Hãng hàng không Việt từ ông lớn đến tân binh đều rục rịch chạy đua vận chuyển hàng hóa

Nikkei Asia cho biết, vào năm 200, lưu lượng vận tải hàng hóa qua đường hàng không của Việt Nam dự kiến sẽ lên đến 1,52 triệu tấn, so với năm 2021 tăng 17% và cao hơn so với tốc độ tăng trưởng bình quân trong thời gian 30 năm qua (15%/năm). 

Điều này đã diễn ra ở trong bối cảnh nhu cầu vận chuyển hàng hóa ở trong nước cũng như nước ngoài tăng cao khi mà Việt Nam đang củng cố vị trí trong các chuỗi cung ứng trên toàn cầu cho mọi thứ từ đồ điện tử cho đến hàng dệt may. Cũng theo đó, tổng kim ngạch xuất khẩu đã tăng gần 20% lên mức khoảng 336 tỷ USD vào năm 2021. 

Hiện tại, Việt Nam chưa có hãng hàng không chuyên chở hàng hóa. Cũng có rất nhiều hãng hàng không ở trong nước đã thể hiện được tham vọng chiếm lĩnh thị trường nhiều tiềm năng đang nằm trong tay các hãng nước ngoài này. 

Ông lớn hay tân binh đều gia nhập cuộc đua

Vào ngày 9/9 vừa qua, Vietravel Airlines đã vừa ký kết hợp tác đầu tư và phát triển kinh doanh dịch vụ vận chuyển hàng hóa hàng không (VUAir Cargo) với Asean Cargo Gateway (ACG).

Chi tiết, hãng này cùng với ACG đã tiến hành hợp tác đầu tư theo tỷ lệ góp vốn tương ứng là 51% và 49% và mục tiêu chính là nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh hàng hóa cũng như khai thác vận chuyển hàng hóa hàng không và đại lý hàng hóa cho các hãng hàng không ở trong khu vực. 

Như thế, trong năm đầu tiên thì hãng sẽ chú trọng khai thác vận chuyển hàng hóa giữa Việt Nam và các công xưởng lớn Châu Á như Trung Quốc, Malaysia, Indonesia, Thái Lan. Và dự kiến vào tháng 11, việc thuê máy bay cũng sẽ hoàn tất và hãng cũng sẽ có thể bắt đầu chuyên chở hàng ở trên 3 máy bay chuyên dụng đó là B737-800F dành cho cargo.

Cũng từ năm 2021, đại gia hàng hiệu Johnathan Hạnh Nguyễn đã muốn thành lập nên hãng hàng không IPP Air Cargo chuyên vận tải hàng hóa phạm vi nội địa quốc tế. Và dự án này cũng sẽ do Công ty CP IPP Air Cargo làm chủ đầu tư.

Phía IPP Air Cargo cho biết, hãng cũng đã lên kế hoạch vận chuyển khoảng 115.000 tấn hàng hóa vào năm đầu tiên và doanh thu đạt mức 71 triệu USD. Dự kiến đến năm thứ 4 thì doanh nghiệp sẽ có lãi.

Đến thời điểm hiện tại thì việc thành lập IPP Air Cargo vẫn đang được các bộ ban ngành xem xét. Ông Johnathan Hạnh Nguyễn cho biết: “Rất nôn nóng được cấp AOC (chứng chỉ khai thác máy bay) từ Cục Hàng không”. 

Đến thời điểm hiện tại, IPP Air Cargo đã hoàn tất xong thủ tục thuê 4 máy bay B737 800 BCF. Bên cạnh một chiếc xuất xưởng vào ngày 25/7 thì các tàu bay khác cũng đang được lắp ráp và dự kiến sẽ xuất xưởng vào cuối năm 2022. Bên cạnh đó, hãng cũng đã đặt mua 10 máy bay B777 Freigter thân rộng của Boeing với tổng giá trị là 3,5 tỷ USD. 

Và Vietjet Air cũng không đứng ngoài cuộc chơi này. Cụ thể, hãng hàng không giá rẻ này cũng đã nhanh chóng chuyển đổi cấu hình máy bay hành khách sang vận tải hàng hóa cũng như là hãng hàng không đầu tiên được nhà chức trách phê chuẩn giấy phép CPIC (Cargo in Passenger Cabin).

Vào năm 2021, hoạt động vận tải hành khách cũng đã gặp ảnh hưởng. Mặc dù vậy thì Vietjet Air cùng các hãng hàng không khác thúc đẩy kinh doanh hoạt động vận tải hàng hóa. 

Hiện tại có 80% thị phần vận tải hàng hóa bằng đường hàng không của Việt Nam thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài. Có thể thấy, dịch bệnh COVID-19 đã bùng phát khiến cho các hãng hàng không đã phải thúc đẩy khai thác vận tải hàng hóa để có thể bù đắp sự sụt giảm mảng vận tải hành khách. 

Chi tiết, hoạt động vận chuyển hàng hóa của Vietjet Air cũng đạt mức 2.954 tỷ đồng. Trong khi đó thì doanh thu vận chuyển hàng hóa theo chuyến đạt mức 2.654 tỷ đồng và Vietjet Air đã tiếp tục ghi nhận sự tăng trưởng nhanh với mức doanh thu tăng trưởng về hàng hóa ghi nhận đạt trên 200% so với cùng kỳ năm trước. 

Lãnh đạo Bamboo Airways chia sẻ: “Hiện tại, nhu cầu mua sắm trực tuyến cũng tăng, vì vậy, Bamboo Airways sẽ phát triển những máy bay chuyên dụng chở hàng hoá và cho ra đời Bamboo Airways Cargo". 

