Việc duy trì nền kinh tế vĩ mô ổn định sẽ khiến Việt Nam trở thành “vùng an toàn kinh tế”

Trong quý 3, GDP của Việt Nam tăng 13,7%, cao hơn nhiều so với dự kiến và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tiến hành điều chỉnh chính sách lãi suất tăng thêm 100 điểm cơ bản lên 5% vào ngày 23/9 cũng là một điều khá bất ngờ. 

VinaCapital tin rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam chủ yếu dựa vào thị trường nội địa, cùng với quyết tâm vô cùng mạnh mẽ của các nhà hoạch định chính sách trong việc duy trì nền kinh tế vĩ mô ổn định cũng sẽ khiến cho Việt Nam trở thành “vùng an toàn kinh tế” trong số các nền kinh tế mới nổi. 

Cũng theo đó, lạm phát ở Việt Nam đang ở mức dưới 4% và giá trị của đồng tiền Việt Nam đã mất giá dưới 5% so với hồi đầu năm và mặc cho giá trị của đồng USD tăng gần 20% so với hồi đầu năm cũng như giá trị đồng tiền của Trung Quốc giảm giá khoảng 10%. 

Có thể thấy, mức lạm phát khiêm tốn của Việt Nam đã phần nào phản ánh được cách xử lý thận trọng của Chính phủ đối với COVID-19, Chính phủ cũng đã không phải gánh một khoản nợ đáng kể để có thể hỗ trợ nền kinh tế trong giai đoạn COVID-19 cũng như đang có thặng dư ngân sách trong năm nay. Bên cạnh đó thì Việt Nam cũng là nước xuất khẩu lương thực nên lạm phát giá lương thực tại Việt Nam dưới 4%. 

Cuối cùng chính là sự sụt giảm về giá khiêm tốn của VND đã cho thấy được hiệu quả trong việc nỗ lực của Chính phủ với mục đích ổn định giá trị của VND. Hiện, Việt Nam cũng là một trong những quốc gia duy nhất trên thế giới có giá trị chính sách lãi suất cao hơn với tỷ lệ lạm phát đã khiến cho VND trở nên hấp dẫn cho người Việt Nam gửi tiết kiệm hơn là bán VND để có thể mua USD. 

Tiêu dùng nội địa giúp tăng trưởng GDP mạnh mẽ

Trong 9 tháng đầu năm 2022, GDP của Việt Nam tăng 8,8% so với cùng kỳ nhờ vào tiêu dùng nội địa và VinaCapital dự báo tăng trưởng GDP năm 2022 từ mức 7,5% lên mức 8%. Tiêu dùng ghi nhận chiếm ⅔ GDP của Việt Nam và doanh số bán lẻ thực tế được xem là một dấu hiệu tốt cho tiêu dùng của hộ gia đình tại Việt Nam tăng 16,8% so với cùng kỳ. Một phần của sự tăng trưởng ấn tượng rõ ràng là do hiệu ứng cơ bản thấp bởi việc đóng cửa do COVID-19 trong quý 3 năm ngoái, trong đó thì doanh thu bán lẻ của Việt Nam ghi nhận đã giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù vậy thì tiêu dùng nội địa tại Việt Nam cũng đã tăng trưởng liên tục tính từ đầu năm 2022 bao gồm tăng gần 3% so với tháng trước trong tháng 9.  

Kế tiếp, sản xuất chiếm hơn 20% GDP của Việt Nam. Trước đó, VinaCapital cũng đã kỳ vọng tăng trưởng khá yếu trong năm 2022 do nhu cầu thế giới đối với sản phẩm sản xuất tại Việt Nam suy yếu nhưng năng lượng sản xuất của Việt Nam đã tăng 10,7% so với cùng kỳ trong 9 tháng. Có thể thấy, tăng trưởng sản lượng của Việt Nam được hỗ trợ bởi sự dịch chuyển của các nhà máy từ Trung Quốc sang thị trường Việt Nam - đây là điều mà VinaCapital đã thảo luận trong báo cáo  và được chứng minh bằng việc giải ngân vốn FDI tăng 16% so với cùng kỳ năm trước.

Cuối cùng là Chính Phủ cũng đã tăng tốc chi tiêu dành cho cơ sở hạ tầng, chính vì thế mà tăng trưởng của hoạt động xây dựng cũng đã tăng 8,6% trong thời gian 9 tháng đầu năm 2022. Trong năm 2023, VinaCapital cho rằng nhu cầu nội địa của Việt Nam có thể sẽ chậm lại khi mà đất nước mở cửa hoàn toàn cũng như nhu cầu đối với các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam ghi nhận đã giảm bởi nền kinh tế trên toàn cầu tăng trưởng chậm lại. 

Mặc dù vậy thì VinaCapital cũng kỳ vọng sự gia tăng chi tiêu công cũng như lượng khách du lịch nước ngoài trở lại có thể bù đắp phần nào điểm yếu đó. Chính vì thế mà VinaCapital kỳ vọng tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ chậm lại từ mức 8% trong năm 2022 xuống còn mức 6% trong năm 2023. 

