Mức định giá 1,7 tỷ USD của Bách Hóa Xanh: Thị trường bán lẻ Việt Nam có đang ở thời điểm vàng?

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, vào ngày 27/9, tờ Reuters đã dẫn nguồn tin độc quyền cho hay, quỹ đầu tư quốc gia Singapore GIC, cùng với một số tên tuổi Thái Lan đang trong quá trình tranh mua 20% cổ phần Bách Hóa Xanh của Đầu tư Thế giới Giới Di Động (mã chứng khoán: MWG).

Đối với thương vụ này thì Bách Hóa Xanh đã được định giá ở mốc 1,7 tỷ USD. Trước đó vào cuối tháng 8, theo Reuters, MWG đã tự định giá Bách Hóa Xanh ở mức 1,5 tỷ USD, sau khi thuê cố vấn tài chính cho thương vụ bán cổ phần. 

Bán lẻ Việt Nam có đang ở thời điểm vàng

Ở trong quá khứ, thị trường Việt Nam đã không thiếu đi những đơn vị bán lẻ được định giá tỷ USD. Ví dụ như vào năm 2019, GIC đã từng mua lại hơn 16% cổ phần của WinCommerce (đây chính là đơn vị vận hành chuỗi WinMart/WinMart+) và đưa giá chuỗi bán lẻ này vượt mức 3 tỷ USD.

Hay như từ năm 2016, Casino Group (Pháp) đã bán Big C Việt Nam cho Central Group - đây là một tập đoàn đến từ Thái Lan. Casino cũng cho biết, giá trị doanh nghiệp của Big C Việt Nam khi đó đạt mức 1 tỷ euro (hơn 1 tỷ USD). 

Vậy thì điều gì đã làm nên sức hấp dẫn của thị trường bán lẻ hiện đại ở Việt Nam?

Trong báo cáo mới đây nhất của JPMorgan cho thấy, Việt Nam đang ở thời điểm vàng của tăng trưởng tiêu dùng nhanh và thương mại hiện đại. Đây chính là một trong những động cơ thúc đẩy định giá thị trường của các công ty thuộc ngành hàng tiêu dùng trong thời gian nhiều năm tới. 

Thị trường lớn với dân số là gần 100 triệu người, trong đó một nửa dưới 32 tuổi, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng GDP bình quân đầu người 7,1% CAGR từ năm 2017, vào năm 2022 lên đến hơn 4.000 USD - đây chính là mức cao nhất trong số các nước ASEAN. 

Và tầng lớp trung lưu gia tăng nhanh chóng cũng chính là một yếu tố mà các nhà đầu tư đặt cược vào thương mại hiện đại của Việt Nam. Theo dữ liệu từ Knight Frank cho thấy, số lượng người Việt có giá trị tài sản ròng cao (có tài sản trên 1 triệu USD) đã tăng 70,8% ở trong giai đoạn 2017 - 2022 và cũng dự báo tăng 60,4% trong giai đoạn 2022 - 2027. 

Các chuyên gia cho biết, nền kinh tế Việt Nam đang phát triển nhanh, tốc độ đô thị hóa tương đương với Trung Quốc và Ấn độ trong năm 2010 tuy nhiên mức độ thâm nhập của bán lẻ hiện đại còn thấp, chỉ khoảng 12% so với các nước thành viên ASEAN từ 20% đến 45%.

Chính vì thế, với những yếu tố kể trên thì vào năm 2022, Colliers đã đánh giá Việt Nam là một trong những thị trường bán lẻ hàng đầu, hấp dẫn nhất trên toàn cầu. Colliers cũng cho biết, với tiềm năng nhiều hứa hẹn thì các ông lớn như Central Retail, AEON, Lotte,… cũng đều đang có kế hoạch mở rộng quy mô và tăng độ phủ tại đây.

Thị trường bán lẻ - miếng bánh nhiều người tranh

Vào hồi cuối năm 2022, Trưởng phòng Dịch vụ Bán lẻ, Colliers (Việt Nam) - bà Trang Đỗ cho biết, tiềm năng không đồng nghĩa với thành công cho tất cả. Đối với các nhà bán lẻ thì gia nhập cuộc chơi và lớn mạnh ở trên thị trường Việt Nam không hề dễ dàng. 

