Từng thống trị thị trường Trung Quốc, đế chế ô tô Đức bất ngờ bị vượt mặt, phải chật vật để tồn tại

Theo Nhịp sống thị trường, cách đây 4 thập kỷ, tập đoàn ô hàng đầu của Đức Volkswagen đã mở nhà máy đầu tiên tại thị trường Trung Quốc và dường như hãng đã không có đối thủ nào. Khi đó, những chiếc xe Volkswagen Santana đã sớm trở thành phương tiện di chuyển được ưa chuộng bởi nhiều giám đốc doanh nghiệp, tầng lớp trung lưu và quan chức.

Tại quốc gia tỷ dân, hãng xe Đức này đã nhanh chóng trở thành thương hiệu hàng đầu. Tại đây, thị trường còn chiếm gần 50% doanh thu toàn cầu của hãng VW trong một vài năm.

Volkswagen cũng được yêu cầu đăng ký đối tác liên doanh như các thương hiệu nước ngoài để hợp tác, chuyển giao kỹ thuật, thiết kế và vận hành sản xuất tại Trung Quốc. Thương hiệu này hiện có 3 liên doanh ở Cát Lâm, Thượng Hải và An Huy.

Thực tế cho thấy các hãng xe nội địa của Trung Quốc đang nắm giữ một nửa thị trường, tăng từ 25% vào năm 2008. Trong năm nay, doanh số của VW đã giảm hơn 10%, sau khi giảm từ 4,2 triệu xe vào năm 2019 xuống còn 3,2 triệu vào năm 2022.

Theo Oliver Blume, giám đốc điều hành của VW, tiến bộ công nghệ của Trung Quốc thực sự nổi bật. Đó là một thách thức lớn.

Do các phương tiện chạy bằng pin phát triển nên sự thống trị của các thương hiệu ô tô nội địa Trung đang tăng mạnh. Xe điện và xe hybrid trong đó đang chiếm 40% lượng xe bán ra của Trung Quốc. Điều này đem đến lợi ích cho nhà sản xuất xe điện hàng đầu nước này là BYD.

Thương hiệu đã vượt qua VW trong quý đầu tiên về doanh số bán xe con. Vào năm ngoái, lợi nhuận của BYD đã tăng hơn gấp 5 lần, đạt 2,4 tỷ USD. Vào tháng 12, công ty cũng trở thành thương hiệu bán ra số xe lớn nhất Trung Quốc, đặt dấu chấm hết 2 thập kỷ đứng đầu của thương hiệu Đức.

Kể từ khi tiếp quản VW, Oliver Blume sẽ có chuyến đi thứ 3 tới Trung Quốc khi ông đến Triển lãm Công nghiệp Ô tô quốc tế Thượng Hải 2023 - khai mạc vào ngày 18/4. 

Nhà sản xuất ô tô của Đức cho biết họ sẽ trưng bày 20 xe điện thuộc các dòng khác nhau, ngoài ra cũng bày tỏ nỗ lực hợp tác và thiện chí tạo nên những chiếc xe phù hợp với thị trường nước tỷ dân.

Đợt này, ID.7 - chiếc xe chạy hoàn toàn bằng điện, sẽ là ngôi sao trong dòng sản phẩm của VW ra mắt tại triển lãm. Đây được xem là mặt hàng chủ lực của dòng sản phẩm ID.

Bên cạnh đó, hãng xe con Porsche AG cũng sẽ trình làng 1 siêu phẩm Cayenne có động cơ đốt trong, trong khi phiên bản thuần 2 động cơ điện và có hệ dẫn động 4 bánh tiêu chuẩn có lịch ra mắt vào năm 2026.

Được hỗ trợ bởi chính quyền, các thương hiệu trong nước như Nio, BYD, hay Geely và các công ty như Ningbo Tuopu Group - công ty sản xuất linh kiện cho Tesla và CATL (Contemporary Amperex Technology Co. Ltd - nhà sản xuất pin EV lớn nhất thế giới) đã không ngừng phát triển.

Cuộc chiến gay gắt trên thị trường ô tô điện Trung Quốc

VW hiện đang thấy họ phải đối đầu với cả chi nhánh liên doanh của chính mình. Chẳng hạn như liên doanh SAIC Motor Corp đã liên kết với tập đoàn thương mại điện tử Alibaba Group Holdings Ltd để thành lập công ty chuyên về xe điện - IM Motor.

Về phía công ty này, họ có thể ra mắt mẫu xe đầu tiên là SUV L7 trong vòng chưa đầy 2 năm. Thời gian này chỉ bằng ½ thời gian mà VW cần để bắt đầu sản xuất chiếc ID.3 điện.

Ralf Brandstaetter, Giám đốc điều hành của VW tại Trung Quốc cho hay họ phải trở nên nhanh hơn vì thị trường đang đòi hỏi tốc độ.

Các thương hiệu nội địa Trung Quốc đã vươn lên dẫn trước VW trong các công nghệ mới khị đội ngũ kỹ sư phần mềm của Trung Quốc ngày càng tăng. Xpeng cho rằng ô tô điện của họ tốt hơn Tesla vì có tính năng lái tự động.

Một số dòng xe như sedan và SUV của Nio được trang bị trợ lý ảo NIMI. Nó có thể hỗ trợ giải trí cho trẻ em khi vẫy tay, nháy mắt và tạo được nhiều biểu cảm hài hước. Bên cạnh đó, NOMI còn có thể mở cửa sổ hay điều chỉnh nhiệt độ xe thông qua khẩu lệnh.

Theo Yang, một người dân Trung Quốc, cô đang nghiêng về mua xe điện nội địa vì nó cung cấp tính năng lái tự động vượt trội.

Những ông lớn công nghệ Trung Quốc đã cùng nhau hỗ trợ cho sự đi lên mạnh mẽ của hoạt động sản xuất xe hơi. Các công ty đã đầu tư hơn 19 tỷ USD vào những công nghệ liên quan đến ô tô kể từ năm 2021. Baidu và Huawei Technologies cũng đã đầu tư để nghiên cứu ô tô tự lái. Hay Xiaomi Corp cũng đang tự phát triển ô tô riêng và dự kiến bắt đầu sản xuất vào năm sau.

Động thái của VW

Mục tiêu của VW là tăng gấp 3 lần năng suất sản xuất xe điện tại Trung Quốc lên mức 1 triệu xe hàng năm vào giữa thập kỷ này. Công ty tiết lộ rằng họ cũng đang chuẩn bị giới thiệu thêm khoảng 6 mẫu xe điện khác vào năm 2025 và dự kiến sẽ có hơn 30 mẫu vào năm 2030.

Hãng cũng đang phát triển công nghệ lái xe tự động thông qua một công ty tại Bắc Kinh là Horizon Robotics Technology R&D Co. Để sản xuất chất bán dẫn, họ sẽ đầu tư 2,4 tỷ euro (2,6 tỷ USD) vào một liên doanh với Horizon.

Theo Jochen Siebert, Giám đốc điều hành của Công ty tư vấn JSC Automotive, VW sẽ cần sản xuất các mẫu xe dễ thu hút và tạo được sức hút trên diện rộng trong khi định hướng lại hoạt động sản xuất xe điện của mình tại Trung Quốc. Chưa bao giờ điều này trở nên dễ dàng và nó càng khó khăn hơn khi đối thủ nội địa Trung Quốc đang không ngừng lớn mạnh.

Dẫu vậy, với Volkswagen thì điều đó là khả quan. Theo ông Siebert, VW cũng từng trải qua giai đoạn khó khăn trước đó. Do vậy, hãng sẽ biết cách thoát khỏi nó.