Người dân TP.HCM vẫn thấp thỏm chờ kết quả khi nộp hồ sơ đất đai trước giờ G

Quyết định 79/2024 của UBND TP.HCM, sửa đổi và bổ sung Quyết định 02/2020 về bảng giá đất mới, có hiệu lực từ ngày 31/10/2024 đến hết ngày 31/12/2025. Theo đó, ngày 30/10 vừa qua là hạn chót để thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định cũ.

Có sự khác biệt trong cách hiểu và thực hiện bảng giá đất mới

Thực tế, ngay sau khi TP.HCM công bố thời điểm áp dụng chính thức bảng giá đất mới, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của nhiều quận, huyện đều phải làm thêm giờ, thậm chí làm cả thứ Bảy và Chủ nhật để xử lý lượng hồ sơ tăng đột biến do tâm lý nộp trước “giờ G” để được đóng tiền sử dụng đất thấp hơn.

Đa số người dân đều kỳ vọng hồ sơ được nộp trước ngày 31/10 sẽ được tính tiền sử dụng đất theo bảng giá quy định tại Quyết định 02/2020. Tuy nhiên, Cục Thuế TP.HCM mới đây đã ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện Quyết định 79/2024 của UBND TP.HCM, gửi đến các chi cục thuế và phòng chức năng liên quan như phòng quản lý các khoản thu từ đất và phòng công nghệ thông tin.

Theo hướng dẫn này, đến cuối ngày 30/10, các chi cục thuế sẽ khóa sổ nhận hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai trên hệ thống liên thông điện tử, đồng thời in danh sách các hồ sơ đủ điều kiện tiếp nhận trong ngày và phối hợp ký xác nhận với cơ quan Tài nguyên - Môi trường.

Cục Thuế cũng nhấn mạnh, về thời điểm tính tiền sử dụng đất và tiền thuê đất (trong các trường hợp như chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất), sẽ tuân theo khoản 3 Điều 155 Luật Đất đai 2024, với ngày hiệu lực của bảng giá đất áp dụng từ Quyết định 79/2024 của UBND TP.HCM.

Điều này đồng nghĩa rằng, những hồ sơ nộp tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ nộp trước 31/10 ít ngày chưa chắc đã được tính thuế theo bảng giá đất hiện hành, mà hồ sơ đó phải được chuyển sang cơ quan thuế trong cùng ngày để kịp thời gian theo quy định của Cục Thuế TP.HCM.

Phân tích rõ hơn về vấn đề này, một lãnh đạo chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tại TP.HCM cho biết, hiện có sự khác biệt trong cách hiểu và thực hiện giữa các bên. Đa phần người dân nghĩ rằng đến ngày 30/10 là hạn cuối để được tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất của Quyết định 02/2020 nếu kịp nộp hồ sơ và có biên nhận theo Quyết định 79. Nhưng ngành thuế lại áp dụng thời điểm tính tiền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai.

Thêm vào đó, khi người dân nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa hoặc các chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai, hồ sơ thường phải chuyển xuống phường, xã để niêm yết công khai, kiểm tra hiện trạng, dẫn đến việc xử lý hồ sơ kéo dài thêm thời gian.

Vì vậy, việc Cục Thuế TP.HCM yêu cầu các chi cục thuế khóa sổ tiếp nhận hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai trên hệ thống liên thông điện tử từ cuối ngày 30/10 sẽ khiến nhiều hồ sơ của người dân nộp trong ngày này, thậm chí là trước đó, khó có thể kịp chuyển sang cơ quan thuế.

Người dân sẽ bị thiệt thòi

Đồng tình, ông Lê Cẩm Nam, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản An Phúc Lộc cho biết, đang có cách hiểu và thực hiện chưa thống nhất giữa ngành thuế và các đơn vị. Cụ thể, người dân hiểu rằng, cuối ngày 30/10 là thời hạn cuối được tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất cũ, nếu kịp nộp hồ sơ và có biên nhận theo Quyết định 79. Trong khi đó, ngành thuế lại hiểu rằng, thời điểm tính tiền sử dụng đất như quy định trong Luật Đất đai. Điều này sẽ gây thiệt thòi cho người dân.

TS. Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường cho rằng, Quyết định 79/2024 của UBND thành phố ban hành ngày 21/10 đã có điều khoản chuyển tiếp, quy định rằng các hồ sơ do cơ quan nhà nước tiếp nhận trước thời điểm quyết định này có hiệu lực (ngày 31/10) sẽ được tính nghĩa vụ tài chính và thuế đất đai theo quy định tại thời điểm nộp hồ sơ.

Do đó, việc Cục Thuế TP.HCM ra văn bản hướng dẫn các chi cục thuế thực hiện Quyết định 79 nhưng lại yêu cầu khóa sổ nhận hồ sơ từ cuối ngày 30/10 sẽ gây ra nhiều lo lắng và khó khăn cho người dân.

Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi cho người dân trong giai đoạn chuyển tiếp, cơ quan thẩm quyền nên thống nhất chốt danh sách các hồ sơ hợp lệ đã nộp trước ngày 31/10 và gửi sang cơ quan thuế giải quyết thông qua cơ chế một cửa liên thông tại quận, huyện. Đối với những hồ sơ không đạt yêu cầu hoặc không đủ điều kiện theo quy định của Luật Đất đai, sẽ được trả lại cho người dân theo đúng quy định.

Trước đó, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM khẳng định, người dân nộp hồ sơ đến bộ phận tiếp nhận trước ngày 31/10 sẽ được tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất cũ, nếu nộp hồ sơ sau ngày 31/10 sẽ áp dụng bảng giá đất mới theo Quyết định 79/2024. Việc luân chuyển hồ sơ là quy trình nội bộ của các cơ quan Nhà nước.

Bên cạnh đó, ông Thắng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính xây dựng và tham mưu ban hành nghị định quy định về miễn, giảm tiền sử dụng đất, dựa trên khoản 2 Điều 157 Luật Đất đai 2024. Nghị định sẽ hướng dẫn miễn, giảm tiền sử dụng đất cho các trường hợp chưa được quy định tại khoản 1 Điều 157, bao gồm cả việc chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân.

TP.HCM sẽ góp ý và đề xuất khung miễn, giảm phù hợp cho người dân khi chuyển mục đích sử dụng đất, trong đó có khu vực nằm trong quy hoạch giải tỏa, nhằm đảm bảo người dân thực hiện quyền lợi một cách phù hợp với tình hình thực tế.