TikTok chịu nhiều áp lực lớn

Theo Zingnews, TikTok được xem là ứng dụng thành công nhất ngoài Trung Quốc. Thế nhưng, sự lớn mạnh quá nhanh của nền tảng này lại gây nên những lo ngại từ Mỹ liên quan đến vấn đề bảo mật dữ liệu người dùng.

Là công ty internet Trung Quốc đầu tiên có được thành công trên quy mô này nên TikTok giữ vai trò tiên phong. Thế nhưng, điều này lại khiến nó phải chịu nhiều sức ép lớn.

TikTok gặp khó

Nhiều nhân viên và nhà phân tích khi chia sẻ với SCMP cho biết sự đi lên của TikTok chịu tác động từ nhiều cá nhân quyền lực và chính phủ một số nước theo một cách nào đó, trực tiếp hoặc gián tiếp.

Bởi vậy, ứng dụng với hơn 1 tỷ người dùng đang bị xoáy vào một mạng lưới công nghệ, quyền lực và tiền bạc vô cùng phức tạp. Ngoài ra, công ty mẹ ByteDance cũng chưa sẵn sàng loại bỏ quyền sở hữu của “viên ngọc” này. Một động thái đã biến tương lai của TikTok trở nên vô định chính là việc Mỹ không ngừng nỗ lực cắt đứt mối liên hệ giữa Trung Quốc và TikTok.

Cách đây 2 năm, cựu tổng thống Donald Trump đã nỗ lực buộc công ty mẹ của TikTok bán ứng dụng cho các nhà đầu tư của Mỹ nhưng không thành công. Hiện tại, chính quyền ông Joe Biden đã thực hiện sửa đổi kế hoạch để giải quyết thứ mà họ coi là mối đe dọa an ninh quốc gia từ ứng dụng đến từ Trung Quốc.

Emily Weinstein, thành viên nghiên cứu tại Đại học Georgetown đưa ra nhận định: “Những cuộc thảo luận hiện tại có vẻ như là sự nối tiếp của những gì chúng ta đã thấy dưới thời Tổng thống Donald Trump”.

Không chỉ có Mỹ, nhiều nước khác trên thế giới cũng dành sự quan tâm đặc biệt đối với TikTok vì lo ngại về vấn đề an ninh quốc gia. TikTok và nhiều ứng dụng khác đến từ Trung Quốc đã bị cấm tại Ấn Độ sau cuộc đụng độ tại biên giới giữa 2 nước vào năm 2020.

Anh, EU hay Úc cũng không nằm ngoài danh sách. Thượng nghị sĩ James Paterson đã nhấn mạnh ở cuộc phỏng vấn với tờ The Australian rằng nên xem xét một lệnh cấm trong trường hợp chính phủ Australia không thể giải quyết những lo ngại liên quan đến TikTok về vấn đề an ninh.

Trước khi đắc cử, Thủ tướng Anh Liz Truss cũng từng khẳng định rằng sẽ đàn án các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc và TikTok là một trong số đó. Theo cơ quan bảo vệ dữ liệu của Ý, ứng dụng này có thể đã vi phạm quy tắc của EU về việc quảng cáo hướng đối tượng nhưng chưa được người dùng đồng ý.

TikTok và Trung Quốc

Phương Tây tỏ ra nghi ngờ với TikTok là do những mối lo ngại về việc chính phủ Trung Quốc có thể truy cập vào dữ liệu của người dùng bằng ByteDance. Theo Luật Tình báo Quốc gia được Trung Quốc thông qua năm 2017, chính phủ có thể yêu cầu các doanh nghiệp Trung Quốc cung cấp bất kỳ thông tin nào trong đó có cả dữ liệu người dùng quốc tế.

Giới lập pháp Mỹ đã đưa ra nội dung này nhiều lần, ở các phiên chất vấn về mối liên hệ giữa Trung Quốc và TikTok, bất chấp việc ByteDance đã nhiều lần nhấn mạnh rằng họ chưa từng thực hiện điều đó.

