Toàn cảnh bức tranh ngành dược phẩm 6 tháng đầu năm 2022: Tăng trưởng nhưng không quá đột biến

6 tháng đầu năm 2022, doanh thu thuần của các công ty dược phẩm ghi nhận tăng trưởng nhưng không quá đột biến

Có thể thấy, tác động của đại dịch COVID-19, ngành dược Việt Nam trong hai năm vừa qua đã gặp không ít khó khăn khi đứt gãy nguồn cung ứng, giá nguyên liệu cũng như vận chuyển tăng cao, cùng với đó là các quy định phòng chống dịch bệnh siết chặt của Chính phủ, thị trường dược phẩm bị trì trệ nặng nề. 

Năm 2022, khi dịch bệnh đã dần đi qua, cùng với việc Chính phủ thúc đẩy hoàn thành bao phủ vaccine, bổ sung gói kích thích kinh tế mới và chuyển sang trạng thái thành sống chung an toàn với dịch, ngành dược cũng được dự báo sẽ từng bước hồi phục trở lại. Và trong 6 tháng đầu năm 2022, hầu như doanh thu thuần của các công ty dược phẩm đang niêm yết trên sàn chứng khoán đã ghi nhận tăng trưởng nhưng không quá đột biến, đều ghi nhận dưới mức tăng 30%. Trong đó, dược phẩm OPC (mã chứng khoán:OPC) - đây là đơn vị báo doanh thu tăng với 26% lên mức 595 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Dược Hậu Giang (mã chứng khoán: DHG), Traphaco (mã chứng khoán: TRA) và Hóa - Dược phẩm Mekophar cũng đã báo mức tăng trưởng hai chữ số, ghi nhận lần lượt là 11%, 19% và 19%.

Thống kê cho thấy, Dược phẩm Vimedimex, Dược Hà Tây (mã chứng khoán: DHT), Dược phẩm TW 25 (mã chứng khoán: UPH) và Dược liệu Pharmedic (mã chứng khoán:  PMC) đều là các doanh nghiệp ghi nhận doanh thu sụt giảm. Trong đó, Vimedimex ghi nhận giảm hơn một nửa về mức 3.707 tỷ đồng chủ yếu là do doanh thu từ phía Công ty TNHH MTV Vimedimex Bình Dương đi thụt lùi. Mặc dù vậy, Vimedimex vẫn được xem là doanh nghiệp dẫn đầu về doanh thu trong 11 đơn vị dược phẩm được thống kê. 

Nếu như xét về lợi nhuận của các công ty niêm yết thì Dược Hậu Giang tiếp tục là cái tên số 1 của ngành. Theo đó, Dược Hậu Giang, Traphaco, Dược phẩm OPC đều có kết quả kinh doanh nửa đầu năm 2202 tích cực với mức tăng trưởng lợi nhuận lần lượt là 21%, 39% và 28%.

Công ty Cổ phần Dược Hậu Giang tiền thân là Xí nghiệp quốc doanh Dược phẩm 2/9 được thành lập vào ngày 02/9/1974. Sau vài lần thay đổi tên gọi và hình thức hoạt động, vào ngày 02/9/2004, Xí nghiệp quốc doanh Dược phẩm 2/9 đã chính thức cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty Cổ phần Dược Hậu Giang. Vào ngày 21/12/2006, cổ phiếu của công ty đã chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán với mã giao dịch là DHG. Với vai trò là một doanh nghiệp dược dẫn đầu cả nước, Dược Hậu Giang đã không ngừng nỗ lực phát huy những thế mạnh sẵn có về hệ thống phân phối sâu rộng cũng như năng lực sản xuất, sản phẩm chất lượng cùng đội ngũ nhân sự chuyên môn cao, kinh doanh hiệu quả. 

Còn đối với CTCP Hóa - Dược phẩm Mekophar (mã chứng khoán: MKP) - đơn vị này đã báo lãi sau thuế tăng trưởng 109% so với cùng kỳ và là doanh nghiệp đạt mức tăng trưởng cao nhất trong các đơn vị được thống kê. Lý do là doanh thu tăng mạnh, trong khi đó giá vốn đã gần như đi ngang so với nửa đầu năm ngoái. Ở chiều hướng ngược lại, Vimedimex, Tổng công ty Dược Việt Nam (mã chứng khoán: DVN), Dược Hà Tây và Dược phẩm TW 25 đều là những doanh nghiệp có lợi nhuận đi lùi so với cùng kỳ năm 2022. Đáng chú ý, Dược phẩm Lâm Đồng sau khi về tay của nhóm Louis đã lỗ đậm hơn 41 tỷ đồng, trong khi đó cùng kỳ lại ghi nhận lỗ 11 tỷ đồng. Lý do là dù cho doanh thu tăng 2% nhưng vẫn phải chịu chi phí tăng mạnh ví dụ như chi phí liên quan đến hoạt động chứng khoán (ghi nhận 11 tỷ đồng) và chi phí trái phiếu (ghi nhận 2,5 tỷ đồng) cùng chi phí bán hàng, quản lý. 

