Đảm bảo xuất khẩu bền vững và nâng cao khả năng cạnh tranh cho trái sầu riêng

Theo đó,  có trên 11.000 ha cho thu hoạch với năng suất bình quân là trên 28 tấn/ha và sản lượng trên 312.000 tấn quả cung ứng thị trường trong và ngoài nước. Cũng nhờ ứng dụng khoa học công nghệ mà trái sầu riêng được nâng sức cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu. 

Sầu riêng mang lại hiệu quả kinh tế cao

Có thể thấy, sầu riêng mang lại hiệu quả kinh tế cao là nguồn nông sản hàng hóa giá trị xuất khẩu lớn và có lợi thế cạnh tranh của tỉnh. Cũng qua khảo sát, có 70 - 80% sản lượng sầu riêng được xuất khẩu chủ yếu vào thị trường Trung Quốc, trong đó có khoảng 20% sản phẩm được chế biến trước khi xuất khẩu. Và với giá bán cao từ mức 60.000 đồng/kg trở lên thì mỗi ha sầu riêng hiện tại cũng cho thấy lợi nhuận hàng tỷ đồng - đây cũng là mức cao trong các loại cây ăn quả đặc sản của tỉnh. 

Toàn vùng cũng được hình thành được 15 hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp kiểu mới và thu hút gần 16.000 thành viên cũng đang tích cực phát huy được vai trò tập hợp nông dân, liên kết sản xuất cũng như giải quyết được đầu ra cho nông sản hàng hóa. Cũng từ đó tạo ra công ăn việc làm cho khoảng 2 vạn lao động nông nghiệp địa bàn vùng kiểm soát lũ. 

Đi đầu ở trong chuỗi liên kết giá trị, Giám đốc Hợp tác xã chuyên canh sầu riêng Ngũ Hiệp (huyện Cai Lậy) - ông Huỳnh Tấn Lộc cho biết: “Hợp tác đã xây dựng chuỗi cung ứng sầu riêng cho các siêu thị Co.opmart, chợ đầu mối và các cửa hàng xuất khẩu nông sản uy tín như Công ty Trách nhiệm hữu hạn Phạm Gia (Tiền Giang), Công ty cổ phần AMEII Việt Nam - Hà Nội chuyên xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản,... Cũng nhờ thế mà hợp tác luôn tiêu thụ sầu riêng cho nông dân giá cao hơn so với thị trường bên ngoài từ 10 - 15% nên người trồng rất phấn khởi”. 

Tại xã Tam Bình - huyện Cai Lậy nhờ vào việc tiên phong trong việc xây dựng vùng chuyên canh sầu riêng hiệu quả cao được công nhận xã đầu tiên của tỉnh đạt chuẩn cũng như ra mắt xã nông thôn mới vào năm 2015. Thị xã Cai Lậy cũng có gần 6.500 ha vườn cây ăn quả và chủ yếu chuyên canh sầu riêng được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới vào năm 2020. 

Cùng với hàng chục nghìn ha sầu riêng chuyên canh thì huyện Cai Lậy đang phấn đấu đến cuối năm 2022 đạt chuẩn và ra mắt huyện nông thôn mới. Đây cũng chính là minh chính về hiệu quả kinh tế xã hội mà vùng chuyên canh sầu riêng sẽ mang lại cho nền nông nghiệp, nông thôn và nông dân ở những địa bàn khó khăn trước đây phía đầu nguồn sông Tiền. 

Tiến hành thâm canh theo hướng GAP

Ông Nguyễn Văn Mẫn - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang cho biết, trong giai đoạn năm 2022 - 2025 địa phương đã giữ cho mình được sự ổn định diện tích hiện có song song với việc tập trung ứng dụng khoa học công nghệ và khuyến khích nông dân thâm canh theo hướng GAP (bao gồm VietGAP, GlobalGAP) cũng như tổ chức lại sản xuất,... gắn với việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp và thích ứng biến đổi khí hậu nhằm mục đích tăng năng suất và chất lượng của sản phẩm, nâng cao được sức cạnh tranh của trái sầu riêng đặc sản ở trên thị trường vừa an toàn và truy xuất nguồn gốc, bảo vệ môi trường sinh thái. Cũng qua đó nâng cao được hiệu quả kinh tế - xã hội cũng như phát triển bền vững cho vùng chuyên canh sầu riêng. 

