Triển vọng các kênh đầu tư trong năm 2023 ra sao?

Lợi suất các kênh đầu năm năm 2022 ra sao?

Theo Nhà đầu tư, trong bối cảnh nền kinh tế bất ổn, các kênh đầu tư an toàn như gửi tiền tiết kiệm được xem xét, ưu tiên hơn. Trong quý I và quý II/2022, lãi suất huy động được duy trì ở mức thấp để hỗ trợ việc giảm lãi suất cho vay, giúp tăng tốc phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, kể từ quý 3/2022, tiền gửi vào hệ thống các tổ chức tín dụng năm 2022 tăng rất chậm, cho đến hết tháng 11 mới chỉ đạt 5,5% (cả năm 2021 đạt 9%), chỉ bằng gần một nửa so với tốc độ tăng của tín dụng (12,2%). Theo đó, để đảm bảo thanh khoản, các ngân hàng thương mại bắt đầu đã tăng lãi suất huy động. Lãi suất huy động tại một số ngân hàng vào cuối tháng 11/2022 đã lên tới 9-10% cho kỳ hạn 12 tháng.

Lãi suất gửi tiết kiệm thực từ đầu năm 2022 ở mức 4-5%. Tính đến cuối tháng 12/2022, lãi suất huy động cá nhân trung bình kỳ hạn 12 tháng của 4 NHTMNN ở mức 7,4%, tăng 1,83 điểm phần trăm so với đầu năm, lãi suất huy động tổ chức trung bình kỳ hạn 12 tháng là 6,4%, tăng 1,43 điểm phần trăm so với hồi đầu năm. Do việc tăng lãi suất chỉ diễn ra từ quý 3 năm 2022, nên chưa tác động nhiều đến thu từ tiền gửi tiết kiệm của người gửi cả năm 2022. Nếu loại bỏ đi yếu tố lạm phát thì người gửi tiết kiệm từ đầu năm 2022 được hưởng lãi suất thực dương khoảng 4-5%.

Đối với thị trường chứng khoán, trong năm 2022 đang ở giai đoạn điều chỉnh sau khi đã trải qua một giai đoạn tăng giá kéo dài. Kể từ đầu năm đến hết ngày 15/12/2022, chỉ số VN-Index giảm từ mức 1.500 điểm xuống còn 1.050,28 điểm (giảm gần 30%). Bên cạnh sự suy giảm về quy mô, thị trường chứng khoán cũng không còn giữ được sự sôi động như cuối năm 2021. Thanh khoản thị trường sụt giảm đáng kể, giá trị giao dịch bình quân trên HoSE trong tháng 11 chỉ còn 11,4 nghìn tỷ VND/phiên, giảm 42% so với hồi cuối năm 2021.

Trên thị trường trái phiếu Chính phủ, tính đến hết tháng 11, Kho bạc Nhà nước đã phát hành tổng 182.222 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, tương ứng 46% kế hoạch năm 2022 (khoảng 400.000 tỷ đồng), đạt 85% kế hoạch điều chỉnh dự kiến năm 2022 (215.000 tỷ đồng).

Đối với trái phiếu doanh nghiệp, về quy mô thị trường, tổng quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp 11 tháng đầu năm 2022 chỉ đạt khoảng 336 nghìn tỷ đồng, giảm hơn 57% so với cùng kỳ năm 2021. Không chỉ giảm mạnh về giá trị phát hành mà nhiều doanh nghiệp đang chủ động mua lại trái phiếu đã phát hành, tổng giá trị mua lại tăng 32% so với cùng kỳ, đạt khoảng 163 nghìn tỷ đồng. 

