Ông Michael Kokalari - Kinh tế trưởng Vinacapital: Mối lo ngại về “thắt chặt tín dụng” đối với thị trường chứng khoán sẽ sớm lắng dịu

Có thể thấy, thị trường chứng khoán vừa trải qua khoảng thời gian không mất suôn sẻ khi liên tục có sự giảm mạnh. Những cú sâu khiến cho VN-Index có thời điểm giảm đến 42% so với mức đỉnh và đã trở thành một trong những chỉ số chứng khoán có hiệu suất tệ nhất ở trên thế giới trong năm 2022. 

Còn trong báo cáo mới phát hành, CFA Chuyên gia Kinh tế trưởng Vinacapital - ông Michael Kokalari cho rằng lý do khiến cho VN-Index giảm mạnh là bởi vì những lo ngại về việc thắt chặt tín dụng. Ngành bất động sản của Việt Nam cũng đang đối mặt với những khó khăn ở trong việc tiếp cận các nguồn tín dụng và các nhà đầu tư rất lo ngại tình trạng này có thể sẽ lan sang các lĩnh vực khác của nền kinh tế. 

Và những lo ngại này đã khiến cho cổ phiếu của ngành bất động sản đã bị giảm khoảng 50% và cổ phiếu của ngành ngân hàng cũng đã bị giảm đến 40% so với thời điểm đầu năm. Tỷ trọng của cả hai ngành này cũng chiếm đến 55% trong thị trường chung đã kéo theo đà giảm mạnh của VN-Index trong thời gian vừa qua. 

Ngoài ra, áp lực về khả năng tiến hành tái cấp vốn là hơn 5 tỷ USD khi tiến hành tái cấp vốn hơn 5 tỷ USD khi đáo hạn vào năm 2023 của các công ty bất động sản cũng đã làm cho chỉ số VN-Index giảm nhiều hơn đáng kể so với mức bình quân của thị trường chứng khoán tại Indonesia/Malaysia/Thái Lan/Philippines.

Mặc dù vậy thì chuyên gia của VinaCapital cũng cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam hiện cũng đang có phần tiêu cực về tác động của việc thắt chặt tín dụng cho các công ty bất động sản gần đây đối với phần còn lại của nền kinh tế. Điều lưu ý chính là lĩnh vực bất động sản đóng góp chưa đến 10% GDP của Việt Nam, trái ngược với mức gần 30% tại Trung Quốc. 

Còn các nhà phân tích của VinaCapital cũng đã trực tiếp khảo sát nhiều công ty trong các lĩnh vực khác nhau và đã kết luận rằng cuộc thắt chặt tín dụng hiện nay chủ yếu có ảnh hưởng đến các công ty bất động sản cùng một số công ty nhỏ hơn. Đối với các công ty lớn ngoài công ty bất động sản vẫn đang tiếp tục tiếp cận đến các nguồn tín dụng dù cho lãi suất có cao hơn. 

Có thể thấy, từ kết quả khảo sát của VinaCapital đối với các công ty trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đội ngũ phân tích cũng đã tin rằng các công ty lớn, uy tín ở ngoài lĩnh vực bất động sản đang gặp tình trạng khó khăn trong việc đảo nợ. 

Điều này cũng đã thể hiện qua việc các ngân hàng trong nước đã chọn lọc hơn trong việc cho vay và Ngân hàng Nhà nước đang thắt chặt chính sách tiền tệ (tăng lãi suất 200 điểm cơ bản so với hồi đầu năm lên mức 6%) cùng với việc sử dụng dự trữ ngoại hối để hỗ trợ cho Đồng Việt Nam cũng đang hạn chế điều kiện tín dụng tổng thể. 

Cùng với đó là dư nợ tín dụng của Việt Nam cũng đã tăng 11,4% so với hồi đầu năm tính đến ngày 20/10 và vượt xa mức tăng trưởng tiền gửi ngân hàng trên toàn hệ thống là 4,8% so với thời điểm đầu năm. Mặc dù ước tính tăng trưởng tiền gửi ngân hàng sẽ rơi vào khoảng 9% so với thời điểm đầu năm nếu như Ngân hàng Nhà nước đã không bán ra khoảng 20 tỷ USD dự trữ ngoại hối để hỗ trợ cho giá trị của đồng Việt Nam. Kết luận, VinaCapital đã nêu ba quan điểm quan trọng mà các nhà đầu tư các nhà đầu tư cần nắm được, cụ thể: 

Chính phủ có thể sẽ dễ dàng giải quyết tình hình bằng cách khuyến khích các ngân hàng cho các công ty bất động sản vay (ví dụ như bằng cách giảm các phương thức kiểm soát các khoản vay cho các công ty bất động sản). 

Chính phủ cũng có thể đẩy nhanh quá trình phê duyệt các dự án mới để có thể giảm bớt các vấn đề về thanh khoản của các công ty bất động sản. 

Hiện nay, nhu cầu nhà ở mới vẫn đang tiếp tục phát triển mạnh và giá cả của các căn hộ vẫn còn phù hợp với đại đa số những người mua thuộc tầng lớp trung lưu. Nói cách khác là về cơ bản, thì thị trường bất động sản Việt Nam vẫn còn lành mạnh (trái ngược hoàn toàn với Trung Quốc) bất chấp phải đối mặt với các vấn đề thanh khoản trước mắt. 

Cuối cùng là GDP của Việt Nam vẫn đang trên đà tăng trưởng 8% vào năm 2022 và gần 6% vào 2023, trong khi lợi nhuận của các doanh nghiệp đang trên đà tăng trưởng với dự báo khoảng 17% trong năm nay và năm sau. Sự kết hợp giữa giá cổ phiếu giảm và lợi nhuận tăng đã khiến cho hệ số P/E năm 2022 của VN-Index xuống còn 9 lần của hiện tại và P/E dự phóng trong năm 2022 ghi nhận là 8 lần, thấp hơn 40% so với định giá P/E dự phóng của các nước trong khu vực. 

Những lo lắng về khả năng của các công ty Việt Nam cũng tiếp cận tín dụng cũng đã ảnh hưởng xấu lên chỉ số VN-Index nhưng VinaCapital tin rằng vấn đề thắt chặt tín dụng của Việt Nam chủ yếu nằm ở lĩnh vực bất động sản. 

Ông Michael Kokalari đánh giá, nhu cầu đối với nhà ở mới tại thị trường Việt Nam vẫn rất mạnh và giá vẫn rất phải chăng, vì thế giá cổ phiếu bất động sản có lẽ sẽ phục hồi chỉ khi Chính phủ có các hành động nới lỏng các điều kiện tín dụng bất động sản. Thị trường trong thời gian gần đây cũng đã phát ra những tín hiệu sớm về những việc nới lỏng này, khiến giá cổ phiếu tăng trở lại.