Sầu riêng Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc thu về hơn 6 triệu USD

Theo Doanh nghiệp và Kinh doanh, số liệu của Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho thấy, trong tháng 9 năm nay, nước này đã nhập khẩu vào 15.424 tấn sầu riêng. Trong đó, Thái Lan đang chiếm nguồn cung lớn nhất khi có cung cấp tới 14.075 tấn. 

Tuy nhiên, Thái Lan hiện đã không còn là thị trường độc quyền được cấp phép xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc. Vào tháng 9/2022, lần đầu tiên Việt Nam xuất khẩu chính ngạch 1.350 tấn sầu riêng sang quốc gia này với giá trị thu về trên 6 triệu USD, chiếm 9% thị phần nhập khẩu sầu riêng của Trung Quốc. 

Giá sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc trung bình là  4.466 USD/tấn, đây là mức giá để cạnh tranh trực tiếp với sầu riêng Thái Lan (5.033 USD/tấn).

Giới chuyên gia cho rằng sầu riêng Việt Nam đang chiếm nhiều lợi thế để có thể thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường lớn này nhờ những thuận lợi về mặt vị trí địa lý, mùa vụ quanh năm, cũng như đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng Trung Quốc. 

Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) - Ông Đặng Phúc Nguyên khẳng định, với thị trường sầu riêng, Thái Lan hiện tại đã không còn độc quyền tại thị trường Trung Quốc. 

“Thái lan đang lo lắng về việc miếng bánh trị giá 3,5 tỷ USD sẽ bị chia nhỏ, rơi vào tay Việt Nam. Thị phần sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam tại Trung Quốc còn khá khiêm tốn, tuy nhiên với sản lượng, chất lượng hiện tại thì chúng ta hoàn toàn có thể cạnh tranh với Thái. 

Quan trọng nhất vẫn là doanh nghiệp và người trồng phải có uy tín và đảm bảo tuân thủ theo quy định của Trung Quốc về an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật…” - Ông Đặng Phúc Nguyên nhìn nhận. 

Ngay khi Việt Nam chính thức tham gia vào đường đua xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc thì Thái Lan đã có động thái mới. Theo đó, họ tăng cường kiểm tra chất lượng sầu riêng xuất khẩu tới Trung Quốc và nâng tỷ lệ chính của loại quả này nhằm tăng  sức cạnh tranh, đáp ứng tối đa thị hiếu của người tiêu dùng Trung Quốc. 

“Việc Thái Lan tăng tỷ lệ chín của sầu riêng xuất khẩu tới Trung Quốc đang tạo ra thách thức cho Việt Nam trên khía cạnh logistics. Tuy nhiên, Thái Lan có công nghệ bảo quản hiện đại, cấp đông cả quả hoặc múi sầu riêng bằng chất nitơ lỏng, kỹ thuật này đã giúp cấp đông nhanh hơn và giữ hương vị tốt hơn” - Ông Nguyên cho hay. 

Đại diện của Vinafruit cũng cho rằng, trước đây sầu riêng xuất khẩu của Thái Lan sang Trung Quốc chỉ chín khoảng 75 - 80% vì phải vận chuyển trên quãng đường xa nên múi sầu còn sượng. Trong khi, sầu riêng Việt Nam được thu hoạch khi chín từ 85 - 90%, cùng với quãng đường vận chuyển ngắn và thời gian nhanh nên múi sầu mềm và thơm, rất được lòng khách hàng tại Trung Quốc. 

Trung Quốc vốn là thị trường nhập khẩu sầu riêng lớn nhất toàn cầu với nhu cầu tiêu thụ tăng liên tục trong những năm gần đây. Vào năm 2021, quốc gia này nhập khẩu 821.606 tấn sầu riêng với giá trị 4,2 tỷ USD, tăng gấp 3,7 lần về lượng và tăng 7,6 lần về trị giá so với khoảng 5 năm trước (2017).

Tuy nhiên, trong năm 2022 vì tác động bởi đại dịch Covid -19, nhưng nhiều thành phố lớn của Trung Quốc vẫn phải đóng cửa chống dịch nên nhu cầu tiêu thụ đã bị giảm sút. Cơ quan Hải quan Trung Quốc đưa ra số liệu cho thấy, tính tới hết tháng 9, lượng nhập khẩu sầu riêng của nước này đã giảm 10,4% về lượng và 14% về giá trị so với cùng kỳ năm 2021, chỉ đạt tổng là 710.961 tấn với giá trị là 3,4 tỷ USD.

Tờ Bangkok Post đưa tin vào đầu tháng 9, một trạm kiểm dịch thực vật Mukdahan đã yêu cầu xe chở 38 tấn sầu riêng chuẩn bị xuất khẩu sang Trung Quốc qua Lào đã phải quay đầu vì không đủ tiêu chuẩn. Đợt hàng này đều là những quả sầu riêng chưa chín và bị nhiễm sinh vật gây hại. Bên cạnh đó, chính quyền Thái Lan cũng đã phát hiện và xử phạt nặng đối với một số thương nhân gian dối trong xuất xứ hàng hóa.

Trước bối cảnh nhiều quốc gia châu Á như Việt Nam, Lào, Malaysia, Campuchia và Philippines cũng tìm cách tiếp cận thị trường Trung Quốc thì những sự việc trên sẽ gây đe dọa tới uy tín và vị trí ngôi vương về sầu riêng của Thái Lan.

Qua trao đổi, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) - Đặng Phúc Nguyên khẳng định với mảng sầu riêng thì Thái Lan hiện đã không còn độc quyền trên thị trường Trung Quốc. 

Gần đây quốc gia này có động thái kiểm tra rất gắt gao với các lô hàng xuất khẩu tới thị trường tỷ dân này về cả chất lượng, mã số vùng trồng hay cơ sở đóng gói… không để sản phẩm kém chất lượng gây ảnh hưởng tới uy tín sầu riêng Thái Lan. 

Bên cạnh đó, Thái Lan cũng bắt đầu đưa ra khuyến cáo và hướng dẫn người dân thu hoạch sầu riêng vào đúng thời điểm để làm sao khi tới tay người tiêu dùng Trung Quốc thì quả sẽ chín mềm, dậy mùi thơm và phù hợp thị hiếu khách hàng tại thị trường này.

“Những ai cắt trái non quá sẽ bị phạt, thậm chí phải chịu truy tố trách nhiệm hình sự. Họ đang làm rất gắt nhằm bảo vệ thương hiệu sầu riêng Thái Lan” - Ông Nguyên cho hay. 

Nguyên nhân của việc chính quyền nước này phải có những động thái mạnh hơn và kịp thời phát hiện sản phẩm kém chất lượng vì ngành sầu riêng đang mang lại cho họ kim ngạch xuất khẩu siêu khủng.

Có thể thấy, thị trường Trung Quốc đã mở rộng cho sầu riêng Việt Nam. Dự kiến vào đợt chính vụ tháng 3 - 7/2022, sản lượng sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc rất cao, nhất là khi hạn hán tại đây đã ảnh hưởng tới vùng trồng cây ăn trái của họ.