Cho đến năm 2025, sản lượng ghi nhận khoảng 360.000 tấn quả và có 25% diện tích công nhận an toàn và 50% diện tích được cấp mã số vùng trồng cũng như tỷ lệ sầu riêng xuất khẩu chiếm 70 - 80% sản lượng. 

Ông Nguyễn Văn Mẫn chia sẻ rằng, tỉnh đưa ra các nhóm giải pháp về việc hỗ trợ phát triển sản xuất và chú trọng đến việc chuyển giao khoa học, kỹ thuật giúp cho giảm chi phí đầu tư và nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu hay xây dựng cũng như phát triển hệ thống dịch vụ sản xuất cũng như tiêu thụ sầu riêng gắn với việc xúc tiến thương mại cũng như phát triển thị trường,...

Hơn thế, ngành nông nghiệp cũng đã hướng dẫn cho nông dân về kỹ thuật trồng sầu riêng an toàn VietGap hoặc GlobalGAP, kỹ thuật ủ phân hữu cơ để bón cho cây trồng hay kỹ thuật tỉa cành, tạo tán cũng như xử lý ra hoa rải vụ, tưới phun sương tự động tiết kiệm nước,…

Đến thời điểm hiện tại, ước tính có khoảng 96,3% diện tích sầu riêng được cơ giới hóa khâu tưới nước, so thời điểm cách đây 5 năm (2017) tăng gần 26% và diện tích sử dụng phân hữu cơ đạt trên 91% còn sử dụng nấm Trichoderma.sp trong quá trình chăm sóc ghi nhận đạt gần 66%,... Như thế, mỗi năm có gần 6.800 ha sầu riêng áp dụng kỹ thuật xử lý rải vụ theo như ý muốn đã cho rằng năng suất cao hơn cũng như bán được giá từ đó mang đến hiệu quả kinh tế cao hơn vườn cây chính vụ từ mức 1,7 đến 2,3 lần.

Hơn thế, toàn vùng cũng có gần 200ha và sản lượng của mỗi năm là gần 6.000 tấn đạt tiêu chí VietGap. Cũng theo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Sầu riêng Cai Lậy” cho Hội Làm vườn huyện Cai Lậy - đây là  địa phương có vùng chuyên canh sầu riêng lớn nhất của tỉnh. Điều này cũng đã mở ra một tương lai mới đối với sự phát triển bền vững của cây ăn quả đặc sản cũng đang giúp cho nông thôn vùng lũ Tiền Giang ngày càng giàu đẹp lên. 

Việc xúc tiến thương mại và kết nối cung cầu, mở rộng thị trường xuất khẩu cũng được đẩy mạnh đã tháo gỡ những điểm nghẽn về đầu ra cho vùng chuyên canh sầu riêng. Cũng theo đó thì Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang,… cũng đã chủ động trong việc kết nối cung cầu và tìm kiếm cũng như mở rộng thị trường cho trái sầu riêng thông qua các kênh phân phối lớn ví dụ như siêu thị, trung tâm thương mại (BigC, Co.opmart, Vinmart, Bách Hóa Xanh…), Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines).

Bên cạnh đó thì tỉnh cũng quan tâm và hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã chuyên canh sầu riêng để tìm kiếm cơ hội làm ăn ở các hội chợ kết nối cung - cầu hàng hóa cũng như phối hợp với Cục Xúc tiến thương mại, Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp cũng như hợp tác xã tham gia vào quá trình xúc tiến thương mại quốc gia và quốc tế với mục đích quảng bá và giới thiệu cũng như mở rộng thị trường tiêu thụ trái sầu riêng. 

Song song với đó thì địa phương cũng đã nắm bắt thời cơ khi trái sầu riêng được chấp nhận xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc cũng như các thị trường khó tính khác ở trên thế giới để xuất khẩu chính ngạch. Toàn vùng cũng đã được cấp 2 mã số vùng trồng sầu riêng với tổng diện tích là 100ha. Và tỉnh cũng đang tiếp tục nộp hồ sơ, chờ thẩm định trong những ngày tới 21 hồ sơ với khoảng 1.100 ha. 

Điều đáng mừng đó là tín hiệu vui từ xuất khẩu chính ngạch cũng giúp cho giá sầu riêng trong niên vụ 2022 - 2-23 tăng mạnh. Và hiện tại thương lái thu mua tận vườn sầu riêng vào đầu vụ từ mức 75.000 đến 80.000 đồng/kg. Mỗi ha thì nông dân sẽ lãi ròng trên 1 tỷ đồng nên ai cũng phấn khởi.