TikTok cho biết các máy chủ thuộc sở hữu của Oracle có trụ sở tại Texas sẽ lưu trữ những dữ liệu người dùng Mỹ. Do vậy, bất kỳ quyền truy cập nào của các nhà điều hành ByteDance đối với dữ liệu TikTok đều sẽ đối mặt với một quy trình nội bộ chặt chẽ.

Thế nhưng, BuzzFeed News đã đưa tin về âm thanh bị rò rỉ từ các cuộc họp nội bộ rằng nhân viên tại Trung Quốc đã truy cập vào kho dữ liệu đó nhiều lần. Ứng dụng TikTok được phát triển dựa trên công nghệ cốt lõi giống như phiên bản tiếng Trung của nó là Douyin.

Theo một số dẫn chứng, công ty ByteDance đang làm việc với chính quyền Trung Quốc để đẩy mạnh việc kiểm duyệt nội dung. Công ty này đã cho dừng Neihan Duanzi vào năm 2018 sau khi chính quyền phát hiện đây là nền tảng chứa nội dung “thô tục”. Neihan Duanzi là mạng xã hội chia sẻ những nội dung hài hước.

Các nhân viên TikTok tại Mỹ chia sẻ với tờ Washington Post rằng họ bị gây áp lực bởi hội đồng quản trị tại Bắc Kinh nhằm hạn chế để những nội dung liên quan đến chính trị xuất hiện trên ứng dụng. Theo tiết lộ của The Guardian vào năm 2019, TikTok đã có lần đề nghị kiểm duyệt viên xóa bỏ những video có nội dung “xuyên tạc”, sai lệch về các sự kiện lịch sử.

Báo cáo cho biết: “Chúng tôi khuyên rằng mọi người nên cẩn thận khi dùng TikTok, nhất là khi có mối nguy cơ chính phủ Trung Quốc thu thập hoặc giám sát các dữ liệu thông tin cá nhân”.

Người nắm quyền TikTok

SCMP cho biết cấu trúc thượng tầng chưa rõ ràng của công ty mẹ TikTok chỉ ra rằng Bắc Kinh vẫn đưa ra một số quyết định hàng đầu. Vẫn chưa có lời giải đáp thỏa đáng với câu hỏi về người thật sự đứng đằng sau TikTok là ai. Về mặt giấy tờ, TikTok có nhân viên tại Trung Quốc và được đăng ký tại Quần đảo Cayman.

Hiện nay, CEO TikTok là Shou Zi Chew. Trong bức thư gửi tới cho các nhà lập pháp Mỹ, người này tự nhận mình là "một người Singapore chính gốc". Thực tế cho thấy, ông Chew chỉ bắt đầu nắm giữ vị trí này từ tháng 4 năm ngoái, cách thời điểm TikTok trở thành 1 trong 6 nhóm kinh doanh riêng biệt thuộc ByteDance vài tháng trong bối cảnh công ty đang thực hiện tái cơ cấu.

CEO Chew đã thừa nhận ở bức thư gửi đến các nhà lập pháp Mỹ hồi tháng 6 rằng ByteDance giữ vai trò trong việc tuyển dụng nhân sự cốt lõi tại TikTok.

ByteDance được thành lập bởi Zhang Yiming vào năm 2012. Ông Yiming đã rời vị trí này vào năm ngoái, chỉ vài tháng sau khi từ chức. Thế nhưng, một nhà đầu tư lâu năm của ByteDance cho biết CEO ByteDance hay các nhà đầu tư đều thừa nhận rằng tiếng nói cuối cùng liên quan đến những quyết định lớn của TikTok vẫn thuộc về ông Yiming.

Người giấu tên này cũng đã ngầm ám chỉ về ông chủ thật sự của TikTok rằng có một sự nhận diện cơ bản giữa ông chủ thực sự và người được thuê.