Về kênh đầu tư bất động sản, trong năm 2022, bất động sản tiếp tục là kênh đầu tư được quan tâm. Trong 6 tháng đầu năm 2022, thị trường bất động sản trong nước diễn biến tương đối tích cực, thể hiện ở sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Tuy nhiên, từ quý 3, thị trường có dấu hiệu chững lại và phân hóa, chủ yếu là do việc tiếp cận nguồn vốn bị hạn chế và một số vụ việc xảy ra... làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư, nhìn chung, một số vấn đề "căn cơ" của thị trường chưa được giải quyết. Về giá, thống kê của Bộ Xây dựng cho thấy, tới hết quý 3/2022, giá chung cư đang có dấu hiệu tăng, trong khi giá nhà ở, đất nền lại có xu hướng giảm.

Thống kê của đơn vị nghiên cứu thị trường cũng chỉ ra, lợi suất cho thuê nhà phố bình quân tại Hà Nội chỉ đạt 3%/năm trong 8 tháng đầu năm, còn tại TP. Hồ Chí Minh là 2,9%/năm. 

Các mức này đều thấp hơn mức lãi suất gửi tiền tiết kiệm, từ đó cho thấy lợi nhuận khi đầu tư vào thị trường bất động sản hiện không cao và phải đến quý 3 hoặc quý 4/2023 mới có thể dần hồi phục.

Đối với thị trường vàng, giá vàng SJC năm 2022 đã lập đỉnh mới, đạt hơn 73 triệu đồng/lượng vào tháng 3/2022, sau đó giảm nhẹ và đạt 7,15 triệu đồng/lượng tại thời điểm 13/12/2022. Lợi nhuận đầu tư vàng SJC trong năm 2022 rơi vào khoảng 8%, vì vậy cho thấy vàng là một kênh đầu tư an toàn, ổn định (năm 2021 cũng mang lại lợi nhuận từ 8-10%). Tuy nhiên, mức sinh lời chỉ ở mức trung bình và thanh khoản thị trường không sôi động như giai đoạn trước năm 2015.

Triển vọng các kênh đầu tư trong năm 2023

Năm 2023 được dự báo sẽ là một năm có nhiều thách thức cho kinh tế Việt Nam, từ những biến động bên ngoài như xung đột Nga - Ukraine, kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng chậm, rủi ro tài chính - tiền tệ vẫn cao... cho đến các vấn đề nội tại có thể nói đến như áp lực lạm phát, tỷ giá, lãi suất vẫn còn tăng, rủi ro trên thị trường trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản,... Do đó, Viện Đào tạo & Nghiên cứu BIDV dự báo nền kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng khoảng 6-6,5% trong năm 2023 theo kịch bản cơ sở. Bên cạnh đó, lạm phát cũng sẽ cao hơn, dự báo CPI bình quân tăng 4-4,5%.

Trong bối cảnh kinh tế đối mặt với nhiều bất ổn, tiền gửi tiết kiệm sẽ là một kênh đầu tư đáng để xem xét. Cùng với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được dự báo sẽ tiếp tục tăng lãi suất đến hết quý I/2023, từ đó ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất tại Việt Nam trong cả năm tới, ngoài ra, áp lực lạm phát, lãi suất và tỷ giá tăng vẫn còn hiện hữu sẽ khiến lãi suất huy động vốn nhiều khả năng vẫn duy trì ở mức cao trong năm 2023. Đây là điểm tích cực cho các nhà đầu tư, nhưng cũng có thể khiến cho dòng vốn vào các kênh đầu tư khác bị ảnh hưởng, làm thanh khoản sụt giảm và có thể gây ra vòng xoáy suy giảm tại các kênh cổ phiếu, trái phiếu hay bất động sản.
 
Về kênh chứng khoán, về tổng thể, triển vọng của thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn tích cực khi tăng trưởng GDP năm 2023 dù giảm, song vẫn dự báo ở mức cao so với thế giới và lạm phát tiếp tục được kiểm soát. Đợt điều chỉnh này của thị trường cũng khiến mức định giá của các cổ phiếu trở về mức hấp dẫn với các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư dài hạn. Trên thực tế, các nhận định này đã phần nào được thể hiện qua việc tổng giao dịch của khối ngoại trên sàn HoSE đạt hơn 64 nghìn tỷ VND, tăng 5% so với hồi tháng 12/2021.