Và trên thực tế, thị trường bán lẻ hiện đại ở Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh vô cùng gay gắt từ các ông lớn ngoại cho đến doanh nghiệp nội. 

Vào tuần trước, Lotte Group đã khai trương tổ hợp thương mại giải trí Lotte Mall West Lake Hà Nội với tổng vốn đầu tư lên đến 600 triệu USD, quy mô là 354.000m2 sàn - tương đương với 50 sân bóng đá. Lotte cho biết, quy mô sàn như thế này là chưa từng có trong bối cảnh tập đoàn đang chú trọng vào thị trường Việt Nam sau khi rút khỏi thị trường Trung Quốc. 

Đến thời điểm hiện tại thì Lotte Group đã đầu tư khoảng 5 tỷ USD vào Việt Nam. Tập đoàn này cũng đang có khoảng 270 nhà hàng Lotteria cùng với 15 siêu thị Lotte Mart ở đây.

Còn Tập đoàn bán lẻ hàng đầu Nhật Bản - AEON cũng đã coi Việt Nam là thị trường trọng điểm. Chủ tịch Akio Yoshida cũng cho biết trong thời gian sắp tới sẽ phát triển khoảng 20 trung tâm thương mại ở Việt Nam, chú trọng kinh doanh siêu thị, vui chơi giải trí. 

Hiện tại thì AEON cũng đã mở 6 trung tâm thương mại ở các tỉnh, thành phố lớn của Việt Nam như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Huế, Hải Phòng,... Và đến nay, Việt Nam chính là nước được AEOn đầu tư lớn nhất trên thế giới với hơn 1,18 tỷ USD.

Còn Central Retail - là ông trùm bán lẻ Thái Lan sở hữu loạt chuỗi cửa hàng GO!, Nguyễn Kim, Tops Market hiện tại cũng đang tăng tốc đầu tư vào Việt Nam. Vào đầu năm nay, Central Retail đã công bố khoản đầu tư giá trị 1,45 tỷ USD trong thời gian 5 năm tới vào Việt Nam. Và ở trong giai đoạn 2023 – 2027, Central Retail cũng đã đặt mục tiêu tăng gấp đôi số lượng cửa hàng lên con số 600, có mặt 57/63 tỉnh thành của Việt Nam. 

Đối với những doanh nghiệp nội, đáng kể nhất chính là WinCommerce của tỷ phú Nguyễn Đăng Quang. Và theo như số liệu mà doanh nghiệp này tự công bố cho thấy, hệ thống WinMart/WinMart+ và Win hiện tại đang chiếm 50% thị phần bán lẻ hiện đại ở Việt Nam và xét theo quy mô. 

Cũng trong thời gian nửa đầu năm, WinCommerce đã mở thêm 152 cửa hàng WinMart+ và hai siêu thị WinMart mới từ đó nâng tổng số điểm bán lẻ lên đến 3.511 địa điểm trên toàn quốc. Cũng trong năm nay, ban lãnh đạo Masan cũng đã đặt mục tiêu sẽ mở rộng thêm khoảng 800 - 1.200 số lượng địa điểm siêu thị mini. 

Còn đối trọng của WinCommerce chính là Bách Hóa Xanh của ông Nguyễn Đức Tài. Tính đến hết tháng 8 thì chuỗi này đang có 1.706 cửa hàng, chủ yếu ở khu vực phía Nam. Bách Hóa Xanh cũng đã có một khoảng thời gian đi chậm bởi những vấn đề về vận hành và logistics,... và khiến cho công ty này phải tạm dừng mục tiêu mở mới trong năm nay để cải tổ. 

Emart là nhà bán lẻ Hàn Quốc cũng đã không giấu diếm được tham vọng ở thị trường Việt Nam. Công ty nhượng quyền độc quyền cho Thiso Retail (thuộc Thaco Group) để tiến hành phát triển hệ thống siêu thị với mục tiêu là 20 siêu thị trong thời gian 5 năm, doanh thu vào năm 2023 đạt 1 tỷ USD.