Luôn có sẵn 1 - 2 tỷ USD và khách hàng có thể uống cà phê thay cho việc rút tiền, liệu Starbucks có phải là một “ngân hàng bí mật”?

Theo Nhịp sống thị trường, sở hữu chuỗi hơn 34.000 cửa hàng trên khắp thế giới, Starbucks là chuỗi cà phê hàng đầu toàn cầu. Tuy nhiên điều ít ai biết là Starbucks đang hoạt động tương tự như một ngân hàng. Đây là “bí mật” mà thương hiệu này chưa từng tiết lộ trên truyền thông. 

Câu chuyện về hãng cà phê lớn nhất thế giới

Starbucks thành lập từ năm 1979 với tư cách là một công ty bán hạt cà phê và được quản lý bởi ba cá nhân là Jerry Baldwin, Zev Siegl và Gordon Bowker, trụ sở được đặt tại Seattle.

Vào năm 1982, Howard Schultz khi đó mới 29 tuổi giữ chức Giám đốc bán lẻ và tiếp thị của Starbucks đã không đồng tình với chiến lược của các nhà sáng lập. Năm 1985, Howard cùng với các nhà đầu tư của mình lập tức mua lại Starbucks để tập trung cho hoạt động bán lẻ và mở quán phục vụ cà phê thay vì chỉ bán hạt cà phê thô.

Trong vòng 5 năm kể từ khi Howard trở thành ông chủ của Starbucks, thương hiệu này liên tiếp khai trương 140 cửa hàng và tới năm 1992 được niêm yết trên sàn chứng khoán. Nguồn vốn từ thị trường chứng khoán đã giúp Howard đẩy nhanh kế hoạch mở rộng kinh doanh. Năm 1996, cửa hàng thứ 1.000 của Starbucks chính thức hoạt động và đạt 2.500 cửa hàng trong 3 năm tiếp theo. 

Từ năm 2000 đến năm 2007, thương hiệu này gần như phủ sóng toàn thế giới khi đạt tốc độ phát triển “kinh hoàng” - mở 1.500 cửa hàng mới mỗi năm. Câu hỏi đặt ra là tại sao Starbucks lại “lách luật” để hoạt động như một ngân hàng? 

Một ngân hàng sẽ hoạt động như thế nào? 

Nói cách đơn giản, ngân hàng là một tổ chức tài chính cung cấp dịch vụ lưu trữ tiền cho các tập đoàn, cá nhân hay ngân hàng khác. Ở chiều ngược lại thì ngân hàng sẽ trả lãi suất cho những khoản tiền được gửi. 

Để thu về lợi nhuận, ngân hàng cho đối tác vay khoản tiền gửi ở trên với lãi suất cao hơn (lãi suất cho vay) cũng như thu về khoản chênh lệch. Bên cạnh đó, ngân hàng còn sử dụng nguồn vốn tiền gửi cho các mục đích khác như đầu tư, được phân loại dựa trên bảng cân đối kế toán, chẳng hạn: Trái phiếu chính phủ; Chứng khoán nợ; Vay liên ngân hàng; Bất động sản… 

Sau khi biết được cách hoạt động của ngân hàng, hãy nhìn lại chương trình khách hàng thân thiết của Starbucks, có thể thấy nó đang hoạt động như một ngân hàng bí mật. 

Starbucks Rewards

Khách hàng của Starbucks đa phần đã quen thuộc với chương trình khách hàng thân thiết với tên gọi Starbucks Rewards. Theo đó, khách hàng sẽ nạp tiền vào tài khoản Starbucks Rewards thông qua thẻ tín dụng và thẻ quà tặng Starbucks.

Số tiền trả trước trong ứng dụng sẽ được quy đổi thành những cốc cà phê của Starbucks và nhận lại điểm thưởng (còn gọi là Stars). Stars sẽ được sử dụng để đổi lấy đồ ăn, thức uống miễn phí hoặc chiết khấu cho các đơn hàng Starbucks tiếp theo.

Báo cáo quý III/2022 của Starbucks cho thấy, tính riêng thị trường Mỹ đã có 27,4 triệu thành viên Starbucks Rewards hoạt động. Con số này hơn gần gấp đôi so với hồi cuối năm 2017 (14,2 triệu thành viên). Trong một thông báo của Starbucks từ năm 2016 đã tiết lộ rằng, thành viên của Starbucks Rewards chi tiêu nhiều gấp ba lần so với khách hàng thông thường. 

Năm 2022, doanh thu Starbucks Rewards đã chiếm tới 53% doanh thu của các cửa hàng tại Mỹ. Dựa vào danh tiếng cũng như độ phổ biến của Starbucks thì khách hàng không ngại tiêu tiền trong tài khoản Starbucks. Thực tế, báo cáo quý III của Starbucks đã công khai 1,7 tỷ USD được duy trì trong các tài khoản Starbucks Rewards.

Sự giống nhau giữa Starbucks và ngân hàng

Cũng giống với cách mà ngân hàng lưu trữ tiền gửi của khách hàng, Starbucks thu hút được một lượng tiền mặt lớn trong tài khoản Starbucks Rewards. Đáng chú ý là, số tiền này còn lớn hơn lượng tiền mặt mà nhiều ngân hàng nắm giữ. 

Năm 2016, 1,2 tỷ USD tiền gửi của khách hàng được Starbucks nắm giữ, cao hơn 0,78 tỷ USD của ngân hàng Customer Bank và 0,56 tỷ USD của ngân hàng Green Dot Bank.

Nhưng Ngân hàng lại phải trả lãi tiền gửi cho khách hàng, còn Starbucks thì không cần. Những người “nghiện” Starbucks sẵn sàng cung cấp cho thương hiệu này 1,7 tỷ USD với lãi suất 0%. 

Starbucks cũng không cần làm quá nhiều khi 10% số tiền này có thể bị lãng quên hoặc không được khách hàng sử dụng. Trong năm tài chính 2019, công ty “vô tình” thu về 125 triệu USD tiền gửi khách không dùng tới. 

Điều tuyệt vời nhất là, khách hàng của ngân hàng có thể rút tiền bất kỳ lúc nào, nhưng thành viên Starbucks Rewards lại chỉ có thể rút bằng “cà phê”. Mô hình này dường như đã “chiếm dụng” tiền của khách hàng để mang về doanh thu đảm bảo cho công ty.

Tuy nhiên, hiện tại Starbucks vẫn chưa đưa ra bất kỳ kế hoạch tham vọng nào mà chỉ sử dụng Starbucks Rewards như nguồn vốn huy động. Một số chuyên gia chỉ ra rằng, Starbucks hoàn toàn có thể cho vay kiếm thêm thu nhập từ lãi suất, có thể đầu tư dài hạn hoặc mở rộng hệ thống thanh toán di động…

Theo tuyên bố của Giám đốc điều hành Tập đoàn tài chính lớn thứ 3 Hàn Quốc, Starbucks là một ngân hàng không được kiểm soát: “Công nghệ cho phép những công ty như Starbucks trở thành đối thủ của chúng tôi. Họ giống như một ngân hàng không được kiểm soát, không phải chỉ là công ty cà phê đơn thuần”.

Nhìn chung, Starbucks là một chuỗi cà phê nhưng có hoạt động tương tự một ngân hàng với các chương trình khách hàng thân thiết và có khoản tiền gửi khổng lồ. Với quy mô toàn cầu cũng như cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tiên tiến hàng đầu, Starbucks đang tiến tới cơ hội trở thành một fintech tiềm năng, mở ra nhiều nguồn doanh thu bổ sung và các cơ hội mở rộng ra các thị trường khác.