Chuyên gia tài chính Hồng Kông rơi vào khó khăn vì “cạn kiệt” các thương vụ IPO

Mất việc bởi công ty quản lý văn phòng gia đình của mình đang làm rời thị trường Hồng Kông, Eric Li nói rằng bản thân sẽ phải đối mặt với khó khăn tìm việc mới, tuy nhiên chưa thể lường trước được khó khăn đến mức nào.

Được biết, đã 17 tháng trôi qua, anh Li vẫn đang kiếm việc làm và các hóa đơn vẫn đang ngày một chồng chất, bao gồm 60.000 USD Hồng Kông (tương đương với 7.700 USD) thuê nhà/tháng và 1 triệu USD Hồng Kông hàng năm cho việc học hành của các con. Tuy nhiên thì điều tồi tệ nhất đó là chưa biết tình trạng này bao giờ sẽ kết thúc. 

Chỉ 5 năm trước, những nhà phân tích tài chính chuyên sâu về thị trường Trung Quốc như anh Li được rất nhiều tập đoàn tài chính lớn săn đón từ  UBS Group cho đến Citigroup.

Theo đó, những đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của doanh nghiệp Trung Quốc như là Xiaomi và Meituan đã củng cố được vị thế của thị trường tài chính Hồng Kông như một mối liên kết cạnh tranh với New York. Những nỗ lực của giới tài chính Hồng Kông cũng đã giúp tạo ra hơn 6.000 tỷ USD giá trị thị trường dành cho các công ty Trung Quốc đại lục niêm yết ở thị trường Hồng Kông, Mỹ. 

Tuy nhiên thì căng thẳng địa chính trị Mỹ - Trung cũng đã làm rạn nứt đi các thị trường vốn. Những đợt IPO tại Hồng Kông đến thời điểm này đã dần cạn khi mà giá cổ phiếu sụt giảm và triển vọng kinh tế có sự suy yếu. Nỗ lực của chính quyền Trung Quốc nhằm tăng cường tính bảo mật dữ liệu cũng như siết chặt quy định đối với thị trường tài chính đã khiến cho các doanh nghiệp Trung Quốc gặp khó khăn hơn trong việc mua tài sản hoặc là niêm yết ở thị trường nước ngoài.

Anh Li - người từng làm việc ở Citigroup ngậm ngùi nói rằng: “Tôi từng nghĩ rằng quỹ đạo đi lên của Trung Quốc cùng với mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa thị trường tài chính trong nước và toàn cầu chính là điều bình thường - tuy nhiên giờ tôi nhận ra rằng đó có thể chỉ là một đốm sáng. Đó là một ý nghĩ đáng sợ”.

Bloomberg cho biết, không nơi nào nỗi đau đó rõ rệt hơn ở Hồng Kông - một trung tâm từng nhộn nhịp các hoạt động môi giới giao dịch tài chính. Bởi lẽ Hồng Kông chịu thiệt hại nặng là bởi hàng loạt vụ sa thải của các công ty ở Phố Wall, tình trạng nhà đầu tư rút vốn từ nền kinh tế Trung Quốc cùng với vai trò trung tâm tài chính quốc tế của Hồng Kông đang ngày càng sụt giảm.

Goldman Sachs, JPMorgan và Citigroup cũng đã thực hiện nhiều đợt cắt giảm việc làm ở Châu Á trong thời gian 18 tháng qua.

Một nhân viên ngân hàng đã bị Goldman Sachs sa thải nói rằng, điều này khiến cho cô cùng với các đồng nghiệp phải cân nhắc xem có nên ở lại Hồng Kông hay không và thậm chí là cân nhắc đến phương án rời bỏ ngành này. Cũng theo vị này, các đợt IPO từ Trung Quốc sụt giảm cũng đồng nghĩa rằng các ngân hàng cần phải xem xét tái cơ cấu ở khắp Châu Á bởi vì số lượng nhân viên tăng lên nhờ tuyển dụng trước đến nay đã không còn hợp lý.

