Lũy kế 10 tháng năm nay, xuất khẩu cà phê đạt kỷ lục gần 3,3 tỷ USD

Cà phê là một trong những dấu ấn đậm nét trong bức tranh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam 10 tháng đầu năm nay với kim ngạch thu được về đã tăng 33,7% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 3,3 tỷ USD.

Tăng cả về lượng và trị giá

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong tháng 10 đạt 79.833 tấn, trị giá 206,9 triệu USD. Theo đó, so với trước, con số này đã giảm 13,7% về lượng và giảm 8,5% về trị giá.

Tuy nhiên, xuất khẩu cà phê nếu tính chung cả 10 tháng vẫn đạt mức tăng trưởng 10,8% và tăng 33,7% lần lượt về lượng và trị giá so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 1,4 triệu tấn, với giá trị lên tới gần 3,28 tỷ USD. Theo đó, dù mới hết tháng 10 nhưng cà phê của nước ta đạt kim ngạch xuất khẩu vượt 0,2 triệu USD so với mức 3,07 tỷ USD của cả năm ngoái.

Ghi nhận sản lượng và giá bán đều ở mức cao nhất trong nhiều năm gần đây, năm 2022 được coi là một năm khá thành công của ngành cà phê Việt Nam. Theo đó, cà phê Việt vẫn giữ vị thế số 2 toàn cầu về xuất khẩu, chỉ sau Brazil.

Đối với thị trường xuất khẩu, xuất khẩu cà phê của Việt Nam 10 tháng năm nay tới các thị trường lớn như Nga, Anh, EU, Úc, New Zealand đều ghi nhận tăng vì nhu cầu tiêu dùng hồi phục trở lại, chuỗi cung ứng ở một số quốc gia sản xuất lớn gián đoạn và nguồn cung toàn cầu bị thắt chặt và chi phí logistics tăng cao. 

Trong tổng lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam, riêng thị trường EU chiếm 38,7% trong 10 tháng qua khi ghi nhận khối lượng đạt 551.610 tấn, trị giá 1,2 tỷ USD, tăng 19% về lượng và tăng 43,4% về trị giá khi so sánh với cùng kỳ năm trước.

Ngoại trừ lượng cà phê xuất sang Đức giảm 9,4%, các thị trường khác tại khu vực EU đều tăng đáng kể như Italy tăng 8,9%, Hà Lan tăng 2,5 lần, Bỉ tăng gấp 2,2 lần, Tây Ban Nha tăng 37,3%.

Thế nhưng, tại Liên minh châu Âu, lạm phát tăng cao đã gây nên lo ngại về triển vọng tiêu thụ cà phê ở khu vực này. Theo dữ liệu tổng hợp của Eurostat, giá cà phê trung bình ở EU trong tháng 8 năm nay cao hơn 16,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đối với những người có thói quen uống cà phê với sữa hoặc đường, chi phí có thể cao hơn vì giá sữa tươi nguyên kem ở EU bình quân tăng  24,3% so với cùng kỳ năm ngoái, giá đường tăng tới 33,4% và giá sữa tươi ít béo tăng 22,2%.

Eurostat cho biết mức tăng giá cà phê cao nhất là ở Phần Lan là 43,6%, sau đó là Litva tăng 39,9%, Thụy Điển tăng 36,7%, Estonia tăng 36,4% và Hungary tăng 34,3%.

Ngoài EU, một số quốc gia khác như Anh, Nga, Ấn Độ, Úc cũng gia tăng lượng cà phê nhập khẩu từ Việt Nam trong 10 tháng năm nay. Đáng chú ý, so với cùng kỳ năm ngoái, lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam sang Mexico tăng gấp 38 lần khi đạt 23.360 tấn.

Mặt khác, sản lượng xuất khẩu cà phê sang thị trường Nhật Bản, Mỹ, Angieri, Trung Quốc hay Philippines lại ghi nhận xu hướng giảm.

Vào vụ thu hoạch, cà phê dần xuống giá

Giá xuất khẩu trung bình cà phê của Việt Nam trong tháng 10 thiết lập mức đỉnh 2.591 USD/tấn, tăng hơn 6% so với tháng trước, cũng tăng 18,4% so với cùng kỳ. Đó là mức giá cao nhất có được trong hơn 13 năm qua.

Giá xuất khẩu cà phê tính tổng 10 tháng đạt bình quân 2.300 USD/tấn, tăng 20,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thế nhưng, giá cà phê trong nước và thế giới thường xuyên điều chỉnh giảm từ cuối tháng 8 đến nay vì thời tiết thuận lợi ở Brazil giúp triển vọng về nguồn cung tăng lên, trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ có thể giảm vì nền kinh tế thế giới đang trong tình trạng bất ổn.

Giá cà phê ở các tỉnh Tây Nguyên đã liên tục đi xuống khi vụ thu hoạch mới bắt đầu. Giá cà phê nhân xô tính đến ngày 13/11 được mua với mức giá 40.000 – 40.500 đồng/kg, giảm hơn 14% (tương ứng giảm 6.200 – 6.600 đồng/kg) so với thời điểm cách đây một tháng.

Trong khi đó, giá cà phê trong nước đã giảm khoảng 20% và hiện ở mức thấp nhất tính từ tháng 2 năm nay nếu so với mức đỉnh gần 51.000 đồng/kg đạt được hồi cuối tháng 8.

Ở thị trường thế giới, tại London, giá cà phê robusta giao tháng 1/2023 có mức giá 1.836 USD/tấn, giảm 16% so với cách đây một tháng. Tại New York, giá cà phê  arabica giao tháng 12/2022 giảm 12,5% khi đạt 170,1 US cent/pound.

Vừa qua, ngân hàng Rabobank đã đưa ra dự báo về sản lượng cà phê Brazil. Theo đó, trong niên vụ 2023-2024, sản lượng có thể tăng ít nhất 8% đạt mức 68,5 triệu bao (loại 60 kg/bao), nhờ thời tiết thuận lợi, với mưa nhiều nên cây cà phê có điều kiện để phát triển tốt.

Nông dân trồng cà phê của Brazil dự kiến năm nay sẽ sản xuất 63,2 triệu bao cà phê, gồm 40,1 triệu bao arabica và 23,1 triệu bao robusta, phần lớn sẽ được dùng để làm hỗn hợp cà phê hòa tan.

Theo dự báo của Rabobank, xuất khẩu cà phê trong năm tới của Brazil ước đạt khoảng 42-43 triệu bao, tăng so với con số 40 triệu bao của năm nay. Theo Reuters, dự kiến, tiêu thụ nội địa của nước này cũng sẽ tăng khoảng 500.000 bao, tương đương mức tăng trưởng khoảng 2%.

Mặt khác, lạm phát và lãi suất cao hơn ở Mỹ và châu  u, cùng với đà tăng giá của đồng USD đang gây ra lo ngại lớn hơn về triển vọng tiêu thụ cà phê trên toàn cầu trong năm tới.