Khả năng hoàn thành 130.000 căn nhà ở xã hội vào cuối năm nay

Theo số liệu thống kê đến hết quý I/2024 trên phạm vi cả nước mới chỉ có 13 dự án nhà ở xã hội được hoàn thành, với 16.008 căn được khởi công xây dựng và chấp thuận chủ trương đầu tư.

Trước đó, Chính phủ giao mục tiêu trong năm 2024 cả nước hoàn thành 130.000 căn nhà ở xã hội. Nếu đánh giá các con số thực tế có thể thấy việc hoàn thành mục tiêu 130.000 căn nhà ở xã hội trong năm nay sẽ là một bài toán khó và phải có sự đồng lòng, nỗ lực rất lớn thì mới đạt được.

Trước thực tế đó, Bộ Xây dựng đã chủ động đề xuất nhiều giải pháp để hoàn thành mục tiêu thúc đẩy quỹ nhà ở này từ đầu năm 2024 nhưng vẫn tồn tại một số vướng mắc, khiến cho tiến trình và thời gian thực hiện đã bị chững lại.

Ông Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Quản lý nhà ở và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, trong năm 2024 một số bộ luật sửa đổi mới sẽ được đẩy nhanh thời hạn thực hiện. Thực tế trong thời gian qua thị trường đang thiếu vắng trầm trọng những sản phẩm thuộc phân khúc giá rẻ phù hợp với người có nhu cầu thấp. Đối với Luật Nhà ở 2023 sắp có hiệu lực thi hành nhiều khả năng sẽ giải quyết được những vấn đề bất cập này và khơi thông được nguồn cung đang bị cạn kiệt.

Bên cạnh đó, việc thực hiện đồng thời đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội được triển khai đồng loạt tại nhiều địa phương trên khắp cả nước cũng sẽ giúp cho nguồn cung nhà ở giá rẻ dồi dào, giải quyết các vấn đề đang “tắc” trên thị trường. Song, để thực hiện được các vấn đề này cần phải có sự quyết liệt hơn nữa đối với các mục tiêu đặt ra thì mới có thể đạt được kết quả mong muốn.

Ví dụ như Luật Đất đai trước đây đưa ra quy định nhà ở xã hội được miễn tiền đất, đơn vị xây dựng được hưởng lợi nhuận 10%... nhưng nếu muốn được miễn tiền đất thì cần phải tính đến giá trị, tính tiền rồi mới được thực hiện. Trong khi đó những thủ tục này sẽ mất rất nhiều thời gian và bị kéo dài khoảng 1 năm. Còn trong Luật Đất đai 2024, quy định miễn tiền sử dụng đất sẽ được thực thi luôn để tiết kiệm thời gian cho các nhà đầu tư.

Tương tự, ông Hải dẫn chứng, trong Luật Nhà ở trước đây quy định người được mua nhà ở xã hội phải đáp ứng 3 điều kiện là không có nhà ở, thu nhập phải ở dưới mức chịu thuế thu nhập cá nhân và phải ở nơi đó. Còn trong quy định mới các quy định đã được giảm bớt, người dân cũng có quyền sang tỉnh khác để mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên, mỗi người chỉ được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội một lần duy nhất chứ không phải một người được đi nhiều tỉnh để gom mua nhà ở xã hội.

Ngoài ra, điều kiện quy định về mức thu nhập của người mua nhà ở xã hội cũng được nới ra để nhiều người có cơ hội tiếp cận với phân khúc này hơn. Đồng thời, ưu đãi cho chủ đầu tư cũng được hỗ trợ trong mức tốt nhất để họ được tham gia và nhận lại mức lợi nhuận chấp nhận được có lợi cho cả hai bên.

Trên thực tế, những ưu đãi về chính sách khác là yếu tố quan trọng để thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm đến các dự án nhà ở xã hội trong tương lai giữa bối cảnh Nhà nước không đủ kinh phí để đầu tư nên sẽ phải mất thời gian huy động từ nhiều nguồn lực khác trên thị trường.

Trong vài năm trở lại đây, việc đầu tư chú trọng vào xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng như đường xá, bệnh viện, trường học… Đã giúp cho người mua cảm thấy thuận tiện hơn chứ không bị dồn lại đến những nơi lạc hậu, thiếu cơ sở hạ tầng vật chất kỹ thuật như trước đây.

Đặc biệt vấn đề về tài chính được xem như một trong những đột phá vì đây là một trong những giai đoạn lãi suất cho vay mua nhà thấp nhất từ trước đến nay, ngân hàng đã tung ra nhiều gói tín dụng ưu đãi để kích cầu người mua. Nhà nước cũng đã hỗ trợ những gói cho vay để cả người mua và chủ đầu tư được vay thực hiện các dự án nhà ở xã hội với lãi suất hết sức “dễ chịu”.

Thậm chí, những thủ tục cho vay cũng khá đơn giản giảm các bước để người vay tiếp cận được nguồn vốn nhanh nhất, nếu trước đây người vay phải đáp ứng được 4 đến 5 điều kiện thì bây giờ chỉ cần 2 điều kiện. Đây là một trong những yếu tố quan trọng vì việc mất nhiều thời gian mới tiếp cận được nguồn vốn vẫn luôn là vấn đề khiến nhiều người không muốn mua nhà.

Theo ông Hoàng Hải, thời điểm này từ Trung ương đến địa phương đều đang rất quyết tâm để thực hiện được các giải pháp dành cho nhà ở xã hội. Nếu như trước đây, các thủ tục hành chính lằng nhằng, đùn đẩy lỗi sai và xảy ra những tiêu cực thì hiện tại mọi vấn đề đã trở nên dễ dàng hơn nhưng vẫn phải đảm bảo đúng quy định của pháp luật.

Thời gian tới, các bộ Luật mới sửa đổi đang được gấp rút đề xuất thực hiện sớm từ ngày 1/7/2024 thay vì được áp dụng vào đầu năm 2025. Những bộ luật này có ý nghĩa rất lớn và quan trọng đối với kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh… Vì thế, khi thực hiện sớm những bộ luật này sẽ giúp cho thị trường “thông thoáng” hơn và tháo gỡ được những vướng mắc trong nguồn cung nhà ở./.