Thực trạng nhân lực chất lượng cao lại lựa chọn chạy xe công nghệ: Chuyên gia nói gì?

Yếu tố thu nhập “nhỉnh” hơn làm văn phòng khiến lao động lựa chọn làm shipper

CEO công ty tư vấn tuyển dụng nhân sự ACG, cựu giám đốc Persol Kelly Việt Nam - ông Nguyễn Thạc Thắng cho biết, có 3 nguyên nhân đó chính là thu nhập, sức ép của công việc văn phòng và triển vọng của sự nghiệp. 

Yếu tố thu nhập cũng được xem là nguyên nhân bởi chính khiến số lượng shipper công nghệ, lái xe công nghệ toàn thời gian ngày càng nhiều. 

Cũng theo ông Thắng, thu nhập chính là nguyên nhân giải thích cho thực trạng này. Và nhu cầu mua sắm và đặt đồ ăn ở trên mạng cũng đã tăng cao, đặc biệt là dịch bệnh COVID-19 từ đó giúp cho thu nhập của shipper không hề thua kém các công việc văn phòng hay thậm chí là có phần nhỉnh hơn nhiều. Nhưng kéo theo đó chính là sự hy sinh về mặt phát triển kỹ năng nghề nghiệp. 

Ông Thắng chia sẻ rằng, lựa chọn của họ đơn giản là nơi nào có thu nhập cao hơn và thời gian cũng có vẻ linh hoạt hơn từ đó đem đến cảm giác làm chủ được cuộc sống nhiều hơn. Vậy nhưng vấn đề ở chỗ là 2 - 3 năm, thu nhập từ ship vẫn thế nhưng thu nhập đến từ các bộ kỹ năng khác của bạn có thể đã tăng lên nếu như có lựa chọn khác. 

Thành viên nhóm nghiên cứu, Viện Khoa học Lao động và Xã hội - bà Lê Thu Huyền cũng quan ngại về thực trạng này có thể sẽ gây ra một sự lãng phí bởi nhóm lao động này được kỳ vọng sẽ làm những vị trí đạt năng suất và chất lượng từ đó tạo ra nhiều giá trị hơn. 

Ở các thành phố lớn như Hà Nội hay TP. Hồ Chí Minh, những lái xe hoặc giao hàng công nghệ cũng có thể kiếm được mức thu nhập từ 8 - 9 triệu đồng/tháng nếu như làm toàn thời gian hay thậm chí là có thể lên đến mức 15 triệu đồng khi làm thêm buổi tối. 

Trong khi đó thì thương mại điện tử cũng đang trong quá trình bùng nổ của Việt Nam sẽ càng khiến cho nhu cầu về logistics gia tăng. Và theo báo cáo e-Conomy SEA mới nhất do Google, Temasek và Bain & Company tiến hành phối hợp thực hiện cho thấy thương mại điện tử Việt Nam hiện tại đã đạt mức 14 tỷ USD và dự báo sẽ tăng gấp đôi trong thời gian 3 năm nữa. 

Stress khiến lao động mong muốn được làm việc tự chủ về mặt thời gian

Còn một nguyên nhân khác đó là vấn đề stress ở công ty đang ngày càng nghiêm trọng. Và theo thống kê của công ty tư vấn thương hiệu tuyển dụng và được khảo sát đang rơi vào trạng thái mệt mỏi, chán nản ở mức thường xuyên với công việc của mình. Trong đó thì các ngành Ngân hàng và sản xuất có số lượng nhân viên bị stress đông nhất và sau đó là các ngành có liên quan đến Y dược hay là xây dựng. 

Xét về mặt áp lực, lái xe hay đang giao hàng công nghệ có sự tự do nhất định, thời gian linh cũng như tự chủ được công việc hơn các công việc văn phòng. Và thời gian linh hoạt cũng như tự do cũng đang là xu hướng làm việc mới của lao động hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà trên cả toàn thế giới. Thuật ngữ “gig economy” đã được sử dụng trên thế giới để có thể có hợp đồng hoặc công việc tự do hoàn toàn. 

Chuyên gia của Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) - bà Lê Thu Huyền đã chia sẻ rằng xu hướng lựa chọn việc làm gg - tự do ví dụ như lái xe hoặc là shipper công nghệ Youtuber, blogger đang ngày càng nhiều hơn bởi vì thời gian linh hoạt hoặc có mức thu nhập cao. Theo thống kê của tập đoàn tư vấn McKinsey & Company, tại Mỹ hiện nay, cũng đã có gần 60 triệu người đang làm việc theo mô hình này và chiếm gần 40% lực lượng lao động quốc gia. 

Lộ trình phát triển chưa phù hợp khiến cho lao động “chán” làm văn phòng

Điều thứ ba đó chính là theo chuyên gia, việc các công ty chưa đưa ra được một lộ trình phát triển cũng như đào tạo đi kèm với mức lương thưởng xứng đáng. Hiện nay, nhân lực Việt Nam vẫn còn yếu về năng suất cũng như các kỹ năng so với các nước ở trong khu vực như Thái Lan, Singapore. Chính vì thế mà cơ hội giữ chân lao động có trình độ cũng sẽ cao hơn nếu như họ cảm thấy được mình có thể phát triển như thế nào và có lợi ích gì khi gắn bó với công ty. Và điều này cũng nên được giải quyết ngay từ khâu trước khi tuyển dụng. 

Ông Nguyễn Thạc Thắng cho rằng, nên làm rõ cho người lao động thấy được rằng công ty sẽ giúp cho họ có thể xây dựng được các bộ kỹ năng gì và cho họ được những cơ hội gì đi kèm với lương thưởng như thế nào. Bên cạnh đó còn phải có lộ trình đào tạo cho người lao động một cách thức chất. Và nếu như chỉ dựa vào kiến thức ở trường lớp thì sẽ có một khoảng cách nhất định với những gì mà thị trường lao động cần đến.