Đằng sau cơn sốt đất trên thế giới là những chiếc "lồng" của người nghèo tại đô thị

Theo Zingnew, ông Yau Sai (68 tuổi) đã phải trả 2.000 HKD/tháng để được ở trong một căn phòng trọ tồi tàn đang hoạt động trái phép tại Mong Kok (Hong Kong). Có 18 người khác cùng sống tại đây, mỗi người được chia một khoang nhỏ để sử dụng.

Những khoang này nằm sát nhau và xếp kín từ sàn đến trần căn hộ. Diện tích mỗi khoang chỉ vừa 1 người lớn nằm.

Được biết, ông Yau Sai cao khoảng 1m8, ông không thể duỗi thẳng chân khi nằm vì phải chừa chỗ để vật dụng cá nhân. Mỗi khi ra ngoài, mọi người đều phải đóng cửa khoang và mang theo toàn bộ tiền mặt và tài sản có giá trị bên mình.

Đang có hàng trăm nghìn người Hong Kong sinh sống bên trong những căn hộ chia khoang như vậy. Vừa chật hẹp, không đảm bảo vệ sinh, trật tự lại vừa mất an toàn về người và tài sản. South China Morning Post đưa tin, trong suốt thời gian qua, giá bất động sản nơi đây đã tăng chóng mặt, giấc mơ về nhà ở có lẽ không bao giờ thành hiện thực với nhiều người.

"Nhà quan tài" tại Hong Kong

Hong Kong được xếp trong top những thị trường bất động sản đắt đỏ nhất thế giới. Thành phố này hiện có gần 110.000 căn hộ siêu nhỏ diện tích từ 1,85 m2 đến 18,5 m2. Loại hình này thường không đạt tiêu chuẩn về an toàn, vệ sinh, an ninh. Chính những nơi ở nghèo nàn đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tinh thần, sức khỏe, vật chất của khoảng 220.000 cư dân đang sống tại đó.

Những căn hộ được chia nhỏ đều nằm trong các chung cư đã xuống cấp. Theo khảo sát của Cục Nhà ở và Giao thông Hong Kong, những cư dân tại đây có mối lo ngại hàng đầu về việc thiếu điện, không có lối thoát hiểm nếu có hỏa hoạn và nỗi lo về trật tự, pháp luật.

Lối thoát hiểm trong những căn hộ chia nhỏ thường dài, hẹp và không thể sử dụng. Hệ thống thông gió hỏng hóc khiến khói khó thoát ra ngoài. Vách ngăn cũng không có khả năng chống cháy, một số căn không được trang bị thiết bị nhà bếp an toàn.

Phòng Xây dựng Hong Kong cho biết, nếu tự ý lắp vách ngăn, xây thêm công trình phụ sẽ làm mất vệ sinh, thậm chí gây nguy hiểm cho chính tính mạng người thuê nhà.

Kể từ năm 2016 đến năm 2020, cơ quan này đã ban hành yêu cầu dỡ bỏ 1.913 công trình "nhà lồng". Trong năm 2021 và quý I/2022 lần lượt là 475 và 18 yêu cầu. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều những công trình thiếu an toàn đang hoạt động trái pháp luật.

Người nghèo cũng quen với việc sống chung với chuột, bọ, côn trùng, đường ống nước hôi thối, tường ngấm nước, hệ thống gió tệ hại và nhiều căn nhà tăm tối vì không có cửa sổ.

Vợ chồng cô May Lau (34 tuổi) đang sống trong căn nhà nhỏ 14m2 với giá thuê hàng tháng là 6.200 HKD. Thu nhập của chồng cô ở mức 14.000 HKD/tháng, đây là mức nghèo khổ đối với một gia đình 3 người tại Hong Kong. Cô May Lau rất lo sợ tiền thuê nhà có thể tăng lên, điều này ảnh hưởng tới điều kiện sống của cả nhà. 

