Cần sàng lọc nhà đầu tư FDI trong lĩnh vực bất động sản

Thị trường bất động sản "hút" vốn FDI

Theo số liệu do Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) vừa công bố, từ đầu năm đến nay, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam bao gồm cả vốn đăng ký cấp mới, vốn điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp đạt gần 5 tỷ USD, bằng 91,5% so với cùng kỳ năm 2021.

Trong đó, kinh doanh bất động sản đứng thứ 2 trong danh sách các ngành thu hút vốn đầu tư FDI trong hai tháng đầu năm với gần 1,52 tỷ USD, chiếm 30,4% tổng vốn đầu tư đăng ký. Đáng chú ý, con số này tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái (gần 485 triệu USD).

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào bất động sản Việt Nam tăng mạnh so với cùng kỳ. Xuất hiện nhiều chủ đầu tư, dự án bất động sản mở bán hoặc lên kế hoạch mở bán trong thời gian ngắn. Sự quan tâm và lượng giao dịch BĐS đã tăng dần theo tháng và ở hầu hết các phân khúc của thị trường.

Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản cho biết, trong quý I/2022, tổng lượng giao dịch BĐS là 20.325 giao dịch, nguồn cung BĐS có 10.357 căn nhà ở đủ điều kiện đưa vào giao dịch. Qua đánh giá cho thấy khả năng hấp thụ của thị trường trong quý I đã tốt hơn.

Cụ thể, tỷ lệ hấp thụ đối với căn hộ chung cư bình dân là 100%; căn hộ chung cư trung cấp là 80 - 90%; căn hộ cao cấp là 30 - 50%. Đối với nhà ở riêng lẻ, tỷ lệ hấp thụ đạt khoảng 90%.

"Việt Nam vẫn được đánh giá tiếp tục là điểm đến đầu tư an toàn, hấp dẫn và tiềm năng đối với các nhà đầu tư nước ngoài và có vị thế tốt để thu hút FDI vào ngành kinh doanh  BĐS", đại diện Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản nhấn mạnh.

Kể từ khi Luật Đầu tư nước ngoài ra đời năm 1987, Việt Nam đã trở thành một trong những điểm đến thu hút đầu tư nước ngoài với tốc độ tăng trưởng vượt bậc. Đặc biệt với lĩnh vực bất động sản, ngay trong đại dịch, số liệu do Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) cho thấy trong năm 2021, kinh doanh bất động sản đứng thứ 3 với hơn 2,6 tỷ USD (chiếm 8,3%).

Ngành này đã vươn lên vị trí thứ 2 về thu hút vốn đầu tư FDI trong hai tháng đầu năm với gần 1,52 tỷ USD, chiếm 30,4% tổng vốn đầu tư đăng ký.

Ông David Jackson, Tổng Giám đốc Colliers Việt Nam nhận định, có nhiều lực đẩy cho thị trường trong thời gian tới, bao gồm hàng loạt chính sách hỗ trợ về pháp lý bất động sản, dòng vốn FDI dồi dào đổ vào Việt Nam, nhu cầu nhà ở tăng cao và chủ trương đẩy mạnh đầu tư công.

"Năm 2022 sẽ là một năm chứng kiến nguồn tiền lớn đổ vào bất động sản ở tất cả các phân khúc. Nguồn tiền này đến từ các nhà đầu tư nước ngoài, các quỹ đầu tư chuyên nghiệp và nhóm nhà đầu tư cá nhân", ông David Jackson dự báo.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Minh Phong cảnh báo, doanh nghiệp có xu hướng thổi phồng khoản vốn đầu tư, vì sẽ được ưu tiên giải quyết thủ tục nhanh hơn và được hưởng nhiều ưu đãi, trong đó có việc được bố trí diện tích đất lớn hơn nhiều so với nhu cầu thực tế. Phần đất đai dôi dư sẽ trở thành một thứ “của để dành”.

