Tình trạng thiếu hụt chip bán dẫn đã đi qua

Theo Nhịp sống thị trường, tình trạng nguồn cùng chip bán dẫn toàn cầu thiếu hụt đã chính thức kết thúc. Hiệu ứng phản ánh sai lệch nhu cầu trong nguồn cung là một phần nguyên nhân làm tăng lượng chip tồn kho. Ngành bán dẫn thế giới bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm lại.

Các nhà cung cấp chất bán dẫn hàng đầu thế giới như Intel, TSMC và Micron chứng kiến hàng tồn kho tăng cao, được thể hiện thông qua báo cáo tài chính quý 3 năm nay.

Sau hơn 2 năm việc khan hiếm nguồn cung chất bán dẫn toàn cầu đã chính thức kết thúc. Đó là nguyên liệu chính để sản xuất chip bán dẫn và là một thiết bị không thể thiếu trong đa số những vật dụng điện tử như ô tô, đồ gia dụng và điện thoại.

Sức ép từ lạm phát khiến nhiều người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu và hạn chế mua sắm điện thoại thông minh hay đồ gia dụng. Và nhu cầu mua máy tính để làm việc từ xa cũng không còn như hồi đại dịch.

Thậm chí, hiện nay nhu cầu sử dụng chip cho trung tâm dữ liệu và smartphone cao cấp còn mạnh cũng chứng kiến xu hướng đang suy yếu.

Các hãng chip chứng kiến lợi nhuận sụt giảm

CEO của Intel Pat Gelsinger cho biết: “Nhu cầu bất ngờ chậm lại và rõ ràng đã vượt qua mức dự báo ban đầu của chúng tôi. Hiện nay điều này đang ảnh hưởng lên toàn ngành sản xuất chất bán dẫn trên chuỗi cung ứng đồ điện tử”.

Lợi nhuận ròng của Intel trong quý III giảm 85% so với cùng kỳ năm ngoái.

Samsung Electronics cũng đưa ra thông báo lợi nhuận hoạt động trong mảng bán dẫn suy giảm 49% so với cùng kỳ.

So với những công ty sản xuất bộ vi xử lý như Intel hay đồ điện tử như Samsung thì những công ty chuyên cung cấp chip nhớ còn chịu thiệt hại lớn hơn. Công ty Mỹ Western Digital đã báo cáo lợi nhuận ròng của họ mất tới 96%.

Hãng bán dẫn Đài Loan TSMC trong quý này dường như độc quyền của những loại chip 5 nanomet cao cấp nên có được lợi nhuận ròng tăng 80%. Thế nhưng lại cho biết nhu cầu một loại chip khác là 7 nanomet đã giảm nhẹ. Theo dự đoán của C. C. Wei, CEO của TSMC, trong khoảng nửa đầu năm sau, khách hàng sẽ đặt mua ít hơn.

Trở ngại của chuỗi cung ứng

Nhu cầu tiêu dùng đồ điện tử vào năm 2020 tăng kỷ lục cùng với cuộc chiến thương mại Mỹ và Trung Quốc cũng như nguồn cung ứng bị đứt gãy do dịch bệnh covid-19 nên mức độ khan hiếm nguồn cung chất bán dẫn đã bị phóng đại lên gấp nhiều lần.

Việc gia nhập hay mở rộng sản xuất chất bán dẫn đối mặt với những rào cản như mất khoảng 20 năm để xây dựng, lắp đặt và đưa vào vận hành một nhà máy đúc chip, chi phí đầu tư ban đầu lên tới hàng tỷ USD trong khi những sản phẩm chip lại nhanh chóng hết thời.

Chính những áp lực này đã tạo nên hiệu ứng Bullwhip (hay còn gọi là hiệu ứng cái roi da). Hiệu ứng này thông tin về nhu cầu thị trường từ người dùng thông qua nhà bán lẻ, phân phối tới các hãng sản xuất và nhà cung ứng bị khuếch đại trên nguồn cung bán dẫn.

Các hãng sản xuất xe ô tô và đồ điện tử lo lắng về tình trạng khan hàng nên đặt hàng mạnh tay vào các quý trước đó. Lượng tồn kho của chip bắt đầu dôi dư. Họ bắt đầu đặt mua chip ít hơn trong quý 3 khi nhu cầu tiêu thụ giảm đi.

Toyota cho biết tình hình nhìn chung về sự thiếu hụt đã trôi qua mặc dù vẫn thiếu chip để sản xuất một số linh kiện.

Các hãng sản xuất chip đều đang phải điều chỉnh lại sản lượng ở cuối “chiếc roi da”. Hãng chip TSMC đang xem xét dừng đầu tư xây dựng một nhà máy mới tại Nhật Bản vi lượng tiêu thụ giảm một phần nguyên nhân là do lệnh cấm xuất hàng cho thị trường Trung Quốc.

Tốc độ tăng trưởng chậm lại của ngành bán dẫn

Dữ liệu của công ty nghiên cứu thị trường bán dẫn WSTS cho thấy doanh thu chip bán dẫn toàn cầu vào tháng 7 năm nay giảm 2% so với cùng kỳ sau khi tăng liên tục trong hơn 2 năm. Con số sụt giảm 4% vào tháng 8.

Theo dự báo của WSTS, tốc độ tăng trưởng của thị trường bán dẫn sẽ chậm lại khi chỉ còn 13,9% trong năm nay và 4,6% vào năm 2023.

Thậm chí, theo hãng nghiên cứu Omdia của Anh, tình hình còn trở nên tồi tệ hơn là thị trường chất bán dẫn có khả năng giảm 0,2% vào năm 2023.

CEO Sanjay Mehrotra của Micron cho biết: “Lựợng đặt hàng dự trữ chip giảm chưa từng có”. Các công ty công nghệ và điện tử tiêu dùng đặt mua chip ít hơn vì nhu cầu tiêu thụ giảm đi. Điều này khiến giá chip lao dốc.

Công ty nghiên cứu thị trường TrendForce cho biết giá loại chip NAND trong quý 3 đã giảm 13 đến 18% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi DRAM mất 10-15% giá trị. Dự kiến, chip DRAM sẽ còn tiếp tục giảm mạnh hơn vào quý cuối năm.

Có tốc độ đọc ghi nhanh chóng và có độ bền cao, NAND là loại trí nhớ không cần nguồn điện để duy trì dữ liệu, nó được dùng để làm thẻ nhớ USB và ổ cứng. Mặt khác, DRAM là loại chip nhớ động, được dùng phổ biến để làm bộ nhớ chính trong máy tính và card đồ họa nên cần đến nguồn điện.

Thị trường những thiết bị sản xuất chip cũng thu hẹp quy mô khi Mỹ không cho phép hãng dùng công nghệ bản quyền Mỹ để bán ra thị trường Trung Quốc. Đây là thị trường tiêu thụ số 1 thế giới về những sản phẩm máy quang khắc - một loại máy được sử dụng trong sản xuất chip bán dẫn.

Hồi tháng 10, hãng sản xuất máy quang khắc Hà Lan ASML đã đề nghị nhân viên Mỹ dùng cung cấp dịch vụ cho các khách hàng đến từ Trung Quốc.

Điều tồi tệ hơn là nền kinh tế toàn cầu dường như đang bắt đầu bước vào suy thoái từ xu hướng suy giảm của ngành công nghiệp bán dẫn vì đây là ngành được coi là chỉ báo sớm cho nền kinh tế thế giới.