Và Tổng giám đốc Vietnam Airlines - ông Lê Hồng Hà cũng cho biết hãng cũng đang xây đề án cũng như hoàn thiện đề án thành lập hãng hàng không hành hóa sau dịch bệnh COVID-19. 

Được biết, Vietnam Airlines đã có thời gian 4 năm nghiên cứu với mục đích khai thác vận tải hàng hóa riêng biệt nhưng chưa mang lại hiệu quả. Và việc tổ chức hãng hàng không hàng hóa cũng cần được đảm bảo quy mô đủ lớn bao gồm đội máy bay, mạng bay để có thể khai thác các nguồn hàng, chân hàng dành cho các luồng hàng luân chuyển giữa Việt Nam cũng như các nước ở trên thế giới. 

Và trong dịch bệnh COVID-19 thì hãng cũng đã sử dụng máy bay chở khách để chở hàng và doanh thu vận chuyển hàng hóa đã tăng lên nhanh. Hiện tại thì Vietnam Airlines đã tiến hành xây dựng lịch bay thường lệ chở hàng quốc tế với 30 đường bay cũng như tổ chức hơn 3.500 chuyến bay chở hàng. 

Các hãng nước ngoài đang nắm giữ 88% thị phần

Có thể thấy, phương thức vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không đã đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ hệ thống thương mại trên toàn cầu hiện tại. Ước tính có đến 35% giá trị thương mại toàn cầu được vận chuyển bằng đường hàng không. 

Thông tin từ Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam cho thấy, thị phần vận chuyển hàng hóa quốc tế của cả ba hãng hàng không trong nước bao gồm Vietnam Airlines, Vietjet Air, Jetstar Pacific ghi nhận chỉ chiếm khoảng 12%.

Trong khi đó thì 88% thị phần này đang nằm trong tay 64 hãng hàng không nước ngoài có đường bay đến Việt Nam. Như thế, các hãng hàng không quốc tế như UPS, Fedex, DHL, Cathay Cargo, Airbrigde Carg đang được xem là những đối thủ nặng ký mà các doanh nghiệp ở Việt Nam phải đau đầu để có thể giành được thị phần. 

Nikkie Asia cho biết, các nhà khai thác lớn điển hình như DHL Express của Đức và ANA của Nhật Bản đang ngày càng nhắm đến thị trường Việt Nam. Cụ thể, DHL đang đẩy mạnh các dịch vụ vận chuyển hàng hóa thường xuyên giữa Việt Nam và Mỹ. 

Và mỗi tuần một lần thì một máy bay vận tải Boeing 777 sẽ bay từ Sydney, Australia đến TP. Hồ Chí Minh trước khi bay đến sân bay Chubu ở miền trung Nhật Bản rồi sau đó sẽ là bang Ohio của Mỹ. Theo tìm hiểu, năng lực vận chuyển hàng hóa giữa Việt Nam và Mỹ của DHL sẽ tăng 27% so với trước đây lên mức hơn 940 tấn/tuần.

Trong khi đó thì hãng vận tải ANA Cargo trực thuộc tập đoàn ANA Holdings của Nhật Bản cũng đã bắt đầu đưa vào khai thác dịch vụ vận tải hàng hóa hàng ngày bằng đường hàng không tuyến bay Việt Nam và sân bay Narita vào hồi tháng 3.

Không riêng gì DHL Express của Đức và ANA của Nhật Bản mà các hãng như Korean Air của Hàn Quốc, China Airlines và EVA Air của Đài Loan (Trung Quốc) cũng đã có các chuyến bay chở hàng đến và đi từ Việt nam. Cụ thể, Korean Air chuyên chở các điện thoại thông minh được sản xuất bởi Samsung Electronics từ thị trường Việt Nam đến các thị trường nhập khẩu. 

Có thể thấy, trong khoảng thời gian dịch bệnh COVID-19 diễn biến vô cùng phức tạp thì dịch vụ vận chuyển hàng hóa cũng đã tăng trưởng và từ đó trở thành phao cứu sinh đối với các hãng hàng không. 

Theo ghi nhận, vào cuối năm 2020, công ty giao hàng DHL Express trực thuộc Tập đoàn Deutsche Post AG đã đưa ra dự đoán lượng hàng hóa vận tải cũng như mua sắm trực tuyến sẽ tăng trưởng chưa từng có. Khu vực chứng kiến có nhu cầu cao đột biến chính là Thái Bình Dương. Trong khi đó thì ở thị trường Trung Quốc và Đông Nam Á vẫn đang là nhộn nhịp nhất. 

Cũng nhờ thế mà các hãng hàng không Châu Á đều được hưởng lợi lớn. Cũng theo đó, nhiều công ty đã tiến hành bổ sung thêm hàng hóa vào kho và tăng dự trữ hàng hóa bán lẻ cũng như tốc độ phát triển thương mại điện tử một cách chóng mặt. Đây cũng chính là những yếu tố thúc đẩy vận tải hàng hóa bằng đường hàng không phát triển một cách đột biến. 

Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) dự báo rằng, lưu lượng hành khách hàng không trên toàn cầu trong năm 2022 dự kiến sẽ bằng ⅕ so với năm 2019. Mặc dù vậy thì lượng hàng giá vận chuyển bằng đường hàng không cũng ước tính sẽ cao hơn 11,7% so với năm 2019 đồng thời cũng cao hơn 4% so với năm 2021.