Trong khi đó, theo ghi nhận của PV, nhiều ông lớn địa ốc cũng xuất hiện tình trạng “ôm đất chờ thời”. Tại Hà Nội, điển hình lớn nhất là siêu dự án Booyoung Vina trên đất vàng quận Hà Đông. Có tổng mức đầu tư lên tới 171 triệu USD. Cùng với đó là một trong 30 tập đoàn lớn nhất của Hàn Quốc với dự án phía Tây Nam Thủ đô được khởi công từ năm 2007, đến nay vẫn để hoang 4 ô đất.

Hay tại TP.HCM, Dự án Trung tâm tài chính Berjara Việt Nam của chủ đầu tư Tập đoàn Berjara (Malaysia) án binh bất động tròn 10 năm. Tại Bà Rịa - Vũng Tàu, dự án Saigon Atlantic 4,1 tỷ USD của Công ty TNHH Winvest Investment Việt Nam cũng chịu cảnh ngổn ngang hoang phế cả chục năm nay...

Cần kiểm soát chặt chẽ

Mới đây, Bộ KH&ĐT đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, đánh giá tình hình thực hiện của các dự án có vốn FDI trên địa bàn. Các kết quả rà soát được đề nghị gửi về Bộ KH&ĐT trước ngày 30/6/2022.

Theo đó, đối tượng rà soát thuộc các dự án có vốn đầu tư đăng ký từ 100 triệu USD trở lên; dự án có diện tích đất sử dụng từ 50 ha trở lên và dự án trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Khánh Hòa, Bà Rịa-Vũng Tàu có diện tích đất sử dụng từ 2 ha trở lên.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các cơ quan đăng ký đầu tư báo cáo thông tin liên quan tới tình hình góp vốn, giải ngân vốn đầu tư; việc thực hiện các mục tiêu quy định tại Giấy phép đầu tư/Giấy chứng nhận đầu tư/Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư; việc thực hiện các cam kết về tiến độ triển khai dự án; tình hình sử dụng đất và việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, xây dựng; việc chấp hành các nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước (các loại thuế, phí, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất....

Trong trường hợp có sự chậm trễ hoặc chưa thực hiện đúng các mục tiêu tại Giấy phép đầu tư/Giấy chứng nhận đầu tư/Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc các quy định của pháp luật, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị các cơ quan đăng ký đầu tư nêu rõ thực trạng và lý do.

Cùng với đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố Trung ương chỉ đạo các cơ quan đăng ký đầu tư tổng hợp khó khăn, vướng mắc của các dự án có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn, từ đó đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như đề xuất sửa đổi luật pháp, chính sách để thúc đẩy tiến độ thực hiện dự án, trong đó tập trung vào 2 nhóm dự án.

Thứ nhất là nhóm dự án khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai hoạt động đầu tư (thực thi chính sách, thủ tục về đầu tư, doanh nghiệp, đất đai, xây dựng, lao động, nghĩa vụ tài chính...).

Thứ hai là nhóm dự án không triển khai hoặc chậm triển khai, không thực hiện theo tiến độ đã cam kết.

Các kết quả rà soát được đề nghị gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước ngày 30.6 tới.

Trên thực tế, không riêng gì các tỉnh mà tại Hà Nội nhiều dự án có vốn FDI đang bỏ hoang, chưa triển khai xong.
Theo Chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Trí Hiếu thực trạng hiện nay cho thấy cần sàng lọc nguồn vốn ngoại, vì có những doanh nghiệp không đủ vốn, thường xin giảm quy mô, điều chỉnh dự án, kéo dài thời gian… để tiếp tục “ôm” quyền sử dụng quỹ đất đã được cấp phép.

“Chính sách thu hút FDI phải bảo đảm được hiệu lực hiệu quả giám sát, nếu các doanh nghiệp FDI thực hiện đúng cam kết thì mới được hưởng các ưu đãi” – ông Hiếu nói.

Đồng quan điểm, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế - tài chính cũng cho rằng cần tạo ra “bộ lọc” các nhà đầu tư và các dự án FDI bằng các tiêu chuẩn, có cơ chế xem xét, thẩm định về nguồn tài chính, thiết kế, dự toán, khả năng xây dựng và quản lý để lựa chọn được các nhà đầu tư tốt, có kinh nghiệm, thực lực, khả năng kết nối thị trường du lịch, bất động sản quốc tế.