Từ vốn hóa 5.309 đôla, sau 4 năm kể từ ngày IPO, Apple đã giúp 300 người thành triệu phú

Khởi đầu, Apple được định giá ở mức 5.309 USD

Theo Zing, khi mà Mike Markkula cùng Jobs và Wozniak biến mối quan hệ hợp tác non nớt lúc đầu thành Công ty Máy tính Apple vào hồi tháng 1/1977, họ định giá nó ở mức 5.309 USD. 

Và trong thời gian chưa đầy bốn năm sau, họ đã quyết định tiến hành cổ phần hóa công ty. Đây chính là sự kiện phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) vượt mức lớn nhất trong lịch sử - sau sự kiện của  Ford Motors vào năm 1956.

Như thế, tính đến cuối tháng 12/1980, Apple đã được định giá ở mức là 1,79 tỷ USD. Đó là con số được tính bằng tỷ, trong quá trình này, Apple cũng giúp cho khoảng 300 người khác trở thành triệu phú. 

Tuy nhiên, Daniel Kottke lại không phải là một trong số đó. Ông đã từng là bạn tâm giao của Jobs khi cùng học ở trường đại học ở Ấn Độ, ở câu lạc bộ All One Farm và đã cùng sống chung một căn hộ khi Chrisann Brennan và Jobs có trục trặc. Ông cũng tham gia vào Apple từ những ngày đầu còn đóng đô ở gara của Jobs hay như vẫn làm việc với tư cách là nhân viên công nhật ở đây. Mặc dù vậy, Daniel Kottke không ở vị trí cao để được hưởng quyền lợi mua cổ phiếu ưu đãi trước khi IPO. 

Daniel Kottke nói rằng: “Tôi hoàn toàn tin tưởng Steve và cho rằng ông ấy sẽ quan tâm đến tôi cũng cũng tôi quan tâm đến ông ấy, chính vì thế mà tôi không thúc ép Jobs điều gì cả”. Nguyên nhân chính thức của việc Daniel Kottke không được quyền mua cổ phiếu chính là ông chỉ là một nhân viên kỹ thuật làm việc chấm công theo giờ chứ không phải là một kỹ sư nhận lương định kỳ. 

Và theo như chính sách của công ty thì Daniel Kottke không nằm trong cơ cấu được hưởng chế độ này. Mặc dù vậy, Daniel Kottke đáng lẽ cũng đáng được hưởng cổ phiếu sáng lập nhưng Jobs đã quyết định là ông Daniel Kottke không được nhận gì cả. 

Còn theo lời của Andy Hertz-feld - đây là một trong những kỹ sư thời kỳ mới thành lập của Apple và là người vẫn duy trì tình bạn với Jobs nhận xét rằng: “Steve rất ‘dị ứng với cái gọi là sự trung thành. Ông ấy đã bỏ rơi những người mà ông ấy gần gũi nhất”.

Daniel Kottke đã quyết định làm sáng tỏ trường hợp với ông Jobs bằng cách lượn lờ bên ngoài văn phòng và tìm cách bắt chuyện với ông. Tuy nhiên mỗi lần chạm trán thì Jobs lại tỏ ý xua đuổi Daniel Kottke. Ông nói rằng: “Điều làm tôi khó nghĩ nhất chính là Jobs không bao giờ trực tiếp nói chuyện với tôi rằng tôi không đủ tư cách để được hưởng quyền đó. Ông ấy nợ tôi lời giải thích với tư cách là một người bạn. Khi tôi hỏi ông ấy về cổ phần thì ông ấy chỉ bảo tôi nói chuyện với người quản lý của tôi”. 

Cuối cùng thì sau thời gian sáu tháng tính từ khi IPO, Daniel Kottke đã lấy hết can đảm bước vào phòng của Jobs và cố gắng giải quyết mọi vấn đề với ông. Tuy nhiên, khi Daniel Kottke bước vào thì Jobs đã lạnh lùng đến mức khiến cho người ông như đông cứng lại. Ông Daniel Kottke nhớ lại rằng: “Lúc đó tôi chỉ biết nghẹn lời và nước mắt bắt đầu rơi khiến tôi không thể mở lời nói với ông ấy. Tình bạn của chúng tôi kết thúc từ đó. Thật đáng buồn”.

Rod Holt - là một kỹ sư chế tạo ra bộ sạc điện cho máy tính và được nhận nhiều quyền chọn cũng đã cố gắng tìm cách thay đổi quyết định của ông Jobs. Ông Rod Holt nói: “Chúng ta phải làm gì đó cho cậu bạn thân Daniel chứ!”. Và ông Rod Holt cũng đã đề xuất rằng mỗi người họ sẽ nhượng lại một số quyền chọn cho Daniel.

Rod Holt nói tiếp: “Anh quyết định nhượng như thế nào thì tôi sẽ làm theo”. Nhưng Jobs đã lạnh lùng đáp lại rằng: “Đồng ý thôi, tôi sẽ nhượng lại cho cậu ấy con số không”. 

Còn về phần  Wozniak không mấy ngạc nhiên khi ông có thái độ ngược lại với Jobs. Trước khi cổ phiếu được chào bán chính thức, ông  Wozniak đã quyết định bán 2.000 quyền chọn của mình với mức giá rất thấp dành cho 40 nhân viên bậc trung khác. Hầu hết người được hưởng thụ này đều kiếm được số tiền đủ để mua một căn hộ. 

