Kỷ nguyên xe điện sắp bùng nổ, vị thế “ngôi vương” sản xuất ô tô Đông Nam Á thuộc về quốc gia nào?

Theo Nhịp sống thị trường, Thái Lan đang cố gắng để giữ được vị trí “Detroit của châu Á”. Trong khi đó, bằng cách tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có để bứt tốc trong cuộc chuyển đổi toàn cầu sang xe điện và các phương tiện dùng năng lượng mới, Indonesia đang dần thu hẹp được khoảng cách về sản xuất ô tô.

Thông qua hội nghị thượng đỉnh G7 mới đây tại Hiroshima (Nhật Bản), Tổng thống Indonesia Joko Widodo đã xem đó như một cơ hội để vận động các nhà lãnh đạo thế giới đưa ra các khoản đầu tư liên quan đến xe điện. Có thể thấy, ông Widodo đang tích cực quảng bá đất nước của mình trong khi đối thủ Thái Lan lại bận rộn với việc thành lập chính phủ mới.

Công ty nghiên cứu MarkLines cho rằng vào năm 2022, sản lượng ô tô của Thái Lan đã giảm dần còn 1,88 triệu xe, giảm 23% từ mức cao nhất năm 2013 là 2,45 triệu xe. Lý do chính của sự suy giảm này đến từ động thái dịch chuyển sản xuất khỏi Thái Lan vì đợt lũ lụt lớn vào những năm 2010.

Mặt khác, vào năm 2022, sản lượng của Indonesia lại tăng hơn 30% cùng kỳ khi đạt 1,47 triệu xe. So với Thái Lan, mức sản lượng này đã bằng 80% và con số này có thể tăng lên mức 1,6 triệu xe trong năm nay.

Nếu chỉ tính ô tô du lịch, sản lượng của Indonesia đã vượt qua Thái Lan trong năm 2014 và mới đây còn tăng gấp đôi so với sản lượng của đối thủ.

Indonesia gặp thiên thời, địa lợi

Đối với Indonesia, sự phát triển của thị trường EV toàn cầu là một cơn gió lớn. Họ có một lượng nickel dồi dào nhiều nhất thế giới. Đây là một vật liệu đóng vai trò quan trọng hàng đầu nhằm sản xuất pin EV. Những khoản đầu tư vào Indonesia đang tăng lên nhanh chóng. Hồi tháng 4, chính phủ quốc gia này đã thông báo rằng Volkswagen đang cân nhắc đầu tư vào một dự án sản xuất nickel cùng với Ford.

Chính phủ quốc gia này cũng đã sớm ban hành chính sách ưu đãi cho dòng xe điện, ví dụ như giảm VAT từ 11% xuống chỉ còn 1%. Chính phủ đã đặt mục tiêu đẩy mạnh sản xuất xe điện nội địa với tối thiểu 40% linh kiện nội địa.

Các hãng xe ô tô toàn cầu phản ứng hoàn toàn tích cực. Năm 2022, SAIC-GM-Wuling (Trung Quốc) và Hyundai Motor (Hàn Quốc) đã bắt đầu sản xuất xe điện tại Indonesia và Tesla được cho là sắp đạt thỏa thuận cơ bản để gây dựng cơ sở tại đây.

Cùng với Hyundai Motor, LG Energy Solutions đã xây dựng một nhà máy sản xuất pin, dự kiến bắt đầu hoạt động vào năm 2024. Nhà sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới, CATL của Trung Quốc cũng đã có kế hoạch tạo dựng một nhà máy tại Indonesia.

Thái Lan nỗ lực cạnh tranh vì không chịu lép vế

Vào những năm 1960 khi mà các hãng xe Nhật Bản như Toyota đã bắt đầu sản xuất tại đây và chuỗi cung ứng đã phát triển ngay sau đó, ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan đã bắt đầu hình thành. Nơi này trở thành cơ sở xuất khẩu cho cả thị trường Đông Nam Á, Trung Quốc, Úc và cả châu Phi.

Dẫu vậy, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang chưa thể bắt kịp xu hướng về xe điện. Tại Thái Lan, ô tô Nhật vẫn rất phổ biến và sự hào hứng với dòng xe điện đang tăng dần. Dẫn lời một nguồn tin từ chính phủ Thái Lan, Nikkei cho biết việc các hãng xe Nhật chậm chạp trong việc gia nhập thị trường có thể đang cản trở ngành công nghiệp ô tô quốc gia này.

Tất nhiên, Thái Lan đang không chịu ngồi yên khi đặt mục tiêu 30% ô tô mới sản xuất tại quốc gia này là xe điện vào năm 2030. Vào tháng 2/2022, Thái Lan đã tung ra các ưu đãi lớn, trong đó đáng chú ý nhất là khoản trợ cấp lên tới 4.300 USD cho xe điện sản xuất trong nước. Đối với xe điện chở khách, thuế hàng hóa cũng được giảm từ 8% còn 2%. Xe bán tải còn được miễn thuế vì vốn được ưa chuộng đặt biệt tại Thái Lan.

Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản cho biết một chiếc xe điện Trung Quốc có giá khoảng 1 triệu baht sẽ được giảm 200.000 baht, trong đó có cả giảm thuế và trợ cấp. Askhay Prasad từ công ty tư vấn Arthur D.Little của Mỹ cho biết so với các quốc gia khác, chính sách của Thái Lan hỗ trợ cả việc sản xuất và bán hàng.

Vào tháng 9, ông lớn xe điện BYD của Trung Quốc đã đưa ra thông báo về việc xây dựng một nhà máy xe điện tại tỉnh Rayong, thuộc miền Đông Thái Lan. Qua đó, đánh dấu lần đầu tiên hãng sản xuất xe ô tô này chấp thuận xây dựng một cơ sở sản xuất xe điện chở khách bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc.

Changan Automobile của Trung Quốc hồi tháng 4 đã thông báo rót khoản tiền 9,8 tỷ baht vào một nhà máy EV tại Thái Lan. Great Wall Motor và SAIC Motor cũng có kế hoạch sản xuất xe điện tại quốc gia này.

Chính phủ cũng đã đưa ra chiến lược đầu tư trong 5 năm, và bắt đầu từ năm 2023 gồm miễn thuế việc sản xuất xe điện chạy bằng pin nhiên liệu trong 10-13 năm. Các hãng sản xuất nhiên liệu sinh học cũng có đủ điều kiện để được giảm thuế.

Toyota vào tháng 12 cũng đã thông báo sẽ hợp tác với tập đoàn Charoen Pokphand của Thái Lan nhằm sử dụng khí sinh học từ phân gia súc nhằm sản xuất hydro để sử dụng cho các phương tiện dùng pin nhiên liệu.

Bằng cách mở rộng phạm vi tiếp cận, Thái Lan đang nỗ lực để vươn lên vị trí dẫn đầu, không chỉ với xe điện mà còn với những phương tiện sử dụng năng lượng mới nói chung. Cuộc đua này sẽ trở nên hấp dẫn hơn nữa khi có động lực từ sự vươn lên mạnh mẽ của Indonesia.