Giác ngộ lời Đức Phật dạy về "lời nói dối": Nói một lời dối gian thì phải bịa thêm mười câu không thật nữa để đắp vào, cần gì khổ như vậy?

Theo Phật giáo, trong 66 điều Đức Phật dạy con người thì Người luôn răn dạy rất nhiều về lời nói dối. Nói một lời dối gian thì phải bịa thêm mười câu không thật nữa để đắp vào, cần gì khổ như vậy? Lương tâm của mỗi người chính là tòa án công bằng nhất của mỗi người, bạn dối lừa người khác được nhưng chẳng bao giờ nổi lương tâm mình. Những người nói dối sẽ phải tự gánh chịu mọi điều. Đức Phật cũng dạy, nói dối chia làm 4 loại đó là vọng ngữ, ỷ ngữ, ác khẩu và lưỡng thiệt. Đây chính là 4 loại nói dối khiến cho bản thân mỗi người tạo gây ác nghiệp. Chính những cách nói này là tội ác mà người nói khiến cho những người xung quanh bị hại hay xa lánh. Chính vì thế, cần phải tránh xa. Cả những người nói dối không ác ý mà chỉ có tính đùa vui cũng gây ra nghiệp quả không tốt bởi vì nó làm cho họ quen với thói xấu đó và khiến cho mọi người xung quanh không tin vào lời nói của họ và dù đôi khi họ nói thật.

Lấy ví dụ, một anh chàng thích trêu đùa người khác. Anh hay nói dối, kiểu như mình bị xe đụng, cháy nhà và mất tiền,... để cho mọi người tin và hốt hoảng. Thế rồi có lần nhà của anh bị cháy thật, khi đi nhờ mọi người giúp cho thì không ai chịu đi. Ngôi nhà bị cháy hoàn toàn chỉ vì anh nói dối quá nhiều. Những người hay nói dối dù chỉ để đùa vui cũng tạo ra được nghiệp ác. Họ cũng khiến cho nhiều người không tin tưởng và dễ bị xếp hạng người lừa lọc, không đạo đức. Cũng có những người do bản thân khiếp nhược, không bản lĩnh nên khi bị ai đó ép buộc đã phải nói dối. Họ nói không đúng sự thật khi bị người xấu ép buộc phải nói dối. Họ nói không đúng sự thật khi bị người xấu ép khai khống hoặc đổ tại ai đó. Việc làm đó cũng khiến cho những người bị họ khai mắc họa. 

Hay có những người bởi vì hám danh, thích địa vị nên khoe khoang. Họ đã nói dối để khiến cho người khác nghĩ mình tài giỏi, thông minh và hơn người,... nhưng đó là sự giả tạo. Đây chính là nghiệp ác tự tạo và chỉ vì sở thích hám danh đem lại. 

Cũng theo kinh Phật, nếu người nào nói dối mình đã chứng Thánh mà chưa có thì mắc tội đại vọng ngữ, sẽ bị đọa vào ba đường ác đó là địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh. Và đó là những tội ác mà cá nhân nào làm phải nhận lãnh. 

Nói dối là không có lợi

Có thể thấy, hệ thống thần kinh của chúng ta có sự liên quan chặt chẽ đến hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Và mọi suy nghĩ, ý thức và cảm giác, xúc cảm của chúng ta đều có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bản thân. Nói một cách đơn giản đó là cơ thể của bạn sẽ hành động theo những gì bạn suy nghĩ. Và khi nói dối, bạn sẽ cảm thấy lo lắng, áy náy hay nói chung là stress về vấn đề nào đó. Lúc này cơ thể bạn sẽ sản sinh ra nhiều loại hóc môn khác nhau ví dụ như cortisol và norepinephrine. Cụ thể, Cortisol sẽ làm giảm thiểu sự sản sinh chất endorphins (hoóc môn hạnh phúc) ở trong cơ thể và sẽ làm tăng lượng đường trong máu và làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Còn chất norepinephrine sẽ kích thích nhịp tim đập nhanh và dẫn đến bệnh cao huyết áp. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu khoa học còn cho rằng, những người thường xuyên nói dối và hay lo âu, suy nhược về thể chất lẫn tinh thần và dễ dẫn đến các chứng viêm loét dạ dày, đau đầu, mất ngủ hay chứng hoang tưởng bộ phận. 