Wozniak cũng đã mua được cho mình một căn nhà mơ ước với người vợ mới, nhưng cô này đã nhanh chóng ly dị và giữ luôn ngôi nhà. Sau đó,  Wozniak đã chuyển toàn bộ cổ phần của mình cho những nhân viên mà ông cảm thấy chưa được phần xứng đáng, trong đó có bao gồm cả Kottke, Fernandez, Wigginton và Espinosa.

Tất cả mọi người đều yêu mến  Wozniak, hầu hết là thêm phần yêu mến sau sự hào phóng của anh. Tuy nhiên cũng có nhiều người đồng ý với ý kiến của Jobs cho rằng hành động đó là ngây thơ và trẻ con. Sau đó vài tháng có một tấm áp phích đã được dán lên bảng tin của công ty với hình ảnh là một người đàn ông nghèo khó và dòng chữ nguệch ngoạc “Woz năm 1990”.

Quyết định đưa Apple IPO của doanh nhân Steve Jobs

Còn Jobs không phải là người ngây thơ, ông cũng đã chắc chắn mọi thứ được giải quyết xong xuôi với Chrisann Brennan trước thềm IPO diễn ra. Jobs chính là người đại diện công chúng của sự kiện IPO và cũng là người quyết định chọn hai ngân hàng đầu tư đảm nhiệm việc chào bán này đó là hãng Morgan Stanley ở Phố Wall theo truyền thống cùng với hãng Hambrecht & Quist ở San Franciso không như thông lệ.

Bill Hambrecht cho biết, “Steve không tôn trọng những gã đến từ Morgan Stanley - đây là một công ty cứng nhắc tại thời điểm đó”. Morgan Stanley đã có ý định định giá cổ phiếu chào bán với mức 18 USD, mặc dù hiển nhiên là có thể nhận thấy là cổ phiếu sẽ nhanh chóng tăng vọt. 

Ông Jobs đã hỏi ngân viên ngân hàng rằng: “Nói cho tôi biết điều gì sẽ xảy ra với cổ phiếu này khi chúng tôi chào bán với mức giá là 18 USD? Anh có ý định bán nó cho những khách hàng yêu quý của mình không? Nếu như thế, làm thế nào các anh lấy của tôi 7% hoa hồng?”.

Bill Hambrecht đã nhận thấy có một sự thiếu công bằng ở trong hệ thống này, sau đó ông đã đưa ra ý tưởng về một cuộc đấu giá ngược để có thể định giá cổ phiếu trước khi đưa ra IPO. 

Và Apple cũng đã chính thức lên sàn vào buổi sáng ngày 12/12/1980. Trước đó thì các ngân hàng cũng đã định giá chào bán ở mức là 22 USD một cổ phiếu. Giá cổ phiếu đã tăng đến mốc 29 USD trong ngày đầu tiên. 

Jobs cũng đã kịp đến trụ sở của Hambrecht & Quist để chứng kiến phiên giao dịch mở màn. Và ở tuổi hai mươi lăm, Jobs đã có trong tay 256 triệu USD. 

Chính thành công của Apple đã mang đến sự nổi tiếng cho Jobs. Inc. đã trở thành tờ tạp chí đầu tiên đưa hình của Jobs lên bìa trang nhất vào hồi tháng 10/ 1981. Tờ tạp chí này cũng không quên giật tít rằng: “Người đàn ông này vĩnh viễn đã thay đổi quan niệm về kinh doanh”.

Bức hình của Jobs ở trên bìa tạp chí đó là hình ảnh của ông với bộ râu cắt tỉa gọn gàng, mái tóc dài trau chuốt và bộ trang phục quần jeans màu xanh và áo sơ-mi, khoác ngoài là chiếc áo blazer sa-tanh.

Ông cũng dựa vào một chiếc máy tính Apple II, nhìn thẳng vào ống kính máy ảnh với cái nhìn chăm chăm đầy mê hoặc, điều mà ông đã học được từ Robert Friedland. Tờ báo Inc. thuật lại rằng: “Khi Steve Jobs nói, người nghe như cảm nhận được nhiệt huyết đang chảy trong huyết quản của ông, người nhìn thấy được tương lai và khẳng định chắc chắn rằng nó sẽ là như vậy”.

Và Tạp chí Time cũng đã đưa hình Jobs lên trang bìa vào hồi tháng 2/1982 - đây là số dành cho những doanh nhân trẻ tuổi. Bìa tạp chí là một bức tranh vẽ Jobs và một lần nữa ông xuất hiện với đôi mắt cùng với ánh nhìn như thôi miên của mình. 

Theo như nội dung chính của bài báo, Jobs đã đơn phương độc mã thực hiện cũng như tạo ra ngành công nghiệp sản xuất máy tính cá nhân. Michael Moritz cũng đã ghi lại trong phần thông tin cá nhân của Jobs kèm theo bài báo đó chính là: “Ở tuổi 26, Jobs đã lãnh đạo một công ty mà sáu năm trước còn hoạt động trong một phòng ngủ và gara của cha mẹ mình, vậy nhưng năm nay nó được dự đoán đạt mức doanh thu 600 triệu đôla...".