Còn đối với Dược Việt Nam cũng giải trình nguyên nhân lợi nhuận tụt dốc là vì tổng công ty phải trích lập dự phòng các khoản đầu tư ở một số công ty thành viên trong bối cảnh thị trường chứng khoán giảm mạnh về điểm số cũng như tính thanh khoản cùng với khoản lỗ chênh lệch về tỷ giá.

Triển vọng ngành dược vẫn tươi sáng

Cũng trong báo cáo cập nhật ngành dược phẩm, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cũng nhận định triển vọng của ngành vẫn tươi sáng nhờ vào sự cộng hưởng từ các tăng trưởng kênh bán hàng và cơ cấu dân số, mức nền thấp. Hiện nay, các chuỗi nhà thuốc hiện đại ví dụ như Pharmacity, Long Châu, An Khang đang tăng tốc mở mới gần 1.000 cửa hàng thuốc từ đó giúp cho doanh thu kênh OTC (thuốc không kê đơn) tiếp tục được duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ. Song song với 56.000 cửa hàng thuốc truyền thống, Chứng khoán Rồng Việt cũng cho rằng sẽ còn rất nhiều dư địa để các doanh nghiệp dược phẩm đẩy mạnh doanh thu từ kênh bán lẻ. 

Còn đối với kênh ETC (thuốc kê đơn) cũng được kỳ vọng sẽ có tốc độ tăng trưởng ổn định nhờ vào số lượng của các bệnh viện xây dựng mới nhiều hơn. Trong giai đoạn năm 2016 - 2020 cũng đã có thêm 121 bệnh viện mới được xây dựng. Fitch Solutions cũng dự báo doanh thu dược phẩm kênh ETC/OTC trong năm 2022 và năm 2026 đạt lần lượt là 118.000 tỷ đồng/36.700 tỷ đồng và 166.000 tỷ đồng/50.000 tỷ đồng còn tốc độ tăng trưởng kép bốn năm ghi nhận là 9%/7%. 

Trong dài hạn, dân số của Việt Nam cũng có xu hướng già hóa là điều kiện thuận lợi dành cho ngành dược. Đối với những người cao tuổi thì các vấn đề về sức khỏe sẽ xuất hiện nhiều và nhu cầu sử dụng các sản phẩm thuốc cũng sẽ cao hơn đối với người đang ở độ tuổi lao động.

Ngoài ra, thu nhập bình quân đầu người theo thời gian cũng sẽ được cải thiện, tăng trưởng kép trong 5 năm từ 2022 - 2026 đạt 6%. Cũng theo Fitch Solutions, chi tiêu bình quân đầu người dành cho dược phẩm trong năm 2021 ghi nhận 1,5 triệu đồng và dự báo sẽ đạt mức 2,1 triệu đồng trong năm 2026, mức tăng trưởng kép là 7,7% trong thời gian 5 năm tới. 

Dù vậy, ngành dược phẩm cũng phải đối mặt với những thách thức mới như nguyên liệu hoạt tính (API) - vốn dĩ chiếm 51% giá thành sản xuất thuốc nhưng vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài. Và việc nhập khẩu đang gặp khó khăn bởi đứt gãy nguồn cung ứng cùng các biến động về tỷ giá. 

Bên cạnh đó, thuốc ngoại cũng đang chiếm lĩnh kênh bán hàng qua bệnh viện. Giá trị trúng thầu thuốc của kênh bệnh viện đạt mức 15.380 tỷ đồng trong 7 tháng đầu năm 2022, trong đó, thuốc ngoại ghi nhận chiếm 67% và thuốc nội chiếm 33%. Thuốc nội mặc dù có giá thành rẻ hơn nhưng chưa thể cạnh tranh bởi vì chất lượng thấp hơn. Còn trong trung dài hạn, Chứng khoán Rồng Việt cũng đã đánh giá năng lực cạnh tranh của thuốc nội cũng sẽ được cải thiện bởi vì Bộ Y tế đang ưu tiên sử dụng thuốc nội đạt tiêu chuẩn để có thể tiết kiệm chi phí dành cho Quỹ Bảo hiểm y tế xã hội.