Việt Nam là trung tâm trong chiến lược đầu tư của doanh nghiệp châu Âu

Việt Nam tiếp tục bỏ xa các đối thủ trực tiếp cạnh tranh

Theo vneconomy.vn, nhiều thành viên của EuroCham đánh giá Việt Nam sẽ là trung tâm chiến lược đầu tư trên toàn cầu của họ. Nhận định này đã được đưa ra trong kết quả nghiên cứu, khảo sát mới nhất của Chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) với khoảng hơn 1.300 đơn vị doanh nghiệp do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) chính thức công bố và được thực hiện sản xuất bởi YouGov Decision Lab.

Theo số liệu của BCI, đây là mức giảm 14,2 điểm so với cách đây 3 tháng và giảm 25 điểm khi so với quý đầu tiên của năm ngoái.

Báo cáo cho thấy rằng, mặc dù nền kinh tế Việt Nam đã ghi nhận tăng trưởng tỷ lệ 5,92% so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái trong thời gian quý 4/2022 và tăng 8,02% trong cả năm, nhưng những thông tin dữ liệu này được công bố trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu tiếp tục có biến động mạnh mẽ do nhiều yếu tố khác nhau bao gồm sự suy giảm tăng trưởng của nền kinh tế trên toàn cầu, lãi suất tăng vọt, tình trạng lạm phát kéo dài và niềm tin của phần lớn người tiêu dùng đang bị tổn hại.

Với chỉ có 27% số người khi được hỏi dự đoán sẽ có sự ổn định hoặc cải thiện nhất định về kinh tế cho quý 1/2023, kết quả của BCI cũng cho thấy rằng sự lạc quan của người dân đã bị giảm sút mạnh mẽ. Dự đoán cho quý trước chỉ là 42%, tương ứng với mức giảm là 15 điểm. Trong thời gian quý vừa qua, số người dự đoán về tình trạng suy thoái kinh tế cũng đã tăng cao gấp đôi.

41% số người khi được hỏi cho biết công ty, doanh nghiệp của họ đang dần chuyển dịch hoạt động sản xuất, kinh doanh từ Trung Quốc sang thị trường Việt Nam, tăng tỷ lệ từ 13% trong quý 3. Ngoài ra, khoảng 35% số người khi được hỏi cho rằng Việt Nam hiện nay thuộc vào top 5 những điểm đến đầu tư an toàn toàn cầu hàng đầu, với 12% số người được hỏi cho rằng Việt Nam xứng đáng là điểm đầu tư quốc tế uy tín hàng đầu của doanh nghiệp, công ty họ.

Song báo cáo cũng đã chỉ ra rằng ba rào cản lớn nhất về mặt pháp lý đối với các công ty nước ngoài có hoạt động thương mại tại Việt Nam được xác định là sự thiếu rõ ràng về những quy tắc và quy định (51%), tình hình khó khăn về hành chính (41%), cũng như sự khó khăn, vướng mắc chậm chạp về thị thực và giấy phép lao động (30%).
Bất chấp những sự vướng mắc, khó khăn này, đã có 58% số người được hỏi từ BCI cảm thấy thoải mái, hài lòng với sự quan tâm của các nhà hoạch định chính sách đối với nhu cầu thực hiện kinh doanh khi xây dựng, thiết lập những quy định, chính sách liên quan.

Đề xuất để cải thiện tối đa năng lực thu hút nguồn đầu tư FDI, giảm bớt những vướng mắc, khó khăn về thủ tục hành chính vẫn chiếm giữ vị trí đầu bảng. Yếu tố này vẫn có thể sẽ tiếp tục được giữ nguyên vị trí khi mà câu hỏi này lần đầu được đưa ra phỏng vấn với những người đã trả lời BCI vào thời điểm quý 2/2022. Trong khi đó, những vấn đề liên quan đến việc giảm bớt sự chậm trễ, khó khăn về thị thực dành cho các kỹ sư, chuyên gia nước ngoài cũng ngày càng được đề xuất nhiều hơn, tăng tỷ lệ 8% từ trong quý 3 lên quý 4.

Bình luận về báo cáo của BCI, Chủ tịch EuroCham, ngài Alain Cany nhận định rằng mặc dù tình hình rất có thể sẽ tiếp tục diễn biến theo xu hướng này vào năm 2023, nhưng không nên đánh giá coi đây là nguyên nhân đáng lo ngại. Trên thực tế, cơ hội của nền kinh tế Việt Nam tiếp tục sẽ còn vượt xa những đối thủ cạnh tranh trực tiếp trong khu vực và trên thị trường quốc tế. Điều này thể hiện rõ ràng qua việc có rất nhiều thành viên của nhóm EuroCham đang coi Việt Nam là trung tâm đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển đầu tư trên toàn cầu của họ.

“Thật là điều đáng khích lệ khi thấy rằng nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đến từ châu Âu và ở trên toàn thế giới hiện nay vẫn ở mức cao và có thể sẽ còn tiếp tục tăng rất cao trong thời gian tới, đặc biệt là ở trong các nhóm ngành sản xuất và ngành công nghiệp xanh của Việt Nam. Rõ ràng là với nguồn vốn đầu tư FDI này, nền tảng kinh tế ổn định, vững chắc và những cam kết phát triển bền vững của Việt Nam, Việt Nam vẫn được đánh giá là một trong những điểm đến đầu tư hấp dẫn hàng đầu trên thế giới. Nhờ đó, cộng đồng các đơn vị tổ chức doanh nghiệp châu Âu vẫn dành nhiều sự tin tưởng đối với thị trường Việt Nam”, ông Alain Cany đưa ra nhận định.

