Chuyên gia nói gì khi tăng trưởng quý 1/2023 đạt 3,32%?

Quý 1, tăng trưởng đạt 3,32%

Theo Nhịp sống thị trường, Tổng cục Thống kê vừa ra báo cáo ch quý 1/2023. Tăng trưởng kinh tế trong quý 1/2023 đạt mức 3,32%, CPI tăng 4,18%. TS Nguyễn Trí Hiếu nói rằng, những vấn đề khó khăn trên thị trường trong nền kinh tế đã lộ diện một cách rõ ràng trong năm 2023. Số doanh nghiệp khó khăn, phải đóng cửa và ngừng hoạt động trong thời gian 3 tháng đầu năm đã lên đến khoảng 60.000 doanh nghiệp. Như thế, bình quân một tháng có gần 20.100 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Trong khi đó, trung bình mỗi tháng chỉ có khoảng 11.000 doanh nghiệp ngừng hoạt động. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn. 

Xét về chỉ số giá tiêu dùng (CPI), theo Tổng cục Thống kê vừa công bố, CPI quý 1 tăng 4,18%. Con số này tăng chủ yếu giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao và trong đợt Tết Nguyên Đán vừa rồi, giá cả hàng hóa cũng đã cao hơn so với ngày thường. Trong khi đó thì giá xăng dầu trong nước đã giảm 11.09% so với cùng kỳ năm trước theo như biến động của cả thế giới. 

Tăng trưởng quý 1 đạt mức 3,32%, đây cũng có lẽ không phải là điều đáng lo ngại. Bởi vì trong quý 1, dịp lễ, Tết khiến cho các hoạt động sản xuất kinh doanh chưa được sôi động, thị trường bất động sản, chứng khoán, xuất nhập khẩu không khởi sắc lắm cho nên nền kinh tế đã có phần bị ảnh hưởng. 

Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu  u (ECB) cùng nhiều ngân hàng trung ương khác vẫn đang tiếp tục đà tăng lãi suất dù cho tốc độ tăng đã giảm. Nhận định về điều này, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết, mới đây, FED đã tăng lãi suất và đã thông báo sẽ tiếp tục tăng lãi suất ít nhất 1 - 2 lần nữa từ nay cho đến quý 2/2023. Trong khi đó, Việt Nam mới ra quyết định giảm lãi suất. 

Thực tế cho thấy, lãi suất điều hành vừa rồi Ngân hàng Nhà nước giảm không lãi chính là lãi suất ở trên thị trường 1 cho nên không ảnh hưởng trực tiếp đến lãi suất cho vay. Chính vì thế mà quyết định vừa rồi của Ngân hàng Nhà nước về việc giảm lãi suất điều hành chưa có tác động rõ ràng ở trên thị trường. 

Cũng trong thời gian vừa qua, nhu cầu hạ lãi suất của thị trường là rất lớn bởi vì chỉ có hạ lãi suất, chi phí vốn cho các doanh nghiệp thì mới giảm. Để từ đó, doanh nghiệp mới vay được tiền và sản xuất kinh doanh mới có thể có được lãi. Doanh nghiệp hoạt động tốt, đương nhiên nền kinh tế cũng phát triển tốt theo. 

Cũng chính vì thế, giảm lãi suất chính là vấn đề cốt yếu phải thực hiện, tuy nhiên lãi suất có giảm được hay không lại là một vấn đề khác. Bởi vì giảm lãi suất có thể khiến cho lạm phát tăng lên. Ở trên thế giới, có nhiều quốc gia vẫn đang ở trong xu hướng tăng lãi suất để có thể kiểm soát tình hình lạm phát. Trong khi đó, Việt Nam lại đi giảm lãi suất. Vậy nên, câu hỏi đặt ra liệu rằng chúng ta có thể giảm lãi suất hay không và có nên đi ngược lại với xu hướng toàn cầu hay là không. 

Đối với Ngân hàng Nhà nước thì đây là một bài toán khó, bởi vì khi giảm lãi suất, xu hướng vay tiền sẽ nhiều hơn và khi vay tiền nhiều hơn thì sẽ đẩy lượng tiền vào trong lưu thông để từ đó tăng lạm phát. Hơn thế, khi giảm lãi suất có thể làm tăng tỷ giá, tăng tỷ giá làm tăng giá nhập khẩu hàng hóa. 

Việc điều chỉnh lãi suất ở mức phù hợp cũng sẽ giúp kiểm soát tình hình lạm phát, ổn định tỷ giá và tạo ra sự ổn định cũng như bền vững cho cả nền kinh tế. Chi tiết, Chính phủ và Ngân hàng cần phối hợp chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để có được những chính sách quốc gia phù hợp cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp. 

