Dự kiến bồi thường gấp đôi diện tích khi cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội 

Theo vietnamnet.vn, nội dung trong dự thảo quy định chi tiết Nghị định 69/2021 nêu, dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư do Nhà nước trực tiếp thực hiện thì hệ số bồi thường (hệ số K) bằng 1 lần so với diện tích căn hộ cũ. Trường hợp căn hộ tái định cư mới có diện tích lớn hơn căn hộ cũ thì chủ sở hữu phải trả tiền cho phần chênh lệch. Mức đóng tiền chênh lệch được tính theo giá trị để đầu tư xây dựng dự án phân bổ đều cho 1m2 diện tích sàn căn hộ tái định cư. 

Như vậy, nếu căn hộ chung cư cũ có diện tích sử dụng hợp pháp là 25 m2, khi Nhà nước xây lại chủ sở hữu sẽ được bồi thường 25 m2 (không phải trả tiền). Căn hộ mới lớn hơn 25 m2, chủ sở hữu phải thanh toán tiền diện tích lớn hơn đó.

Nhà nước chỉ cải tạo chung cư bằng ngân sách trong trường hợp chung cư đó thuộc sở hữu Nhà nước và thuộc diện phá dỡ (do sự cố cháy nổ, thiên tai; do hết niên hạn); không lựa chọn được nhà đầu tư dự án.

Trong trường hợp dự án xây dựng lại chung cư được thực hiện bằng xã hội hóa thì hệ số K không được vượt quá 2 lần diện tích sử dụng hợp pháp. Như vậy, căn hộ 25 m2 khi xây dựng lại thì được bồi thường tối đa 50 m2). 

Dự thảo cũng nêu rõ, căn hộ được đền bù không nhỏ hơn 25 m2, đảm bảo tỷ lệ căn có diện tích nhỏ hơn 45 m2 không vượt quá 25% tổng số căn hộ chung cư. 

Trong trường hợp chủ sở hữu từ chối mua phần diện tích lớn hơn số được bồi thường thì sẽ không được tái định cư tại chỗ và diện tích bồi thường sẽ được trả bằng tiền.
Trường hợp căn hộ mới nhỏ hơn căn hộ cũ thì chủ đầu tư phải thanh toán cho chủ sở hữu giá trị chênh lệch. 

TP Hà Nội đang áp dụng tính hệ số K khi xây dựng, cải tạo chung cư cũ theo Quyết định 48/2008. Chung cư cũ xây lại bởi Nhà nước hay xã hội hóa thì đều có chung hệ số K là 1,3 nhân với hệ số chuyển tầng. Ví dụ, căn hộ cũ ở tầng 1, khi xây mới nếu ở tầng 2 thì sẽ có hệ số chuyển tầng là 0,1; như vậy cứ lên thêm 1 tầng tăng 0,1 cho đến mức tối đa 0,5 (từ tầng 6 trở lên). 

Dự thảo cũng nêu rõ, phần diện tích còn lại sau khi bố trí cho các chủ sở hữu tầng 1 tại chung cư cũ, chủ đầu tư được kinh doanh thương mại để bù đắp kinh phí đầu tư xây dựng dự án, đảm bảo hiệu quả tài chính của dự án. 

Theo thống kê đến năm 2020, TP Hà Nội có 1.579 chung cư cũ, gồm 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư. Bên cạnh đó có 306 chung cư cũ độc lập, được xây dựng từ những năm 1960 - 1994 và trước năm 1954. 

Hà Nội bắt đầu cải tạo các khu chung cư cũ từ năm 2005, nhưng do một số bất cập và sự thay đổi chính sách nên đến nay mới chỉ có 19 dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, chỉ chiếm 1,2% tổng số nhà chung cư cũ, 14 dự án đang triển khai. 

Giai đoạn 2021 - 2025, thành phố lên kế hoạch cải tạo 10 chung cư cũ. 4 khu chung cư có nhà cấp D là cấp độ nguy hiểm, có nguy cơ sụp đổ, phải di dời khẩn cấp người dân gồm khu chung cư cũ Thành Công, Giảng Võ, Ngọc Khánh, nhà của Bộ Tư pháp. 6 khu chung cư cũ có tính khả thi để cải tạo là Nghĩa Tân, Kim Liên, Khương Thượng, Trung Tự, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam.