Gen Z tự lực mua nhà - nên hay không nên?

Thu nhập bình quân chưa đáp ứng được thị trường BĐS

Cuộc cách mạng công nghệ 4.0, mở ra muôn vàn cơ hội nghề nghiệp mới cho các bạn trẻ năng động và có tính sáng tạo. Thế hệ Gen Z được tiếp xúc với những cơ hội việc làm ‘chưa từng có’, có thể mang lại thu nhập cao như Công nghệ thông tin, Digital Marketing …. 

Bạn N.T.Vinh, sinh năm 2000, content marketing tại Công Ty TNHH Netflix Media Việt Nam và nhiều trang, nhóm Facebook nổi tiếng khác, chia sẻ: “Thu nhập hàng tháng của em vào khoảng 30 triệu, nhưng áp lực công việc rất lớn. Em gần như không có thời gian ngủ trong ngày, vì nghề content marketing đòi hỏi phải sẵn sàng cập nhật xu hướng mọi lúc mọi nơi.”

Một Influencer sinh năm 1998, có kênh Tik Tok gần 1 triệu người theo dõi, bạn B.T.Lam chia sẻ: “Thu nhập bình quân một tháng của mình khoảng 30 triệu, nhưng không đến hoàn toàn từ Influencer. Mình làm đồng thời 2-3 việc một lúc. Áp lực công việc khá cao khiến mình thường xuyên tham gia các hoạt động giải trí để xả stress và vì là người công chúng nên mình cũng phải đầu tư hình ảnh nhiều hơn. Tính ra mỗi tháng mình cũng không tiết kiệm được mấy”. 

Đối với thế hệ Gen Z, sự đa nhiệm là một trong những yếu tố quyết định sự thành công. Những người có thu nhập cao ở độ tuổi này, thường hoặc là đa nghề hoặc là cực kỳ tài giỏi trong lĩnh vực của họ. 

Tuy có nhiều cơ hội việc làm với thu nhập hấp dẫn, nhưng Gen Z lại phải đối mặt với thử thách lớn về kinh nghiệm. Các công ty khi tuyển dụng thường đòi hỏi kinh nghiệm làm việc từ 6 tháng - 1 năm, điều này khá khó để đáp ứng đối với những bạn trẻ vừa mới tốt nghiệp. Dẫn đến, thu nhập bình quân thời điểm hiện tại của Gen Z thường chưa cao, trung bình rơi vào khoảng 8-12 triệu đồng/ tháng. Đối với các bạn trẻ có kinh nghiệm hơn, năng động hơn thì thu nhập có thể rơi vào khoảng 20 triệu đồng.

Nhu cầu mua nhà của nhóm tuổi này thường xuất phát từ mong muốn được tự lập, được tự do sống với chất riêng của mình. Nhưng với mức thu nhập nêu trên thì khá khó để Gen Z có thể sở hữu nhà riêng sau thời gian ngắn làm việc.

“Việc mua và sở hữu nhà ở tuổi rất trẻ là một điều không thông minh”

Những “đại đô thị 15 phút” là xu hướng lựa chọn của Gen Z khi được hỏi về môi trường sống lý tưởng. Các bạn trẻ ngày nay ưu tiên phong cách sống tiện nghi, mọi nhu cầu như ăn uống, học tập, mua sắm, nghỉ dưỡng, khám chữa bệnh... đều có thể được đáp ứng chỉ trong vòng vài bước chân. Đồng thời, đa số Gen Z thường không muốn sống xa trung tâm thành phố bởi nhu cầu giao lưu, giải trí, các mối quan hệ bạn bè, xã hội.

Đáp ứng được xu hướng lựa chọn của các Gen Z thường là các khu chung cư đắt đỏ tại trung tâm thành phố, lấy ví dụ điển hình như khu đô thị Times City Hà Nội. Giá chung cư tại đây dao động từ 40 triệu đồng/m2, căn nhỏ nhất là 52,5m2. Vậy để sở hữu một căn hộ một phòng ngủ tại Times City, Gen Z cần khoảng 2 tỷ đồng. 

