Quyền thừa kế giữa con trai và con gái 

TRẢ LỜI:

Luật sư Vũ Văn Biên, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết: Khi sang tên Sổ đỏ cho con có thể xảy ra tình trạng thiên vị giữa những người con, nhất là giữa con trai với con gái.

Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền thừa kế như sau:

“Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.”.

Theo đó, ai là người thừa kế, phần di sản được hưởng là bao nhiêu phụ thuộc vào nội dung của di chúc hoặc quy định của pháp luật khi chia thừa kế theo pháp luật.

1. Thừa kế theo di chúc

Khoản 2 Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Người lập di chúc có quyền phân định phần di sản cho từng người thừa kế.”.

Như vậy, phần di sản được hưởng là bao nhiêu phụ thuộc vào nội dung của di chúc nếu di chúc đó hợp pháp (phụ thuộc vào ý chí của người để lại di chúc).

Lưu ý: Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.

Khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.”.

Theo đó, con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng và con thành niên mà không có khả năng lao động của người lập di chúc sẽ được hưởng phần di sản thừa kế bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất đó.

Quy định người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc trên đây không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản.

Ví dụ: Vì nhà có duy nhất 01 người con trai nên trước khi chết người cha lập di chúc để lại toàn bộ di sản cho con trai thì con trai cũng không được hưởng toàn bộ nếu có những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc như trên.

Tóm lại, cha, mẹ có quyền lập di chúc để lại một phần hay toàn bộ tài sản là nhà đất của mình cho một, một số hoặc toàn bộ người con theo ý chí của mình mà không phụ thuộc vào giới tính; nếu có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định tại khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 thì phải xác định lại phần di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật

Căn cứ Điều 649 và Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, người được hưởng thừa kế theo pháp luật là người thuộc diện thừa kế và hàng thừa kế.

- Diện thừa kế: Là người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng (con nuôi, cha nuôi, mẹ nuôi) với người chết.

- Hàng thừa kế:

Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định hàng thừa kế theo thứ tự sau:

“a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.”.

Lưu ý: Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Khoản 2 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”.

Như vậy, khi thừa kế theo pháp luật thì những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau mà không phụ thuộc vào giới tính.

Kết luận:

Con gái có được hưởng bằng con trai khi chia thừa kế nhà đất theo di chúc hay không thì phụ thuộc vào ý chí của người lập di chúc, riêng thừa kế theo pháp luật thì được hưởng phần di sản bằng nhau mà không phụ thuộc vào giới tính.