Việt Nam “chớp’ thời cơ tham gia chuỗi cung ứng chip vi mạch toàn cầu 

Khuyến nghị hướng phát triển chip vi mạch

Theo Báo Hànộimới, trong thời gian vừa qua, Việt Nam tích cực hợp tác với các trung tâm nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo trên thế giới để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu như thiết kế, phát triển, đưa vi mạch tích hợp vào trong các sản phẩm phần cứng, đặc biệt trong thế giới IoT hiện nay. Việt Nam định hướng sẽ tham gia từng phần vào hệ sinh thái ngành công nghiệp vi mạch…

Bộ Thông tin và Truyền thông mới đây đã có buổi làm việc về cơ hội hợp tác với Trung tâm vi điện tử liên đại học - IMEC. Đây là trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) đổi mới sáng tạo hàng đầu thế giới trong công nghệ chip bán dẫn với hơn 5.500 nhà nghiên cứu, chuyên gia từ hơn 90 quốc gia làm việc, trong đó có 5 người Việt Nam. Số lượng kỹ sư điện tử tốt nghiệp hằng năm khoảng 5.000, riêng vi mạch là 50 người. 

Trong buổi làm việc, đại diện IMEC đưa ra một số khuyến nghị về hướng đi quan trọng cho Việt Nam như làm phòng thí nghiệm 300 Nano phù hợp với phân khúc thị trường hiện nay. Đối với các cơ sở nghiên cứu là trường đại học, IMEC khuyến cáo sử dụng các công nghệ 200 Nano là nền tảng để thiết kế chip tương đối hiện đại. Phía IMEC sẵn sàng hợp tác về mặt đào tạo nhân lực thiết kế vi mạch tại Việt Nam. Theo đó, không đào tạo chuyên gia thiết kế vi mạch mà đào tạo những người sẽ đào tạo ra các chuyên gia thiết kế vi mạch. Đây là một trong những việc mà Việt Nam rất cần để xây dựng hệ sinh thái nhân lực mạnh trong lĩnh vực thiết kế vi mạch. 

Ông Lode Lauwers, Phó Chủ tịch IMEC nhấn mạnh, để phát triển ngành bán dẫn các quốc gia cần tập trung vào phát triển nguồn nhân lực. Ông Lode Lauwers nói: “Chúng ta có thể có nhiều ý tưởng, sáng kiến nhưng nếu không có nguồn nhân lực có kỹ năng tốt thì không thể triển khai thành công các ý tưởng đó. Vì vậy, có nguồn nhân lực tốt là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu”.

Theo Phó Chủ tịch IMEC, Việt Nam và IMEC có thể xem xét phát triển một trung tâm để đào tạo sinh viên tại Việt Nam. Đồng thời, hỗ trợ Việt Nam phát triển nhân lực ngành vi mạch, đơn vị này có thể phối hợp triển khai các chương trình trao đổi sinh viên, như vậy các sinh viên tại trường đại học Việt Nam có thể sang học tập ngắn hạn tại các trung tâm R&D của IMEC. Được biết, IMEC không chỉ là phòng thí nghiệm trọng điểm của châu Á mà còn là của toàn cầu. IMEC hiện đang hợp tác với các nhà cung cấp chip lớn nhất thế giới như Intel, MediaTek, Qualcomm… thông qua đó có những định hướng về công nghệ, sản xuất cho các tập đoàn TSMC, UMC của Đài Loan (Trung Quốc) và Samsung của Hàn Quốc. 

Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp công nghệ thông tin và Truyền thông Nguyễn Thiện Nghĩa đánh giá, việc đại diện IMEC đến Việt Nam và làm việc với Bộ Thông tin và Truyền thông là bước đánh dấu hợp tác, giúp Việt Nam có thêm cơ hội để nâng cao trình độ công nghệ trong lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất vi mạch. 

“Việc hợp tác với IMEC giúp Việt Nam có cơ hội để nâng cao trình độ công nghệ trong lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất vi mạch rất nhiều. Các khuyến nghị của IMEC cho Việt Nam là rất bổ ích. Việc đào tạo những người sẽ đào tạo ra các chuyên gia thiết kế vi mạch đang là vấn đề Việt Nam rất cần để xây dựng một hệ sinh thái nhân lực mạnh trong lĩnh vực thiết kế vi mạch tại Việt Nam”, ông Nguyễn Thiện Nghĩa nhận xét.