Cũng cùng cảnh ngộ, Yang (24 tuổi) đã mất việc làm phân tích ở một ngân hàng đầu tư toàn cầu vào năm 2023. Mặc dù đã dành nhiều tháng tìm việc, sắp xếp khoảng 10 cuộc phỏng vấn ở các công ty tư vấn và đầu tư mạo hiểm, cổ phần tư nhân nhưng Yang chưa thể nào tìm được một công việc mới. Với hợp đồng thuê nhà 20.000 đô la Hồng Kông/tháng sắp đến hạn phải trả, cô đã quyết định quay về Trung Quốc đại lục để sống với cha mẹ và bắt đầu một công việc mới mà không thuộc lĩnh vực tài chính. 

Yang nói rằng: “Sự cạnh tranh khốc liệt hơn rất nhiều so với trước đây. Nếu như bạn đang có một công việc liên quan cổ phần tư nhân trên thị trường thì sẽ có hàng trăm hồ sơ xin việc của các cựu nhân viên ngân hàng ứng tuyển”. 

Theo đó, số người được Ủy ban Chứng khoán và Hợp đồng tương lai Hồng Kông cấp phép, một con số phản ánh được số lượng chuyên gia tài chính tại thị trường này đã giảm hơn 600 kể từ cuối năm 2021 xuống chỉ còn 44.722 người, tính đến thời điểm tháng 12/2023.

Việc dịch vụ tài chính chững lại có thể sẽ đè nặng lên kinh tế Hồng Kông bởi vì ngành này đóng góp khoảng 23% sản lượng kinh tế, 7,5% việc làm trong năm 2022. Sang năm 2023, sự hồi phục sau COVID-19 của Hồng Kông vẫn thấp hơn so với kỳ vọng và Bloomberg Economics cũng ước tính rằng tăng trưởng kinh tế Hồng Kông sẽ giảm còn 1,8% trong năm 2024, từ mức 3,2% vào năm ngoái.

Dữ liệu do Bloomberg tổng hợp cho thấy, lượng vốn huy động qua IPO ở thị trường Hồng Kông đã trượt dốc 56% trong năm 2023 xuống chỉ còn 46 tỷ USD Hồng Kông - đây là mức thấp nhất tính từ khi bong bóng dotcom vỡ hơn hai thập kỷ trước đó. 

Và dữ liệu cũng cho thấy số lượng thương vụ niêm yết đã giảm gần ⅕ xuống còn 67, điều đáng nói chỉ có 13 thương vụ huy động được hơn 1 tỷ đô la Hồng Kông. 

Các nhà đầu tư vốn tư nhân cùng với đầu tư mạo hiểm cũng bị ảnh hưởng. Preqin nói rằng, số tiền huy động được từ các quỹ đô la tập trung vào thị trường Trung Quốc trong năm 2023 đã bốc hơi 81% so với năm 2021. 

Những ngân hàng tập trung vào thị trường Trung Quốc đã phải gánh chịu những gánh nặng, trải dài cả bên bán lẫn bên mua. Giám đốc điều hành công ty tuyển dụng Wellesley - bà Charlene Yeung cho biết, các nhà quản lý đầu tư cũng bị ảnh hưởng một cách nặng nề bởi vì kỹ năng nghề nghiệp của họ ít được tận dụng. 

Giám đốc điều hành của Wellesley cũng đưa ra lưu ý rằng, các ngân hàng sẽ cắt giảm mức bồi thường sa thải tối thiểu là 20% và trong một số trường hợp thì mức giảm có thể rất cực đoan.

Trong khi đó thì ông John Mullally - Giám đốc điều hành công ty tuyển dụng Robert Walters cho biết rằng, đợt cắt giảm việc làm gần đây nhất diễn ra ngay trước Tết Nguyên đán đã không tương xứng và chủ yếu tập trung vào các giám đốc điều hành, cấp dưới. 

