế. Theo các công ty sản xuất năng lượng cho biết vì cuộc điều tra này mà hầu hết các hoạt động nhập khẩu tấm pin năng lượng mặt trời và các dự án năng lượng mặt trời trên khắp nước Mỹ phải hoãn lại.

Thống đốc California Gavin Newsom, chính trị gia và nhiều giám đốc điều hành và về năng lượng đã lên tiếng phản đối. Họ đưa ra cảnh báo rằng cuộc điều tra này sẽ gây ra cho ngành công nghiệp được ước tính có thể lên đến hàng tỷ USD.

Nó sẽ cản trở nỗ lực của Mỹ trong việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch hơn để chống lại biến đổi khí hậu.

Các dự án năng lượng mặt trời bị chậm trễ tới 18 tháng đồng thời họ sẽ phải giữ cho các nhà máy nhiệt điện than phải ngưng hoạt động lâu hơn dự kiến - NiSource Inc., công ty năng lượng có trụ sở tại Indiana đã thông báo vào thứ tư.

Có không ít người đặt câu hỏi như, điều gì đã thúc đẩy Auxin làm như vậy, công ty này lấy đâu ra tài trợ cho cuộc chiến pháp lý của mình và có thực sự là họ sản xuất tấm pin thật hay không?

CEO của Auxin Mamun Rashid cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng chính công ty đang tự tài trợ cho bản kiến ​​nghị trên với mục đích tìm cách ngăn chặn các hành vi thương mại không công bằng đã gây ảnh hưởng cho các nhà sản xuất Mỹ. Có khoảng 30 công nhân đang sản xuất các tấm pin năng lượng mặt trời trong một chuyến tham quan nhà máy của ông gần đây. Ngoài ra máy tính chủ của ông đã bị tấn công và những chiếc xe kỳ lạ đã chạy vòng quanh nhà máy của ông. Bên cạnh đó, nhân viên của ông đã gặp rắc rối.

Ông Rashid - một cựu kỹ sư vi mạch ở Thung lũng Silicon cho biết: "Tôi đã bán một chiếc Porsche quý giá và tiêu hết quỹ 401(k) của mình để giữ cho công ty năng lượng mặt trời sống sót. Tuy nhiên ai đó đã liên hệ cho tôi vài ngày trước và nói rằng tên tuổi của công ty chúng tôi bị ghét vô cùng trong ngành này". Ông cũng nói thêm: "Tôi không bao giờ muốn thực hiện một hành động nào tổn thất cho ngành năng lượng tái tạo. Nhưng việc không tuân thủ luật pháp của Mỹ là không được".

Một công ty tư nhân có trụ sở tại San Jose, California, đứng ra phản đối đơn kiện của Auxin. Bởi hầu hết các công ty Trung Quốc đều kiểm ngành năng lượng mặt trời Mỹ vào nguồn cung nước ngoài, đa số công ty này có thể sản xuất theo quy mô lớn với giá thành rẻ.

Theo công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie, hầu hết các tấm pin năng lượng mặt trời trên toàn cầu đều được sản xuất từ các doanh nghiệp Trung Quốc cụ thể là chiếm khoảng 63% polysilicon. Mỹ đã đánh thuế đối với tế bào quang điện và tấm pin năng lượng mặt trời, bao gồm cả thuế suất cao đối với các nhà sản xuất Trung Quốc nhằm giữ một số ngành sản xuất năng lượng mặt trời ở trong nước. Tuy nhiên, trước khi nhập khẩu sang Mỹ thì Trung Quốc đã chuyển dẫn linh kiện sang các quốc gia khu vực Đông Nam Á gồm: Malaysia, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam.

Diễn biến phức tạp 

Năm ngoái, đã có một bản cáo trạng ẩn danh của các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Mỹ đã được nộp lên Bộ Thương mại, nói rằng các nhà sản xuất Trung Quốc đang trốn tránh thuế quan của Mỹ bằng cách thông qua các quốc gia Đông Nam Á. Tuy nhiên, bản kiến ​​nghị đó bị từ chối vì không biết danh tính của những người viết là ai.

Lúc này, Auxin - một thành viên trong nhóm đệ đơn trên đã quyết định thử lại theo cách đơn độc và công khai. Ông Rashid cho biết Auxin có doanh thu chưa đến 10 triệu USD vào năm ngoái và có doanh thu nhỏ. Auxin có thể sản xuất 150 megawatt tấm pin mặt trời mỗi năm, ít hơn hẳn những gì mà một dự án năng lượng quy mô lớn thường yêu cầu. Nó đang hoạt động khoảng 30% công suất đó - Ông Rashid cho biết.

Trong chuyến thăm gần đây đến nhà máy của Auxin, nằm trong khu công nghiệp San Jose, người ta thấy các công nhân chuyển các tấm pin đã hoàn thiện qua các máy cán lớn và để nguội trước khi chuyển chúng vào các chồng tấm pin trong một góc tối. Một số công nhân đang lắp ráp các tấm panel, các máy được giám sát xâu chuỗi các tế bào quang điện lại.

Các nhóm năng lượng và thương mại cho biết kể từ khi đơn kiến nghị được trình lên, các nhà sản xuất ở nước ngoài lo ngại họ có thể bị đánh thuế bổ sung dẫn đến các chuyến hàng từ Đông Nam Á đến Mỹ đã bị tạm dừng.

Vào tuần trước, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo đã nói với một hội đồng của Thượng viện rằng không thể không giải quyết cáo buộc của đơn khiếu nại nhưng sẽ cố gắng làm điều đó sớm nhất có thể.

Vào chủ nhật một nhóm khác gồm 22 thượng nghị sĩ Mỹ đã gửi một lá thư cho Tổng thống Biden trình bày rằng cuộc điều tra trên đang gây ra tình trạng hỗn loạn trong ngành năng lượng mặt trời và yêu cầu nhanh chóng kết thúc vụ việc.

Theo Hiệp hội các ngành công nghiệp năng lượng mặt trời, một nhóm thương mại của Mỹ, cảnh báo rằng dự kiến trong năm nay, cái mà họ gọi là "thuế Auxin" có thể làm giảm 48% việc triển khai năng lượng mặt trời. Ngoài ra, các công ty điện lực như NextEra Energy Inc. và Xcel Energy Inc. cũng cho biết những dự án năng lượng mặt trời của họ đang phải đối mặt với nguy cơ trì hoãn kéo dài hàng tháng.

Giám đốc điều hành của Starwood Energy Group, một công ty cổ phần tư nhân tài trợ và phát triển các dự án năng lượng mặt trời, ông Himanshu Saxena nói rằng các nhà phát triển năng lượng mặt trời không thể chắc chắn khi nào họ sẽ nhận được tấm pin hoặc chúng sẽ có giá bao nhiêu, ai cũng đang như ngồi trên đống lửa.

First Solar Inc.,sử dụng các vật liệu và quy trình sản xuất khác với hầu hết các nhà sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời nên không bị ảnh hưởng bởi thuế quan. Đây là một nhà sản xuất năng lượng mặt trời lớn nhất của Mỹ cũng đã công khai lên tiếng ủng hộ Auxin nhưng không phải là ở trong bản kiến ​​nghị.

Bà Samantha Sloan nói: Sự chỉ trích của Auxin cho thấy một số người đang lo sợ rằng Bộ Thương mại sẽ phát hiện ra các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Trung Quốc đang vi phạm và sẽ buộc họ phải đứng ra chịu trách nhiệm về các hành vi thương mại bất hợp pháp và không công bằng của mình.