Giám đốc điều hành Decision Lab Thue Quist Thomasen cũng cho rằng quý 4/2022 đã cho thấy niềm tin vào môi trường kinh doanh ghi nhận có sự suy giảm mạnh mẽ, trong khi đó các chỉ số khác ghi nhận có sự biến động mạnh mẽ trên toàn cầu, tỷ lệ lạm phát liên tục tăng cao và sự tăng trưởng có dấu hiệu chậm lại bắt đầu từ quý 2 và có những sự tác động nhất định đến tâm lý đầu tư ở Việt Nam.

Quý 4 đã chứng kiến những sự biến động mạnh mẽ trong trong nước, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính ngân hàng và lĩnh vực bất động sản. Điều này có thể đã ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của các đơn vị nhà đầu tư nước ngoài đến mức họ hiện nay đang cảm thấy hơi bi quan về môi trường đầu tư kinh tế trong thời gian tương lai. Tuy nhiên, không phải tất cả các lĩnh vực đều có cùng chung quan điểm như vậy. Các lĩnh vực phụ thuộc trực tiếp vào tình hình tiêu dùng địa phương nhìn chung vẫn có những triển vọng tích cực hơn.

Tận dụng tốt những lợi thế đến từ hiệp định EVFTA

Theo báo cáo khảo sát mới thực hiện trong thời gian gần đây, 63% số người được hỏi tin rằng họ có đầy đủ sự hiểu biết về Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Hơn nữa, gần một nửa trong số những người được hỏi nhận định rằng EVFTA có sự liên quan hoặc liên quan rất lớn đối với hoạt động kinh doanh của họ, cho thấy hầu không có thay đổi đáng kể nào kể từ thời điểm quý 3/2022.

Những người tham gia vào BCI cũng đã không ngần ngại chỉ ra rằng các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới chắc chắn sẽ có sự tác động vô cùng tích cực đến với sự phát triển của các đơn vị doanh nghiệp, sức khỏe tài chính của họ thông qua việc cắt giảm thuế quan và tăng cường sức mạnh của chuỗi cung ứng.

BCI mới nhất này cho thấy rằng những vấn đề đáng lo ngại về thủ tục hành chính của EVFTA, sự thiếu hiểu biết thông tin về các hiệp định và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại hiện nay đều đã giảm.

Đánh giá những lợi ích mà EVFTA đã trực tiếp mang lại, nhiều đơn vị doanh nghiệp EU hiện nay cho biết hiệp định này đã và đang giúp tiết kiệm một khoản ngân sách chi phí nguyên liệu rất lớn do được miễn giảm về thuế nhập khẩu; khách hàng cũng được hưởng lợi ích từ việc giảm thuế nên có xu hướng tăng cường đặt hàng tại Việt Nam; các nhà đầu tư sản xuất có thể bắt đầu thực hiện các hoạt động triển khai mở rộng tại Việt Nam một cách đơn giản và dễ dàng hơn…

Theo thông tin mới chia sẻ gần đây của ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch EuroCham Việt Nam cũng đã nhận định rằng nền kinh tế hiện nay đang gặp phải rất nhiều những vấn đề khó khăn không chỉ đối với riêng tại Việt Nam mà cả các tổ chức doanh nghiệp tại châu Âu cũng đang bị ảnh hưởng rất lớn. Các thách thức, khó khăn đến từ việc gián đoạn chuỗi cung ứng, diễn biến từ cuộc chiến tranh giữa Nga – Ukraine... Tuy nhiên, niềm tin của các đơn vị doanh nghiệp ở châu Âu về môi trường đầu tư và kinh doanh của Việt Nam trong thời điểm quý 3/2022 vẫn đang được duy trì mức khá. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn là điểm đến của nhiều doanh nghiệp trong tương lai.

Đặc biệt, sau hơn 2 năm kể từ khi Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực, bất chấp Covid-19 gây ra sự đứt gãy về chuỗi cung ứng toàn cầu, thương mại Việt Nam - EU vẫn ghi nhận sự tăng trưởng vô cùng mạnh mẽ. Nhưng Phó Chủ tịch Eurocham Việt Nam cũng cho biết bên cạnh những con số đầy triển vọng tích cực, vẫn còn đó rất nhiều những rào cản, thách thức với các đơn vị doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam, trong đó nổi bật nhất là các vấn đề liên quan đến yếu tố pháp lý.

Hàng hóa nhập khẩu thuộc diện kiểm tra chuyên ngành hiện nay vẫn còn đang quá nhiều, trình tự, thủ tục và các phương thức tiến hành kiểm tra hàng hóa vẫn còn chưa có sự đồng bộ thống nhất; tồn tại nhiều quy định lạc hậu, chưa phù hợp với môi trường kinh doanh hiện đại, quá mức cần thiết; nguyên tắc quản lý rủi ro hiện nay vẫn được áp dụng một cách chưa đầy đủ, thực chất, dẫn đến việc tỷ lệ kiểm tra vẫn còn cao, tỷ lệ hàng hóa được miễn kiểm tra còn tương đối hạn chế; còn tình trạng chồng chéo, vướng mắc trong quá trình kiểm tra chuyên ngành...

Nói thêm, ông Minh cũng cho rằng Việt Nam hiện nay vẫn được đánh giá là nơi hấp dẫn, nằm trong tầm ngắm của nhiều doanh nghiệp, cũng là địa điểm để mở rộng quy mô kinh doanh thương mại, sản xuất của nhiều đơn vị doanh nghiệp châu Âu. Gần 90% thành viên Eurocham bày tỏ sự mong muốn, Việt Nam nên đẩy mạnh, tăng cường việc phát triển kinh tế xanh, coi kinh tế xanh là động lực để thu hút vốn đầu tư FDI.