Giám đốc nhân sự HSBC Việt Nam: “Nếu dùng ChatGPT để viết luận, rõ ràng bạn đã đưa khả năng sáng tạo qua tay AI rồi”

Hiện nay, ChatGPT đang làm mưa làm gió ở trên thị trường và đã thu hút được rất nhiều sự quan tâm. Có nhiều người đã lo ngại rằng ChatGPT sẽ chiếm mất công việc của con người trong mọi lĩnh vực. 

Thị trường lao động trước công nghệ AI?

Bà Trần Thị Nguyệt Oanh, Giám đốc Nhân sự HSBC Việt Nam cho biết, Bộ phận nghiên cứu Toàn cầu của HSBC đã có tương tác với chính ChatGPT và đã đặt câu hỏi về sự ảnh hưởng của AI đối với thị trường lao động. Bên cạnh sự chỉnh chu ở trong cách hành văn cùng với nội dung câu trả lời chatbot này cũng đã đưa ra thú vị và cũng đáng suy ngẫm. 

Trả lời câu hỏi AI sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến thị trường lao động, ChatGPT đã đáp, AI có tiềm năng sẽ tạo ra sức ảnh hưởng lớn đối với thị trường lao động thông qua việc tự động hóa một số nhiệm vụ cũng như quy trình đã dẫn đến con người bị thay thế trong một vài ngành. Và máy móc cùng với các thuật toán sẽ có thể thực hiện một số nhiệm vụ một cách hiệu quả và chính xác hơn con người. Mặc dù vậy thì điều quan trọng chính là AI cũng có thể sẽ tạo ra được cơ hội việc làm mới, cụ thể là ở trong lĩnh vực liên quan đến phát triển cũng như triển khai Ai như chuyên gia dữ liệu, kỹ sư phần mềm, nhà nghiên cứu AU, vận hành, đội ngũ thiết kế AI,...Cũng không phải công việc nào cũng sẽ bị ảnh hưởng, một số việc khó có thể áp dụng tự động hóa bởi bản chất công việc hoặc nhu cầu tương tác giữa con người với con người. Tổng quan, tác động của AI lên thị trường lao động phụ thuộc vào yếu tố như mức độ ứng dụng AI trong các ngành khách hàng, nhiệm vụ cũng như tự động hóa và sự phổ biến của các chương trình giáo dục cũng như đào tạo với mục đích chuẩn bị cho người lao động sẵn sàng cho các công việc ở trong tương lai. 

Và khi được hỏi những công việc nào dễ bị ảnh hưởng bởi AI nhất thì ChatGPT nói rằng không dễ để dự đoán chính xác bởi vì mức độ ứng dụng AI mỗi nơi cũng như mỗi ngành là khác nhau. Dù vậy thì một vài nghiên cứu cũng đã chỉ ra một vài công việc có thể bị ảnh hưởng bởi bản chất công việc cũng như mức độ dễ bị tự động hóa. Những công việc đòi hỏi thể lực cũng như động tác lặp lại cũng dễ bị tự động hóa bởi vì máy móc cũng như robot  thực hiện các nhiệm vụ này hiệu quả, chính xác hơn con người còn ngành nghề phải đưa ra quyết định hoặc cần sự tương tác giữa người với người có thể sẽ ít bị ảnh hưởng. 

Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu của HSBC hỏi ChatGPT đây là cách ứng dụng trí tuệ nhân tạo tốt nhất, Chatbot cho hay AI có tiềm năng để có thể ứng dụng trong rất nhiều ứng dụng và có thể dùng để giải quyết được nhiều vấn đề. Đây cũng chỉ là một ví dụ về tiềm năng của AI trong tương lai, công nghệ sẽ còn tiếp tục tiến hóa cũng như nâng cao và khả năng ứng dụng AI sẽ tiếp tục mở rộng. 

Đâu là điểm sáng?

Có thể thấy, tác động của AI có thể vượt qua sức tưởng tượng của chúng ta, nhất là khi công nghệ này được doanh nghiệp ủng hộ cũng như đón nhận. Ngay cả trước khi chứng kiến những đột phá trong năm 2022 thì hầu hết các doanh nghiệp trên thế giới đều vô cùng kỳ vọng ứng dụng AI vào năm 2025 là một trong những công nghệ được đón nhận nồng nhiệt. 

Trong các năm tới, sẽ có nhiều thay đổi diện mạo thị trường lao động. Tác động dễ thấy nhất đó chính là nâng cao năng suất ở nhiều vị trí, giáo viên có thể bớt thời gian chấm điểm để có thể dành nhiều thời gian chuẩn bị bài giảng hoặc là trao đổi với học sinh. Chuyên gia kinh tế có thể bớt thời gian tìm kiếm dữ liệu hay không cần làm những phân tích đơn giản để có thể chú trọng tìm cách diễn giải dữ liệu. Cũng có thể quy trình sẽ được đơn giản hóa đi nhiều. Như thế, AI cũng có khả năng sẽ thay thế một số công việc cũng như làm thay con người những phần việc kém thú vị. 

Còn trong ngành tài chính - ngân hàng, AI cũng được coi là công nghệ mang tính cách mạnh từ đó giúp nâng cao hiệu suất và thúc đẩy tăng trưởng, hỗ trợ quản trị rủi ro cũng như nâng cao trải nghiệm của khách hàng hơn. Bên cạnh đó, xu hướng đang ngày càng trở nên phổ biến đó là các Contact Centre (trung tâm dịch vụ khách hàng) tiến hành sử dụng chatbot cùng với tổng đài trợ lý ảo (voicebot) để có thể hỗ trợ khách hàng nhanh chóng 24/7.