Còn trong trường hợp lãi suất vẫn cao, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết có lẽ nên đưa ra giải pháp bảo lãnh tín dụng. TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh: “Tôi cho rằng Việt Nam nên có quỹ bảo lãnh tín dụng quốc gia với quy mô rất lớn để bảo lãnh cho các doanh nghiệp đi vay. Lúc này, các doanh nghiệp có thể đi vay với lãi suất thấp”. 

Đối với các ngân hàng, bởi vì có bảo lãnh tín dụng nên họ có thể cho vay mạnh tay hơn với mức lãi suất thấp. Cứ loay hoay ở trong bối cảnh các ngân hàng được yêu cầu phải giảm lãi suất, trong khi đó chính bản thân của họ cũng gặp rủi ro lớn thì họ không thể nào giảm lãi suất được. 

Quý 2, nền kinh tế có khởi sắc?

Năm 2023, nền kinh tế Việt Nam vẫn sẽ đối mặt với nhiều thách thức. TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết đầu tiên chính là sự trì trệ của nền kinh tế. Chi tiết, các hoạt động sản xuất kinh doanh trì trệ bởi vì các thị trường nội địa và quốc tế bị thu hẹp bởi lạm phát tăng. Khi mà lạm phát tăng, mức tiêu thụ cũng sẽ có xu hướng giảm theo. 

Thứ hai đó là thị trường xuất khẩu của chúng ta đang bị giới hạn. Những nước trên thế giới đều ở trong tình trạng phải kiểm soát lạm phát và hầu như các nước phương Tây đều tăng lãi suất để kiểm soát tình hình lạm phát. Chính vì thế, đi vay tiêu dùng trở nên tốn chi phí hơn, vậy nên nhu cầu vay tiêu dùng đã giảm xuống. Để từ đó, sức tiêu thụ của các thị trường lớn như Mỹ, châu  u đã bị giảm đi. 

Chính điều này cũng làm thu hẹp đi thị trường xuất khẩu từ đó làm cho nền kinh tế bị trì trệ. Sức tiêu dùng nội địa cũng đã giảm đáng kể, đáng chú ý là trong lĩnh vực như du lịch, chúng ta chưa thể lấy lại được sự phát triển như trước khi dịch bệnh diễn ra. 

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, chúng ta đều đặt kỳ vọng kinh tế quý 1 là đáy, tuy nhiên không có gì là bảo đảm được điều này. Mặc dù vậy, ông cũng hy vọng rằng tăng trưởng trong quý 2/2023 có thể đi lên với điều kiện mà chúng ta phải tạo ra được các động lực cho tăng trưởng kinh tế. Và một trong những động lực cho tăng trưởng kinh tế rõ ràng nhất đó là đầu tư công. Tất cả những chương trình đầu tư công cũng cần được triển khai một cách đồng loạt và mạnh mẽ để có thể tạo ra động lực cho nền kinh tế. 

Điều tiếp theo cần phải làm đó chính là tăng sức tiêu thụ ở trong nền kinh tế. Vấn đề này quay lại việc làm sao để giảm lãi suất cho vay tiêu dùng thuận lợi hơn. Song song với đó, sản xuất kinh doanh phải được đẩy mạnh để cho người lao động có tiền bởi vì khi người lao động có tiền, mức tiêu thụ nội địa cũng sẽ tăng. Điều quan trọng nữa cần làm đó chính là phải mở rộng thị trường xuất khẩu. 

Đối với tất cả những động lực như thế, hy vọng nửa năm sau của 2023 nền kinh tế Việt Nam có thể vực dậy được. 

Nói về điểm sáng kinh tế năm 2023, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng xuất nhập khẩu trong năm nay vẫn sẽ là một điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam bởi vì ở một mức độ nào đó thì Việt Nam đang thay thế một phần Trung Quốc để cung cấp hàng hóa cho thế giới. Hơn thế, các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam cũng đang được thế giới tiếp nhận một cách rất tích cực. 

Song song với đó, những sản phẩm nông sản và tiêu dùng của chúng ta cũng đang được nhiều thị trường lớn ở trên thế giới vô cùng yêu thích. Hơn thế, lực lượng cũng như sức lao động đều có sự phát triển tốt nhất trong thời gian này. Chuyển đổi số cũng đang được tiến hành đẩy mạnh.  Nhiều nhà đầu tư ở nước ngoài xem Việt Nam chính là điểm đến hấp dẫn. Đây đều là những điểm sáng của nền kinh tế của Việt Nam trong năm 2023.