Chính sách tăng giá để hỗ trợ đồng Việt Nam

Vào năm 2015, Ngân hàng Nhà nước đã bắt đầu ưu tiên việc duy trì tỷ giá USD - VND ổn định trong bối cảnh đồng nhân dân tệ của Trung Quốc giảm giá mạnh. Hơn thế, Ngân hàng nhà nước cũng đã chuyển sang chế độ ngoại hối neo thả nổi vào thời điểm đó cũng như bắt tay vào nỗ lực tích cực để có thể gia tăng dự trữ ngoại hối của đất nước. Chuyên gia của VinaCapital cho rằng: “Chính sách “VND ổn định” của NHNN được lấy cảm hứng từ một chiến lược tương tự được các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc áp dụng vào cuối thập niên 1990 đầu thập niên 2000, trong thời gian đó tỷ giá USD-NDT ổn định đã khuyến khích dòng vốn đầu tư vào Trung Quốc do các nhà đầu tư tin tưởng rằng họ có thể đầu tư vào Trung Quốc mà không có rủi ro bị lỗ do rủi ro giá tỷ giá hối đoái đối với các khoản đầu tư đó”. 

Trong năm 2022, VND mất giá gần 5% so với hồi đầu năm nhưng VinaCapital kỳ vọng nó có thể sẽ ổn định ở quanh mức hiện tại trong năm 2022 bởi giá USD tiếp tục chảy vào Việt nam thông qua dòng vốn FDI (ghi nhận khoảng 5% GDP), thông qua kiều hối (ghi nhận là 4%/GDP) và thặng dư thương mại của Việt Nam (tương dương gần 2%/GDP) cũng như do các biện pháp can thiệp khéo léo của Ngân hàng Nhà nước vào thị trường tiền tệ.

Báo cáo cho thấy, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành chi hơn 12 tỷ USD dự trữ ngoại hối trong năm 2022 để có thể ổn định VND từ đó giảm tổng dự trữ xuống dưới mức 100 tỷ USD, song song với đó cũng cam kết bán thêm khoảng 6 tỷ USD qua ngoại hối chuyển tiếp khi đáo hạn vào quý 1 và điều đó cũng sẽ làm giảm đi dự trữ ngoại hối của đất nước đạt khoảng 90 tỷ USD - mức này tương đương với giá trị nhập khẩu khoảng 3 tháng (trong năm nay, dự trữ ngoại hối của thị trường mới nổi ở Châu Á đã giảm nhiều nhất). 

Cũng có suy đoán rằng, số USD mà Ngân hàng nhà nước bán cho các ngân hàng thương mại cuối cùng được các doanh nghiệp trong nước sử dụng để trả các khoản vay bằng USD vì tiền trả lãi cho các khoản vay đó đang tăng lên khi mà Fed tăng lãi suất. Ngân hàng Nhà nước cũng có dự trữ ngoại hối dồi dào để cho phép các doanh nghiệp khu vực tư nhân ở Việt Nam để chi trả các khoản nợ bằng USD và có một lượng USD bổ sung đáng kể tại Việt Nam bên ngoài hệ thống tài chính chính thức. 

Như thế, dự trữ ngoại hối của đất nước đạt đỉnh ở mức 30% GDP vào cuối năm 2021 cùng một số nhà kinh tế am hiểu cũng đã đưa ra ước tính kỷ lục rằng lượng USD tại Việt Nam là nằm ngoài hệ thống của ngân hàng có thể là trên 20%/GDP. Cũng theo đó, nợ nước ngoài của Việt Nam được báo cáo là khoảng 30%/GDP nhưng VinaCapital hiểu rằng khoảng nửa trong số này là bởi Chính phủ nợ Ngân hàng thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cùng các tổ chức tài chính phát triển quốc tế khác. 

Cuối cùng chính là lãi suất huy động VND cũng cao hơn sẽ khuyến khích cho đồng USD chảy trở lại với hệ thống ngân hàng - điều này cuối cùng cũng sẽ giúp cho Ngân hàng Nhà nước có thể xây dựng lại quỹ dự trữ ngoại hối của mình, dù chi phí là thị trường chứng khoán. Hiện nay, nhiều ngân hàng hàng đầu ở Việt Nam đang đưa ra mức lãi suất kỳ hạn một năm trên 8% và một số người gửi tiết kiệm lại coi đây là một giải pháp có thể thay thế hấp dẫn để có thể chuyển tiền gửi tiết kiệm thay vì thị trường chứng khoán. 

Như thế, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Việt Nam chủ yếu sẽ được thúc đẩy bởi nhu cầu ở trong nước cùng với các chính sách kinh tế thận trọng của Chính phủ Việt Nam sẽ khiến cho Việt Nam phần nào trở thành Vùng an toàn kinh tế trong các thị trường mới nổi. Và trong đợt tăng lãi suất gần đây, của Chính phủ chính là động thái chính sách nhằm duy trì được tỷ giá USD - VND ổn định đồng thời cũng góp phần bảo vệ được quyền lợi của các nhà đầu tư nước ngoài. 

Và theo quan điểm của VinaCapital, chính sự bất ổn của thị trường hiện nay đang mang đến cho các nhà đầu tư cơ hội vô cùng hấp dẫn để có thể mua cổ phiếu Việt Nam bởi vì giá rẻ, P/E dự phóng ở mức 11x và đặc biệt là khi so sánh với mức bình quân P/E dự phóng ở mức 15x của các công ty cùng ngành ở trong khu vực như Indonesia/Malaysia/Thái Lan/Philippines.