TS. Võ Trí Thành nhận định: Dùng ngân sách giải cứu trái phiếu rất khó khả thi

Tâm lý phòng thủ cao, có tiền nhưng nhà đầu tư cũng không muốn xuống tiền trong giai đoạn hiện nay

Mới đây, chia sẻ ở  Talkshow “Gỡ nghẽn dòng tiền”, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) - TS. Võ Trí Thành đã cho biết, đề xuất lập quỹ từ ngân sách để cứu trái phiếu là rất khó để thực hiện, nếu như không cẩn thận thoát được điểm nghẽn này thì sẽ rơi vào điểm nghẽn khác. 

Đưa ra phân tích về những nguyên nhân dẫn đến tình trạng cạn kiệt thanh khoản, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết áp lực thanh khoản đến từ rất nhiều yếu tố, trong những tháng đầu năm nay, kinh tế phục hồi đã dẫn đến nhu cầu về vốn của các doanh nghiệp. 

Và cả năm 2022, Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng là 14% nhưng nếu như tính theo tháng so với cùng kỳ năm trước thì có thời điểm tốc độ tăng trưởng tín dụng ghi nhận lên đến 17%. Cũng trong giai đoạn đó, tổng cung tiền M2 chỉ tăng 56% nhưng tăng trưởng tín dụng lại ghi nhận tăng mạnh đã dẫn đến áp lực về thanh khoản với hệ thống ngân hàng được thể hiện bằng việc tăng lãi suất điều hành và tăng lãi suất huy động. 

Có thể thấy, tốc độ tăng trưởng tín dụng vào bất động sản hay là các hoạt động có liên quan trong thời gian gần đây cũng đã tăng nhanh hơn so với tốc độ tăng trung bình của hoạt động cho vay trong thời gian trung và dài hạn. Một khi khoản cũ thu lại chậm thì vay mới cũng sẽ rất khó và chưa nói đến room tín dụng. 

Ngoài ra thì một số tiền rất lớn đến hàng trăm nghìn tỷ đồng huy động từ trái phiếu Chính phủ dành cho đầu tư công cùng các chương trình phục hồi cũng chưa chi được nhiều. Nguồn tiền đọng ở đó cũng đã góp phần khiến cho thanh khoản đang dần cạn kiệt.

Và đối với thị trường hiện nay thì tâm lý phòng thủ rất cao, có tiền nhưng nhà đầu tư cũng không muốn xuống tiền. Chính vì thế mà cái khó ở trong việc điều hành hiện nay là cùng lúc phải xử lý ba bài toán cùng một lúc đó là ổn định lạm phát, cán cân thanh toán quốc tế nhưng cần phải đảm bảo an toàn của hệ thống tài chính ngân hàng cũng như thúc đẩy quá trình phục hồi. 

Sử dụng ngân sách giải cứu trái phiếu là khó khả thi

Cũng theo nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), thời gian vừa qua Trung Quốc đã có một chương trình giải cứu bất động sản tập trung mà Việt Nam có thể nhìn vào đó để có thể đưa ra những giải pháp tổng thể về dòng tiền với mục đích gỡ khó dành cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh. 

Cụ thể, chương trình này đã tập trung vào 3 vấn đề chính đó là nới điều kiện cho vay bất động sản, nới tín dụng cấp cho người mua nhà cũng như tạo điều kiện cho thị trường trái phiếu quay lại vận động. 

Mặc dù vậy thì với việc lập Quỹ bảo lãnh hoặc là Quỹ bình ổn thị trường trái phiếu như đề xuất của một số người thì TS Võ Trí Thành cho biết, đề xuất này nên xem xét nhưng không dễ để thực hiện. 

Cũng theo nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương , ý tưởng này không phải là mới, mặc dù so sánh hơi khập khiễng nhưng nếu xét về bản chất thì giống với việc thành lập Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) với mục đích thu dọn nợ xấu sang một bên để cho dòng tiền vận hàng một cách bình thường trở lại. Cũng tương tự như thế, Quỹ bình ổn trái phiếu cũng sẽ tham gia vào việc mua lại trái phiếu để cho thanh khoản được thông suất và doanh nghiệp cũng như các nhà đầu tư bớt khó khăn. 

Mặc dù vậy thì nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương cũng nhấn mạnh rằng, ý tưởng này gặp hai vấn đề. Đầu tiên chính là Quốc hội liệu có cho phép sử dụng tiền ngân sách để cứu trái phiếu hay là không. Điều thứ hai chính là từ bài học xử lý nợ xấu trong giai đoạn vừa qua (cho dù Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu) nhưng đến hiện tại nợ xấu vẫn chưa thể xử lý xong đã cho thấy ý tưởng này cũng có thể sẽ gặp nhiều khó khăn nếu như triển khai. 

Và nếu như không có cơ chế xử lý ngay từ đầu thì không cẩn thận, thoát được ít nhiều điểm nghẽn này lại tạo ra điểm nghẽn khác từ đó làm cho quá trình cải cách và tái cơ cấu hệ thống tài chính càng thêm phần khó khăn. 

Nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương - TS. Võ Trí Thành nhấn mạnh: “Còn đối với số tiền ngân sách thuộc về tài khóa thì dù chưa chi được nhưng cũng phải gắn với kế hoạch quyết liệt chi tiêu đầu tư công trong thời gian sắp tới. Và nếu như chúng ta nhìn con số từ 200.000 - 300.000 tỷ đồng là rất lớn, tuy nhiên nếu như so với nhu cầu hiện nay nay (đã bao gồm cả tín dụng hiện tại và tín dụng cấp mới) thì không phải là quá lớn”.