"Nhà bán hầm" tại thủ đô Seoul

Thay vì những căn "nhà lồng" thì tại Hàn Quốc có loại hình nhà banjiha (căn hộ bán hầm), goshiwon (căn phòng nhỏ, không cửa sổ trong những căn hộ ở chung) và oktapbang (phòng trọ tạm bợ trên các tòa nhà thấp tầng) dành cho người nghèo ngay tại thủ đô Seoul.

Nhà thơ Lee Seung Cheol - Người sống tại căn hộ bán hầm ở quận Haebangchon (Seoul) đã 15 năm cho hay: "Chẳng ai muốn sống trong căn hộ bán hầm cả, nhưng chúng tôi không có đủ tiền. Sống ở dưới đáy, bạn sẽ phải nghe đủ loại âm thanh phía trên vọng xuống". 

Số liệu của Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông vận tải, cho biết trong năm 2018 đã có khoảng 366.000 hộ gia đình Hàn Quốc phải sinh sống trong các căn hộ bán hầm. Có đến 68% trong số đó sống tại Seoul. 

Theo dữ liệu được công bố bởi cơ quan nghiên cứu Korea Real Estate Board, giá nhà bình quân tại thủ đô đã tăng từ từ 341 triệu won (274.000 USD) vào tháng 5/2017 lên 626 triệu won (500.000 USD) trong tháng 3/2022.

Trong khi thu nhập trung bình của một hộ dân tại Hàn Quốc trong quý III/2021 chỉ 4,73 triệu won/tháng (tương đương 4.000 USD). Thu nhập của của những "cư dân banjihan" ở mức rất thấp là 2,19 triệu won/tháng (theo dữ liệu năm 2018).

Từ một số thống kê vào 2 năm trước, một người lao động tại Hàn Quốc sẽ phải mất khoảng 63 năm thì mới mua được một căn hộ. Như vậy, những người nghèo không còn lựa chọn nào khác ngoài các banjiha chật chội, ồn ào, thiếu an toàn.

Giá nhà đắt đỏ càng kéo xa khoảng cách giàu nghèo

Sự bùng nổ kinh tế Trung Quốc thời gian qua đã đẩy giá bất động sản quốc gia này tăng chóng mặt. Trung bình, giá bán một căn hộ 2 phòng ngủ tại "Thung lũng Silicon của Trung Quốc" - Thẩm Quyến khoảng 900.000 USD. Trong khi mức thu nhập bình quân đầu người tại đây chỉ đạt 20.000 USD/năm.

Công ty bất động sản Trung Quốc E-House cho hay, giá một căn hộ tại thành phố đắt đỏ này bằng 43,5 mức lương trung bình hàng năm của một người dân. Như vậy, chỉ 1/3 dân số trong thành phố có thể sở hữu nhà riêng.

Tại Nhật Bản, nhiều người chọn cách sinh sống ở những căn phòng chỉ 4m2 bên trong những quán net vì thu nhập của họ không đủ thuê một căn phòng đúng nghĩa. Giá thuê tại đây chỉ khoảng 2.000 yen/ngày, người nghèo Nhật Bản khá ưa chuộng loại hình này vì có thể lướt mạng cả ngày, có đồ ăn nhẹ và được ở lâu dài.

Còn tại Mỹ, giá nhà và giá thuê nhà trong thời gian qua đã tăng vọt, nhiều người buộc phải chuyển tới sống trong các khách sạn vì giá thuê hiện tại khá rẻ do nhu cầu du lịch lao dốc.

Theo báo cáo từ Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia Mỹ, giá nhà trong tháng 6 vừa qua đã thiết lập kỷ lục mới với 416.000 USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Một trong những quốc gia thể hiện sự bất bình đẳng nhất trên thế giới - Ấn Độ, hai thái cực giàu nghèo ngày càng được phơi bày rõ ràng trong giai đoạn dịch Covid - 19 vì người nghèo không có đủ sức khỏe để đảm bảo an toàn khi sống trong các căn nhà trọ bẩn thỉu, chật hẹp nằm san sát nhau.