Và sau khi nhìn những đồng nghiệp cũ thất nghiệp hơn một năm, Henry - là nhân viên quản lý nợ ngân hàng cho một công ty môi giới Trung Quốc có trụ sở đặt tại Hồng Kông nói rằng, ngay cả khi lương bị cắt giảm 30-40% thì anh vẫn sẽ chấp nhận ở lại.

Anh HenRy nói rằng: “Tôi lo lắng mình sẽ bị sa thải bất cứ ngày nào. Tất cả các yếu tố thúc đẩy doanh thu của chúng tôi đều bị tê liệt”. 

Chính sự u ám trên thị trường tài chính đã khiến cho các nhà quản lý tài chính ngân hàng tại Hồng Kông phải điều chỉnh lối sống và cắt giảm chi tiêu, thậm chí là đánh giá lại giá trị của bản thân. 

Một giám đốc điều hành họ Wang cũng cho biết, bạn bè gọi cô là người xám xịt trong suốt năm ngoái bởi tinh thần của cô sa sút khi nhận được ít giao dịch IPO mặc dù ngày nào cũng phải làm thêm giờ.

Wang nhận thấy rằng, có vẻ như sự nghiệp của cô đã kết thúc sớm cùng với sự kết thúc của một kỷ nguyên. Và ngay cả khi nhìn vào các cơ hội việc làm ở Dubai và Singapore thì cô vẫn tự hỏi liệu mình có thể mang lại giá trị gì.

Hiện nay, tuổi tác đang trở thành yếu tố bất lợi đối với những chuyên gia tài chính, nhất là với những người muốn chuyển đến Trung Quốc đại lục kiếm việc sau khi bị sa thải tại Hồng Kông. 

Cô Sihui Lei - Phó giám đốc công ty tuyển dụng Robert Walters China có trụ sở tại Thâm Quyến (Trung Quốc) nói rằng, thực tế đáng tiếc ở độ tuổi của họ (những chuyên gia tài chính bị sa thải), họ có thể bị coi là quá tuổi, đặc biệt là đối với những thành phố phía Nam Trung Quốc. 

Tình trạng bất ổn về kinh tế cũng như thị trường Trung Quốc cũng như phản ứng dữ dội đối với ngành tài chính cũng đang khiến cho nhiều người Hồng Kông gặp khó khăn hơn khi mà tìm cách chuyển đến Trung Quốc đại lục. 

Mặc dù vậy thì không phải ai cũng bi quan rằng những ngày tuyệt vời nhất đã qua. Cựu giám đốc điều hành công ty môi giới CLSA - ông Jonathan Slone cho rằng, sự bùng nổ và phá sản là một phần được dự đoán đối với thị trường Hồng Kông. 

Ông nói: “Đúng vậy, bọt khí của thị trường giá lên gần đây nhất hiện đã không còn nữa. Tuy nhiên, Hồng Kông sẽ không chỉ tồn tại mà còn tiếp tục phát triển như lâu nay”. 

Chính quan điểm của ông Slone đã nhận được sự đồng tình của một cựu giám đốc điều hành khác của một ngân hàng quốc tế bởi vì người này cũng cho rằng thật phi lý khi mà kết luận rằng sự suy thoái thị trường là bởi cấu trúc thay vì theo chu kỳ. Đảm nhiệm công việc hiện nay là tư vấn cho sinh viên ngành tài chính, vị này cũng luôn khuyên họ hãy nên cứng rắn và nhận được được rằng việc giải quyết sự hỗn loạn ở trên thị trường là một phần công việc cần làm.

Bloomberg cho biết, để có thể ngăn chặn tình trạng suy giảm dân số, chính quyền Hồng Kông đã đưa ra chương trình cấp thẻ nhân tài nhằm mục đích thu hút nhiều người đến đây. Có khoảng 59.000 giấy phép nhân tài như thế đã được cấp tính đến cuối tháng 2/2024. Dân số của Hồng Kông cũng đã tăng 0,4% trong năm 2023./.