Hàng trăm dự án khó khăn, doanh nghiệp bất động sản đứng bên bờ phá sản 

Trên nóng, dưới lạnh 

Theo Báo Đầu tư, có thể thấy, chưa bao giờ thị trường bất động sản tiếp đón nhiều trợ lực về mặt chính sách như hiện nay. Kể từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có 4 công điện, cùng với nhiều nghị quyết, nghị định ra đời với mục tiêu tháo gỡ khó khăn giúp ngành địa ốc phục hồi. 

Ngày 25/5, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà vừa thay mặt Thủ tướng ký ban hành Công điện 469/CĐ-TTg về tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Theo đó, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm những giải pháp trong các nghị quyết, công điện, thông báo đã ban hành; tập trung hướng dẫn địa phương về các quy định thuộc lĩnh vực của mình để giải quyết vướng mắc, không trả lời kiểu né tránh.

Tại TP Hồ Chí Minh, kể từ cuối năm 2022 đến nay lãnh đạo thành phố liên tục tổ chức nhiều cuộc họp định kỳ hàng tuần với các doanh có dự án bất động sản gặp vướng mắc theo tổng hợp của Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA). Tính đến nay, đã có 13 dự án trên địa bàn được Thành phố gỡ vướng pháp lý, cho phép dự án được huy động vốn 50% số lượng sản phẩm nhà ở hình thành trong tương lai.

Tuy nhiên, với hàng trăm dự án vẫn đang gặp khó khăn về pháp lý, thì số lượng dự án được gỡ khó như vậy là rất ít. Là doanh nghiệp có dự án đang phải “xếp hàng” chờ giải quyết, Công ty cổ phần Xây dựng Sài Gòn 5 (Công ty Sài Gòn 5) cũng đang rơi vào tình cảnh bi đát và có nguy cơ phá sản nếu giai đoạn II của Dự án Khu thương mại dịch vụ căn hộ Bình Đăng (Quốc lộ 50, quận 8) không được gỡ vướng.

Dự án này được doanh nghiệp triển khai từ thời còn là doanh nghiệp 100% doanh nghiệp vốn nhà nước, với tên là Công ty TNHH MTV Xây dựng Sài Gòn 5. Vào tháng 4/2019 sau khi dự án hoàn thành 2 tầng hầm, phần móng và chuẩn bị xây phần thân và tiến hành mở bán thì không được Sở Xây dựng cấp phép xây dựng với lý do Sở Tài nguyên và Môi trường chưa cập nhật biến động tên mới của doanh nghiệp thay cho tên cũ trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của dự án. 

Công ty Sài Gòn 5 cho rằng, vướng mắc này rất nhỏ nhưng nhiều năm qua chưa giải quyết được, gây khó khăn và thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp và người lao động. Thậm chí doanh nghiệp này còn đứng trước nguy cơ phá sản, mất vốn của nhà nước tại doanh nghiệp là 360 tỷ đồng định giá lúc cổ phần hóa. 

Theo báo cáo mới nhất của UBND TP Hồ Chí Minh, trong danh mục 36 dự án nhà ở theo công văn do Tổ công tác của Thủ tướng yêu cầu rà soát, thành phố đã chỉ đạo giải quyết 16/36 dự án. Cụ thể, 5 dự án tại quận 7 là Sunriver, Florita, Q7 Boulevard, Sunshine River City, Asiana Riverside; 4 dự án ở TP Thủ Đức là khu cao tầng thuộc The Metropole Thủ Thiêm, Khu đô thị mới Đông Tăng Long, Khu nhà ở Phước Nhân, Chung cư cao tầng tại phường Trường Thọ. 2 dự án tại huyện Bình Chánh là Khu nhà ở Tân Kiên, Khu đô thị Lê Minh Xuân; 2 dự án tại quận 4 là The Artemis II, Lancaster D4; Moonlight Centre Point tại quận Bình Tân; Kingdom 101 tại quận 10 và chung cư Soái Kình Lâm, quận 5. 

20 dự án còn lại, UBND TP Hồ Chí Minh đã giao các sở ngành tiếp tục rà soát pháp lý để tổng hợp, báo cáo UBND TP Hồ Chí Minh xem xét giải quyết cụ thể từng trường hợp một. Các nguyên nhân vướng mắc tại các dự án còn lại như: Thủ tục điều chỉnh quy hoạch xây dựng; xác định giá trị quyền sử dụng đất và gia hạn tiến độ thực hiện dự án; rà soát lại pháp lý dự án,…

Doanh nghiệp “ôm” lãi ngân hàng 

Trong công điện mới ban hành, một trong những chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đó là yêu cầu các địa phương tập trung rà soát những dự án vướng mắc trên địa bàn để kịp thời tháo gỡ, chủ động làm việc trực tiếp với từng doanh nghiệp, từng dự án có vướng mắc hoặc triển khai chậm, xác định rõ nguyên nhân, tháo gỡ ngay các khó khăn; không lạm dụng việc lấy ý kiến các cơ quan trung ương để né tránh trách nhiệm. 

Chỉ đạo này nhằm giải quyết thực trạng hiện nay của nhiều địa phương, khi một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước đang công tác trong lĩnh vực đất đai, tài chính có tâm lý sợ trách nhiệm, sợ vướng rủi ro pháp lý trong thi hành công vụ, nên đùn đẩy, chuyển hồ sơ lòng vòng. 

Theo bà Nguyễn Thái Hà, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Địa ốc Thăng Long cho rằng, khung pháp lý hiện tại không vướng đến mức các doanh nghiệp không thể hoàn thiện được các dự án để kinh doanh, Vấn đề hiện nay là tâm lý của những người thực thi pháp luật. 

“Chúng tôi hiện có 1 dự án đã hoàn thiện thủ tục đất đai, hoàn thành công tác đền bù cho người dân, đã đóng thuế, được cấp giấy phép xây dựng và đã cất nóc. Tuy nhiên, dự án đang triển khai thì hết hạn, nhưng nộp hồ sơ đã 3 năm chưa được gia hạn. Hồ sơ nộp lên bị đẩy đi khắp nơi, trình hết sở này tới ban kia”, bà Hà bức xúc.

Thời gian chờ dự án được gia hạn, công ty vẫn phải vay ngân hàng với mức lãi suất 14 - 15%, thậm chí có những tháng lên tới 16%. Do phải chịu mức lãi suất cao như vậy nên khi bán bất động ra phải tính vào giá vốn khiến bất động sản không thể có giá rẻ. 

Ông Ngô Quang Phúc, Tổng giám đốc Phú Đông Group chia sẻ: “Chúng tôi mong muốn có người cầm trịch để những vướng mắc sẽ được giải quyết rốt ráo, nhất là những khó khăn thuộc thẩm quyền của các địa phương mà lâu nay cán bộ không dám quyết. Thậm chí, nhiều việc đã rõ ràng, nhưng địa phương cũng không làm, mà đi hỏi Trung ương”.