Và AI cũng hỗ trợ cho các ngân hàng tiến hành phân tích dữ liệu để có thể lắng nghe và thấu hiểu, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng cũng như có thể nâng cao trải nghiệm của họ khi giao dịch qua bất kể kênh nào. Ví dụ như giới thiệu tính năng quét vân tay, giọng nói hay nhận diện khuôn mặt để có thể giao dịch. McKinsey cũng từng ước tính rằng tổng giá trị tiềm năng được tạo ra nhờ ứng dụng AI trong ngành ngân hàng trên toàn cầu có thể đạt đến 1000 tỷ USD/năm thông qua việc giảm chi phí, thúc đẩy doanh thu và khai mở cơ hội kinh doanh mới.

Có thể thấy, những thành quả việc hiệu suất này cũng có thể giúp cho kinh tế trên toàn cầu tăng trưởng cũng như chống lạm phát. AI cũng có thể hướng đến giúp cho chúng ta giảm giờ làm và tăng giờ nghỉ đối với một số công việc, từ đó thúc đẩy chi tiêu. Nếu như nhìn vào dữ liệu giờ làm ở trên thế giới, tiến độ giảm số tuần làm việc cũng đã chứng lại trong khoảng thời gian 1 thập kỷ, thậm chí là có nơi số giờ làm việc còn tăng lên. Cũng trong bối cảnh đó, người lao động còn có xu hướng chọn những công việc có kết quả đầu ra hơn là ký hopwjd đồng cố định số giờ làm. Tiến bộ công nghệ cũng có thể cho phép người lao động ở trong nhiều lĩnh vực dịch vụ cắt giảm giờ làm mà không làm ảnh hưởng đến kết quả đầu ra. 

Những thách thức và trở ngại 

Dĩ nhiên là ứng dụng AI cũng cần được “đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng”. Đến thời điểm hiện tại, việc sinh viên đại học dùng AI để làm luận văn đã làm dấy lên nỗi lo ngại về vấn đề đạo văn cũng như sự trung thực dù cho nội dung AI tạo ra cũng ít khả năng có chất lượng thượng thừa, cực phẩm dù cho thông tin có vẻ đầy đủ, chi tiết cũng như câu cú cũng khá là chỉn chu. Tất nhiên là điều đó cũng có thể làm thay đổi trong tương lai với khả năng học siêu đẳng của máy móc. OpenAI thậm chí cũng đã bắt đầu nghiên cứu cách đánh dấu chủ quyền ở trên những nội dung chính chủ được chatbot của họ tạo ra. 

Và cũng có những vấn đề cơ bản khi mà ứng dụng AI vào một số nhiệm vụ, ví dụ như nhiều câu trả lời của chatbot như ChatGPT sẽ nhuốm màu định kiến tùy thuộc vào cách mà nó được lập trình cũng như một nỗi lo lớn hơn đó chính là những người thiết kế AI có thể nắm giữ quá nhiều quyền năng. Công bằng thì câu trả lời chatbot đưa ra có thể không đúng và cần được kiểm tra độ chính xác. 

Có nhiều người rất băn khoăn liệu rằng AI có thể tạo ra tác động như thế nào đến với số lượng việc làm ở trong nền kinh tế. Tuy nhiên thì câu hỏi chính xác phải là “liệu những vị trí mới sản sinh từ sự phổ biến rộng rãi ứng dụng AI có nhiều hơn số việc làm mất đi bởi vì xu hướng đó hay là không” hoặc là “liệu rằng năng suất cao nhờ AI có thể bù đắp cho tổn thất về việc làm trong một thế giới mà những thị trường  đã phát triển vốn dĩ đã chứng kiến dân số ở trong độ tuổi lao động đang ngày càng thu hẹp dần. Những rủi ro này từng là mối bận tâm khi mà xu hướng tự động hóa lên ngôi nhưng vẫn còn tiếp tục khi mà sóng AI ập đến. 

AI tốt hay là xấu?

Tổng quan, tiềm năng phát triển trong tương lai của AI nhằm mục đích hỗ trợ con người ở trong công việc cũng như nâng cao năng suất rất là lớn. Dĩ nhiên là trên chặng đường đó sẽ có những thách thức cũng như rào cản. AI cũng sẽ làm việc cũng như làm chiếm mất một phần việc làm của con người, tuy nhiên khả năng cao là AI sẽ lấy đi phần nhàm chán, tẻ nhạt cũng như sự lặp đi lặp lại trong công việc của con người. 

Đúc rút lại, bà Trần Thị Nguyệt Oanh, Giám đốc Nhân sự HSBC Việt Nam cho biết, với bản thân đó là việc sẽ xây dựng chiến lược về chuẩn bị năng lực tương lai cho đội ngũ lao động của tổ chức như thế nào. Và xét cho cùng, tiến bộ về công nghệ vẫn nhằm mục đích phục vụ cho con người chứ không phải là chiếm quyền thống trị thế giới. Bà Trần Thị Nguyệt Oanh, Giám đốc Nhân sự HSBC Việt Nam nhấn mạnh: “Nếu như bạn chỉ dùng ChatGPT để viết luận, rõ ràng bạn đã tự đưa khả năng sáng tạo qua tay của AI rồi. Chính vì thế, điều quan trọng là dù ở bối cảnh nào, thời điểm nào, người lao động vẫn cần tự nâng cấp bản thân để có thể đảm bảo đủ khả năng làm chủ máy móc”.