Đất trồng cây lâu năm bị thu hồi thì có được tái định cư không?

Hỏi:

Gia đình tôi đang canh tác trên diện tích hơn 1ha đất trồng cây lâu năm. Tuy nhiên, sắp tới nhà nước sẽ tiến hành thu hồi diện tích đất nói trên để phục vụ cho một công trình trọng điểm quốc gia. Tôi muốn hỏi, khi bị thu hồi diện tích đất trên thì chúng tôi có được tái định cư không? Xin cảm ơn.

(Anh Nguyễn Văn Tuấn, Tuyên Quang).

Trả lời:

Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi tới chuyên mục, nội dung anh quan tâm luật sư Vũ Thị Quyên, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội xin giải đáp như sau:

1. Đất trồng cây lâu năm có được tái định cư không?

Khoản 1 Điều 10 Luật Đất đai 2013 quy định đất trồng cây lâu năm là đất thuộc nhóm đất nông nghiệp, sử dụng vào mục đích trồng các loại cây được trồng một lần, sinh trưởng và cho thu hoạch trong nhiều năm gồm:

- Cây công nghiệp lâu năm: Cao su, ca cao, cà phê, chè, điều, hồ tiêu, dừa…

- Cây ăn quả lâu năm: Bưởi, cam, chôm chôm, mận, mơ, măng cụt, nhãn, sầu riêng, vải, xoài…

- Cây dược liệu lâu năm là cây lâu năm cho sản phẩm làm dược liệu như: Hồi, quế, đỗ trọng, long não, sâm…

- Các loại cây lâu năm khác: Cây xoan, bạch đàn, xà cừ, keo, hoa sữa, bụt mọc, lộc vừng…

Về khái niệm tái định cư, mặc dù pháp luật chưa có quy định cụ thể về khái niệm này, tuy nhiên có thể hiểu tái định cư phương án hỗ trợ, bố trí chỗ ở của Nhà nước đối với người bị thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở.

Theo đó, tại khoản 2 Điều 83 Luật Đất đai 2013 có quy định như sau:

Điều 83. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất

…

2. Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

a) Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;

b) Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm đối với trường hợp thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp; thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ của hộ gia đình, cá nhân mà phải di chuyển chỗ ở;

c) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở;

d) Hỗ trợ khác.

Theo quy định trên, Nhà nước hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân phải di chuyển chỗ ở. Do đó, trường hợp đất bị thu hồi đất đất trồng cây lâu năm thuộc nhóm đất nông nghiệp thì không được hỗ trợ tái định cư.

2. Thu hồi đất trồng cây lâu năm được đền bù thế nào?

Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất như sau:

1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.

Mặt khác, căn cứ khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai thì hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng khi đáp ứng các điều kiện:

Đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm;

Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà chưa được cấp.

Về xác định giá đền bù đất trồng cây lâu năm, hiện nay chủ yếu sử dụng phương pháp hệ số điều chỉnh để tính giá đền bù sau khi thu hồi đất. Công thức tính cụ thể như sau:

Tổng số tiền đền bù đối với đất = Tổng diện tích đất nông nghiệp do Nhà nước thu hồi (m2) x Giá đền bù đất (VNĐ/m2).

Trong đó: Giá đền bù đất (VNĐ/m2) = Giá đất theo khung giá đất x Hệ số điều chỉnh giá đất.

Khung giá đất do UBND cấp tỉnh hoặc tương đương ban hành và thông thường khung giá đất này sẽ được áp dụng theo giai đoạn 5 năm. Để biết mảnh đất đang được áp dụng khung giá nào cần xác định chính xác vị trí và tra trong bảng giá đã được ban hành.

Hệ số điều chỉnh giá đất được UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm có quyết định thu hồi đất chính thức từ cơ quan có thẩm quyền.