Sáng cửa thuê, mua nhà ở xã hội

Nhiều ý kiến cho rằng, chính những hạn chế trong điều kiện mua nhà ở xã hội đã khiến cho nhiều doanh nghiệp chưa mặn mà đầu tư. Do vậy, khi nới lỏng các điều kiện được thuê, mua nhà kỳ vọng sẽ tạo cú hích giúp phân khúc nhà ở xã hội trở nên sôi động hơn.

Nới lỏng điều kiện

Chia sẻ mới đây với báo giới, Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) ông Hà Quang Hưng thông tin, đơn vị này đang hoàn thiện dự thảo nghị định về phát triển nhà ở xã hội. Dự kiến trong 1 - 2 tuần tới dự thảo nghị định sẽ gửi Bộ Tư pháp thẩm định, hoàn thiện và trình xin ý kiến thành viên Chính phủ đầu tháng 5 tới.

Vị này cho biết, trong nghị định này, có nhiều nhiều nội dung mới về quỹ đất, thủ tục đầu tư, chính sách ưu đãi, thủ tục mua bán nhằm gỡ vướng cho nhà ở xã hội

Một số nội dung mới trong dự thảo nghị định có thể nói đến, đó là về quỹ đất thì luật đã quy định UBND cấp tỉnh bố trí quỹ đất đủ dựa trên căn cứ vào mục tiêu nhu cầu nhà ở xã hội. Một trong những vướng mắc lớn nhất là rào cản khiến doanh nghiệp chưa mặn mà đầu tư phân khúc này là do lo ngại các thủ tục pháp lý.

Tại dự thảo nghị định, về trình tự thủ tục đầu tư đã được rút ngắn so với trước, các hướng dẫn được thực hiện cụ thể, rút gọi các thủ tục hành chính. Ông Hưng cũng thông tin việc mua bán nhà ở xã hội các thủ tục cũng có sự điều chỉnh khi người dân mua nhà ngoài bốc thăm trực tiếp còn cả trực tuyến. Các điều kiện để được mua, thuê nhà ở xã hội cũng được rút gọn nhiều, như chỉ còn 2 điều kiện là nhà ở và thu nhập cho đối tượng được mua nhà (trước là 3 điều kiện); thuê nhà thì gần như bỏ tất cả các điều kiện chỉ cần thuộc nhóm đối tượng mà luật đã quy định…

Ông Trần Ngọc Anh - Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Viglacera đã từng chia sẻ về những rào cản khi triển khai phân khúc nhà ở xã hội đó là do vướng các quy định về đối tượng và điều kiện mua nhà ở xã hội. Do đó, ông Trần Ngọc Anh cho rằng cần sớm áp dụng Luật Nhà ở sửa đổi và ban hành Nghị định về loại hình này để người dân nghèo có cơ hội tiếp cận.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch VARS cho rằng khi nới lỏng các điều kiện sẽ tạo thuận lợi hơn cho người muốn mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên, ông Đính nhắc rằng, khi mua bán nhà phải xem xét các thông tin người mua xem nhà và cơ quan ở đâu, thu nhập rao sao…. 

Thêm nhiều cơ hội mua nhà

Nhìn nhận về xu hướng tiêu dùng bất động sản thời gian tới, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA) cho rằng, xu hướng lựa chọn thuê nhà ở xã hội hơn là mua mới đang diễn ra, đặc biệt là gen Z. Do đó, ông kiến nghị thay vì mua nhà ở nên kiến nghị bổ sung giảm 50% thuế VAT, giảm 70% thuế thu nhập doanh nghiệp cho loại hình này có thể để bán, thuê mua.

Ông Châu thông tin, trong giai đoạn 2016-2020 việc thực hiện phát triển nhà ở xã hội rất thấp. Chỉ nói riêng TP.HCM mới được 15.000 căn trong khi nhu cầu khoảng trên dưới 100.000 căn và chỉ tiêu giai đoạn 2021-2025 phải có hơn 450.000 căn nhưng hiện mới chỉ có 40.000 - một con số khá khiêm tốn cần phải chạy đua. Ông Châu cũng thông tin tại TP.HCM trong năm 2022-2023 đã khởi công 8 dự án lại không lại triển khai được vì vướng về pháp lý.

Do vậy, ông Lê Hoàng Châu kiến nghị bổ sung giảm 50% thuế VAT, thu nhập doanh nghiệp với căn hộ để bán, thuê mua; đồng thời để khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng thì đề xuất giảm 70% với căn hộ cho thuê.

Theo các chuyên gia thời điểm này cần phải tăng nguồn cung nhà ở xã hội vì vậy mà các chính sách cần hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư phát triển nhà ở xã hội và giảm thiểu các điều kiện cho vay. Là doanh nghiệp chuyên làm nhà ở xã hội, ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng giám đốc Công ty Lê Thành nhìn nhận vấn đề hiện nay là cơ chế thực thi. Bản thân các doanh nghiệp cũng rất khó làm nhà ở xã hội mà thường ưu tiên cho những dự án nhà ở thương mại để bù các chi phí từ quỹ đất, nhân sự, lợi nhuận… Ông Nghĩa cho rằng, điều quan trọng là Nhà nước cần phải tạo điều kiện, rút ngắn các quy trình thủ tục và tháo gỡ nhanh các vướng mắc ở từng quy định cho doanh nghiệp. Có như vậy thì mới thu hút được doanh nghiệp tham gia vào đầu tư phát triển nhà ở xã hội.

Được biết, ngay từ đầu năm 2024, Công ty Vinhomes liên tiếp khởi công 2 dự án nhà ở xã hội Happy Home Hải Phòng với quy mô hơn 28 ha tại TP. Hải Phòng và Happy Home quy mô 87,64 ha tỉnh Khánh Hòa. Hay như CTCP Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating) cho biết với những cam kết đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội từ Chính phủ, năm 2024 công ty sẽ có thêm nhiều dự án nhà ở xã hội ra mắt.  Ngoài ra, một số doanh nghiệp cũng đã thông báo kế hoạch xây dựng nhà ở xã hội trong năm nay như tại Hà Nội: Vinhomes với các dự án Happy Home Star City Thanh Hóa; Công ty BIC Việt Nam với dự án Rice City Tố Hữu, Rice City Long Biên; Công ty Newland với dự án Tân Phú Hưng tại TP. Hải Dương… Tại TP.HCM, Sở Xây dựng sẽ tập trung hoàn tất thủ tục pháp lý với 37 dự án nhà ở xã hội. Dự kiến, TP.HCM có 102 dự án nhà ở xã hội được các địa phương đăng ký hoàn thành xây dựng trong năm nay.

Theo ông Lê Hoàng Châu, việc các địa phương tích cực đăng ký hoàn thành xây dựng dự án nhà ở xã hội cũng như việc các doanh nghiệp đã chủ động tham gia phát triển loại hình này là một tín hiệu đáng mừng của thị trường bất động sản nói chung và phân khúc nhà ở xã hội nói riêng. Điều này sẽ càng đưa ra kỳ vọng về nguồn cung nhà ở xã hội sẽ bùng nổ hơn trong thời gian tới và cơ hội mua nhà cho người dân được gia tăng./.