Quan trọng nhất trong đó là việc khối này đã mua ròng hơn gần 15 nghìn try VND trong tháng 11, qua đó đảo chiều quy mô giao dịch ròng tính từ đầu năm thành mua ròng gần 12 nghìn tỷ VND từ mức bán ròng hơn 3,2 nghìn tỷ VND hồi cuối tháng 10. Có thể thấy, việc xử lý các hành vi sai phạm như thao túng thị trường cũng giúp thị trường chứng khoán trở nên lành mạnh hơn. Do đó, thị trường cổ phiếu hiện tại có thể phù hợp với các nhà đầu tư chấp nhận được rủi ro cao hơn và theo giá trị dài hạn. Nhiều khả năng chỉ số VN-Index sẽ hồi phục nhẹ, tăng khoảng 10-15% trong năm 2023.

Đối với thị trường trái phiếu, việc Nghị định 65/2022/NĐ-CP được ban hành đã phần nào giúp thị trường trở nên an toàn cũng như phát triển bền vững hơn, nhưng cũng cần có lộ trình phù hợp hơn. Ngoài ra, trong năm 2022 vừa qua, các cơ quan quản lý đã quyết liệt trong việc xử lý các vi phạm liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp, qua đó giúp thị trường phát triển một cách bền vững hơn trong dài hạn. Tuy nhiên, do Nghị định 65 đã siết chặt hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, trong khi việc phát hành ra công chúng lại khá tốn kém thời gian và công sức, khiến việc phát hành bị suy giảm mạnh. Bên cạnh đó, quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp cũng khắt khe hơn, khiến số lượng nhà đầu tư cá nhân có thể mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ giảm đi. Để tháo gỡ những khó khăn thời điểm hiện tại và các năm tới, dự kiến Nghị định 65 sẽ được sửa đổi theo hướng cởi mở hơn để tạo điều kiện khôi phục thị trường này trong 1-2 năm tới. Tuy nhiên, đây vẫn là thị trường có nhiều rủi ro, không phù hợp với phần đông nhà đầu tư cá nhân, thiếu sự chuyên nghiệp.

Trong khi đó, với thị trường bất động sản, các chuyên gia nhận định rằng, khó khăn hiện tại của thị trường xuất phát từ khủng hoảng niềm tin do tác động của những vụ việc FLC, Tân Hoàng Minh... Đồng thời, việc giá bất động sản tăng quá cao và người dân không tìm được nguồn vốn tín dụng cũng khiến lượng giao dịch bất động sản giảm từ quý 3/2022. Tuy nhiên, với triển vọng phát triển kinh tế tương đối tích cực, cùng việc các cơ quan quản lý đang quyết liệt xử lý các vi phạm thì kỳ vọng thị trường bất động sản sẽ phục hồi kể từ quý III hoặc quý IV/2023. 

Còn đối với thị trường vàng, trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều bất định, đầu tư vàng sẽ trở nên hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư bởi tính ổn định và an toàn. Tuy nhiên, như đã nêu ở trên, mức sinh lời của kim loại quý này chỉ ở mức trung bình cũng như thanh khoản thị trường vừa phải do Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước kiên định chính sách ổn định thị trường vàng và giảm tình trạng "vàng hóa" trong nền kinh tế.

Sau cùng, phân chia theo khẩu vị rủi ro từ thấp tới cao, các chuyên gia cho biết, kênh gửi tiền tiết kiệm và vàng vẫn được coi là an toàn, nhất là gửi tiết kiệm vẫn hấp dẫn nhiều nhà đầu tư trong bối cảnh lãi suất huy động dự báo sẽ được duy trì ở mức cao trong năm 2023. Còn với bất động sản và chứng khoán có thể tiếp tục là kênh đầu tư hấp dẫn, nhưng mức độ rủi ro sẽ cao hơn. Do đó, nhà đầu tư nên quyết định theo khẩu vị rủi ro, năng lực tài chính cá nhân cũng như mức độ hiểu biết, kinh nghiệm của mình.