Nói dối sẽ đem lại nhiều tác hại khó lường

Nói dối chính là một thói xấu và là một căn bệnh của con người ngày nay. Nói dối cũng chính là sự không trung thực, hành động đó cũng sẽ làm cho con người không sống thực với chính bản thân của mình và làm mất đi lý trí, sống trong sự giả dối của chính lương tâm mình. 

Và một khi đã nói dối quen miệng thì sẽ trở thành cái tật khó có thể tiêu diệt. Nói dối mà người ta biết được thì kể như mình bị cô lập và không ai muốn thân cận với chúng ta. Tức là nói dối sẽ làm cho uy tín của mình chẳng còn nữa. 

Trong đạo Phật, nói dối tai hại ở trên nhiều mặt. Đầu tiên chính là nói dối ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định của xã hội, nói dối phá hoại đi sự ổn định đó. Con người chỉ có thể sống chung với nhau trong một bầu không khí tin cậy lẫn nhau, tin cậy rằng trong giao tiếp mọi người đều nói thật. Nếu như mọi người nói dối thì đó chính là dấu hiệu của xã hội giải thể và tan rã.

Thứ hai chính là trên bình diện cá nhân, nói dối có tác dụng tai hại đó chính là phản ứng dây chuyền. Tức là lời nói dối này kéo theo lời nói dối khác rồi một lời nói dối khác nữa và có thể là nghiêm trọng hơn cho đến khi bản thân cũng bị bao bọc bởi tấm màn dối trá do bản thân tạo ra. Một con người như thế này càng tách rời xa đích giải thoát và giác ngộ thì ngày càng sa đọa vào vòng tội lỗi và khó có thể gỡ ra được. Một người đã sống không thật với người khác và với chính bản thân mình thì chẳng thể nào tìm đến với sự thật chứ đừng nói đến chứng ngộ sự thật. 

Ngày xưa, khi Đức Phật dạy La Hầu La lấy một cái chậu đựng nước để cho Đức Phật rửa chân. La Hầu La đã vâng theo lời Phật dạy và bưng một chậu nước trong sạch. Khi mà Đức Phật rửa chân xong đã bảo La Hầu La rằng: 

Nước rửa chân này có dùng để uống được không?

La Hầu La trả lời: Kính bạch Đức Thế Tôn, nước rửa chân này không thể dùng để uống được

Đức Phật dạy rằng: Người nói dối cũng như nước rửa chân không thể dùng để uống được

Đức Phật cũng dạy tiếp: Này La Hầu La, hãy đem chậu nước đổ đi

La Hầu La bèn làm theo lời Phật dạy rồi đem chậu vào. 

Đức Phật hỏi rằng:  Cái chậu này có thể dùng để đựng cơm được không?

La Hầu La trả lời rằng: Bạch Thế Tôn cái chậu này không thể dùng đựng cơm ăn được.

Đức Phật lại dạy rằng: Người nói dối cũng giống như nước rửa chân không thể nào dùng được. 

Bởi thế, người phạm giới nói dối thì không bao giờ tu chứng đạo. 

Tuy nhiên vẫn có những trường hợp người nói dối để cứu người hay cứu vật thì không thể nào phạm tội. Trong kinh cũng có kể chuyện tiền thân Đức Phật là một vị Sa Môn, người này đang ngồi thiền trong rừng. Và khi nhà vua và quân lính đi săn, đuổi theo con nai rồi đến chỗ Đức Phật thì lại mất dấu. 

Lúc này họ đã đến hỏi vị Tỳ kheo rằng: "Ông có thấy con nai chạy về hướng nào không?". Vị thầy tu lúc này lẳng lặng không nói gì. Quân lính đã nổi giận la hét rồi lôi thầy tu đến trước mặt nhà tu đến trước mặt nhà vua. Nhà vua lúc này đã lặp lại câu hỏi trên thì sư thầy đáp lại rằng: "Thưa Đại Vương, tôi là kẻ tu hành, giữ gìn giới luật thì không được nói dối và cũng không được sát sanh. Nếu tôi nói không thấy là tôi nói dối, và phạm tội khi quân. Nếu tôi nói thật để Đại Vương giết con nai thì tôi phạm giới sát sanh. Xin Đại Vương tha thứ và cho tôi miễn trả lời câu hỏi này. Nếu Đại Vương bắt tội thì tôi sẵn sàng chịu chết chứ không thể nào trả lời cho Đại Vương được”.