Tham gia chuỗi cung ứng vi mạch 

Với việc lọt vào top 4 các quốc gia châu Á gia tăng xuất khẩu chip bán dẫn vào Mỹ, các quốc gia khác là Thái Lan, Ấn Độ, Campuchia. Trong tháng 2/2023, doanh số xuất khẩu chip của Việt Nam vào Mỹ đạt 562,5 triệu USD, cùng kỳ năm ngoái là 321,7 triệu USD. Xét về mặt doanh số, Việt Nam đứng hạng 3 châu Á, sau Malaysia và Đài Loan (Trung Quốc) trong việc xuất khẩu chip bán dẫn sang Mỹ.

Những thành tựu này cho thấy định hướng của Việt Nam muốn trở thành một phần trong chuỗi cung ứng toàn cầu chip bán dẫn. Trong thời gian tới, Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông cam kết hỗ trợ cao cho lĩnh vực vi mạch bán dẫn 

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho biết: "Trước mắt, Bộ Thông tin và Truyền thông và IMEC cần tập trung cho các chương trình đào tạo. Đây là một bước khởi đầu phù hợp để Bộ Thông tin và Truyền thông, các trường của Việt Nam có thể thực hiện theo định hướng này để đạt kết quả trong năm 2023”.

Theo Trưởng Ban quản lý khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh Nguyễn Anh Thi, Việt Nam hiện đã được Hiệp hội bán dẫn Mỹ đánh giá là có nhiều tiềm năng về thiết kế và đóng gói. Đây là những khâu Việt Nam cần tập trung hơn nữa. Ở khâu thiết kế, Việt Nam cần củng cố những thành quả đã đạt được và dịch chuyển về phía trước trong chuỗi giá trị. Ở khâu đóng gói, cần có thêm các chính sách thu hút các doanh nghiệp nằm trong hệ sinh thái của các nhà đầu tư chiến lược như Itel để củng cố hệ sinh thái. 
Ông Thi cho rằng, các doanh nghiệp về thiết kế vi mạch trên thế giới đang có xu hướng dịch chuyển hoạt động, tìm kiếm các cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Với lợi thế là quốc gia có năng lực lớn về nguồn nhân lực trong khối các nước ASEAN tuy nhiên để nguồn nhân lực này của Việt Nam đáp ứng được nhu cầu của ngành thiết kế vi mạch thì cần có chính sách đào tạo và thu hút nhân tài. “Việt Nam cần phải củng cố năng lực tiếp thu ứng dụng, sáng tạo công nghệ”, ông Thi nói.

Định hướng của Việt Nam là tham gia từng phần vào hệ sinh thái công nghiệp chip vi mạch. Cùng với sự tư vấn của IMEC, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp công nghệ thông tin và Truyền thông cho biết, Việt nam sẽ tham gia từng bước. Bước đầu tiên là cung cấp các dịch vụ như dịch vụ đóng gói, thử nghiệm, cung cấp dịch vụ thiết kế cho các tập đoàn lớn. Bước tiếp theo cân nhắc có hoạt động sản xuất chip tại Việt Nam, hoặc đi sâu hơn vào lĩnh vực đóng gói, kiểm thử chất lượng sản phẩm. 

Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tiếp tục trao đổi với IMEC về các ưu tiên, mục đích và mong muốn của mỗi bên. Cả hai đặt mục tiêu ngắn hạn trong năm 2023 sẽ cố gắng hợp tác đào tạo bước đầu tại Việt Nam, mục tiêu lý tưởng nhất là sẽ có một trung tâm đào tạo được IMEC hỗ trợ. Hiện tại Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh và Đại học Quốc gia Hà Nội đã có phòng thí nghiệm và những khóa đào tạo về lĩnh vực này. Với sự hợp tác của IMEC sẽ nâng tầm khóa đào tạo. 

PGS.TS. Trần Xuân Tú, Viện trưởng Viện Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết sẵn sàng cho nhiều hình thức hợp tác trong thiết kế vi mạch và công nghệ bán dẫn như trao đổi sinh viên và nhà khoa học, phối hợp đào tạo nghiên cứu sinh, thực hiện các dự án nghiên cứu. Đồng thời, triển khai các chương trình đào tạo bồi dưỡng ngắn hạn trọng lĩnh vực thiết kế vi mạch và công nghệ bán dẫn. Việt Nam và IMEC có thể hợp tác phát triển các bộ vi xử lý, phần cứng cho các giải pháp bảo mật, năng lượng thấp cho IoT…

Hiện nay, ngoài FPT và Viettel có khả năng thiết kế, sản xuất chip, thì lượng chip xuất khẩu từ Việt Nam chủ yếu nằm ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trong năm 2022 FPT thiết kế, sản xuất 3 dòng chip nguồn và có hợp đồng cung cấp chip đầu tiên cho đối tác với đơn đặt hàng 25 triệu chip trong 2 năm 2024 và 2025 (đang thực hiện đơn đặt hàng 2 triệu chip cho đối tác Nhật Bản).