Hỗ trợ giải bài toán kinh tế đặt ra đối với các bạn trẻ mới đi làm và chưa có khoản tiết kiệm cụ thể, các ngân hàng có những chính sách cho vay 100% giá trị bất động sản như BIDV với kỳ hạn 20 năm, lãi suất khoảng 9,4-9,8%/năm sau ưu đãi. Trung bình một căn nhà 2 tỷ đồng, người mua sẽ chịu lãi khoảng 15-17 triệu đồng/ tháng, chưa kể tiền gốc, gấp ít nhất 1,5 lần mức lương trung bình của Gen Z mới đi làm. Đối với các bạn trẻ có mức lương trên 20 triệu, dù không chi tiêu trong tháng thì cũng không thể đáp ứng được mức lãi + gốc nêu trên.

Ở trường hợp khác, nếu các bạn trẻ khi mua nhà nhận được hỗ trợ kinh tế từ gia đình, khoảng 50% giá trị của bất động sản, hàng tháng các bạn vẫn phải trả ngân hàng khoảng 10 triệu đồng/ tháng, chưa kể những chi phí phát sinh khi sống tại chung cư và những chi tiêu tối thiểu khác. 

Nếu đi xa khỏi trung tâm thành phố, Gen Z có thể tìm kiếm được những căn hộ giá từ 1 tỷ đồng như Vinhomes Smart City, Vinhomes Ocean Park, FLC Garden City… Tuy nhiên với khoản lãi + gốc phải trả ngân hàng hàng tháng, thấp cũng khoảng 5 triệu đồng, cũng là gánh nặng tài chính rất lớn với các bạn trẻ có thu nhập khoảng 8-12 triệu đồng/tháng. Chưa kể, lấy khoảng thời gian giãn cách xã hội do Covid 19 làm gương, nhiều người bị cắt giảm lương, thậm chí thất nghiệp, khi không thể lường trước được tình hình kinh tế trong tương lai, việc lấy lương bù tiền trả góp đem lại rủi ro quá lớn.

Ông Phạm Thanh Hưng, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Cen Group, Phó Chủ nhiệm Khoa Quản trị, Trường Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng “Việc mua và sở hữu nhà ở tuổi rất trẻ là một điều không thông minh. Các bạn nên ở nhà thuê, dùng tiền đó để đầu tư cho việc khác của mình, để gia tăng tài sản, để tích lũy kiến thức, để có được những cơ hội kiếm thật nhiều tiền, khi có nhiều tiền rồi thì bạn muốn mua nhà nào cũng được”.

Đồng thời, “Shark” Hưng cũng khẳng định mua nhà khi chưa đủ tiềm lực tài chính sẽ trở thành gánh nặng rất lớn cho tuổi trẻ. Việc trả lãi sẽ tiêu diệt rất nhiều cơ hội phát triển bản thân, về học hành và về đầu tư tích luỹ…

Đưa ra lời khuyên về độ tuổi nên nghĩ tới việc mua nhà, ông Hưng chia sẻ khoảng 30 - 35 tuổi, khi bắt đầu có gia đình, là độ tuổi hợp lý để nghĩ đến việc sở hữu căn nhà đầu tiên.

Rõ ràng, mong muốn tự lập và sở hữu một căn nhà ở độ tuổi 22 - 26 là điều đáng tuyên dương. Tuy nhiên, các bạn trẻ cần phải nhìn nhận thực lực bản thân: Tiềm năng tài chính có phù hợp hay không? Mua nhà có thực sự cấp thiết hay không? Theo các chuyên gia tài chính, chúng ta chỉ nên mua nhà trả góp khi: khoản vay ngân hàng không vượt quá 50% giá trị bất động sản và lãi suất trả góp hàng tháng không vượt quá 50% thu nhập hàng tháng của bản thân.